درمان یبوست با ماساژ درمانی

کاربرد ماساژ شکم در درمان یبوست طولانی مدت (مزمن) :

یبوست اختلال در حرکت در روده و معده است که باعث سختی و کاهش جابجایی مدفوع در بدن می شود و یک شرایط عمومی در کشورهای غربی است. مسهل کننده ها عمومی ترین استراتژی برای مدیریت یبوست هستند. هر چند که، استفاده ی طولانی مدت از بعضی از این مسهل کننده ها ممکن است با اثرات جانبی دردناک شامل افزایش یبوست و تأثیر بر روی مدفوع همراه باشد. ماساژ شکم ، به عنوان روش درمانی یبوست پذیرفته شده ، مراقبت استاندارد طولانی نیست اما ممکن است به عنوان درمان برای این شرایط باشد زیرا بدون اثرات جانبی درد است و می تواند توسط خود بیمار بر روی خود انجام شود.

هر چند که اخیراً شواهدی به اندازه ی کافی و قوی وجود ندارد که برای استفاده ی آن برای بیماران دارای یبوست توصیه شود.

این مقاله شواهد علمی از سال 1999 تا به حال را در استفاده از ماساژ در درمان یبوست را مرور می کند. مطالعات تعیین می کند که ماساژ شکم می تواند باعث افزایش جابجایی مدفوع در بدن بیماران دارای یبوست طولانی مدت هستند شود و هم چنین باعث کاهش احساس ناراحتی و درد آن شود. گزارشات نشان می دهد که ماساژ برای بیماران دارای یبوست ناشی از تغییرات فیزیولوژی غیرنرمال شناسایی شده مفید بوده است و به خوبی در بیماران با سابقه ی طولانی مدت یبوست عملکرد نیز مفید بوده است.

•در حقیقت ماساژ دادن با روشهای مختلف که در این گزارش نوضیح داده شده نشان دهنده ی یک طب کل نگر برای درمان بسیاری از بیماریهای بدن است و نیز در کاهش دردهای مزمن.

•

روشهای ماساژ دادن با توجه به شرایط بیمار انتخاب می شود و در جلسات متعدد و مکرر با نظر ماساژور و پزشک می تواند در درمان بیماریهای ذکر شده نقش مهمی را ایفا کند.البته با توجه به موازین شرعی ماساژور خانم و آقا نیز در این زمینه تربیت شده اند.

 

•قابل توجه که در درمان بیماریهای جسمی و روحی انتخاب نوع و روش درمان با توجه به شرایط جسمی و روحی و عکس العمل فرد نسبت به درمان با ماساژ و سایر درمانها انجام می شود و گاهی اوقات می توان برای تکمیل درمان از سایر روشهای طب مکمل مانند طب سوزنی،طب چینی،طب سنتی و غیره نیز برای اثر بخشی بیشتر و نتیجه سریعتر اقدام کرد

درمان یبوست با ورزش

یبوست و ورزش

به دفع مدفوع سفت و دیر به دیر یبوست می گویند. یبوست علل متعددی از علل انسدادی تا اختلالات حرکتی روده دارد اما شایعترین فرم آن کندی و ضعف حرکات روده می باشد. بر طبق نظر متخصصان ورزش با تقویت عضلات و ریتم بدن نقش مهمی در کاهش یا رفع یبوست مزمن می تواند داشته باشد. نقش ورزش زمانی آشکارتر می شود که بدانیم کم تحرکی و یا بی حرکتی بخاطر مثلاً اختلال در راه رفتن از علل مهم یبوست به شمار می رود.

ورزش و رفع یبوست

فعالیت بدنی سبب کاهش مدت زمانی می شود که طی آن مواد غذایی طول روده بزرگ را طی می کند این امر سبب می شود که زمان کمتری برای جذب آب از مواد داخل روده وجود داشته باشد و در نتیجه در انتهای روده مدفوع نرمتر باشد.
از سوی دیگر ورزشهای هوازی سبب تقویت ضربان قلب و سرعت و عمق تنفس می شوند و این امر سبب تقویت قدرت انقباض عضلات روده می گردد که این امر به دفع مدفوع کمک شایانی می کند.

بهترین زمان برای ورزش

لازم است حداقل یک ساعت بعد از صرف غذا به ورزش بپردازید. پس از صرف غذا جریان خونی که به معده و روده می رود افزایش می یابد تا هضم و جذب غذا بهتر انجام شود.

 به همین دلیل چنانچه پس از مصرف غذا بلافاصله به انجام ورزش بپردازید خون بجای معده و روده به سمت عضلات و قلب منحرف خواهد شد و جریان خون رسیده به معده و روده به سمت عضلات و قلب منحرف خواهد شد و جریان خون رسیده به معده و روده کاهش خواهد یافت و قدرت انقباض عضلات روده و قدرت ترشح آنزیمهای روده کاهش خواهد یافت.

 غذا مدت بیشتری را در روده باقی می ماند و نه تنها در این شرایط ورزش سبب بهبود یبوست در شما نمی شود بلکه آنرا تشدید هم خواهد نمود و منجر به عوارضی چون نفخ شکم و احساس ناراحتی و ترش کردن خواهد شد.

 ورزشهایی برای رفع یبوست

یک برنامه پیاده روی منظم به مدت ۱۵-۱۰ دقیقه چند بار در روز به شما و سیستم گوارشی شما در رسیدن به حداکثر فعالیتش کمک بسیاری خواهد نمود.

 چنانچه از نظر بدنی آمادگی نسبی دارید انجام ورزشهای هوازی را به شما توصیه می کنیم. نمونه این ورزشها شامل: دویدن، پیاده روی سریع، شنا و ورزشهایی مثل بسکتبال و اسکیت می باشد. ورزشهای کششی مثل یوگا در درمان این بیماری بسیار موثر بوده اند.

منبع:دکتر شجاعی

مداوای طبیعی یبوست

طبیعی ترین روش برای رفع یبوست و روان کردن مدفوع افزایش میزان مصرف فیبر(قابل محلول یا غیر قابل محلول) و آب می باشد. در هر حال مقدارو محتوای مدفوع افراد در زمانهای مختلف متفاوت است و به طور بارزی تحت تاثیر فاکتورهای رژیمی می باشد.

شاید یکی از دلایل یبوست درکودکان نیز مشکلات کولونی(روده ای) -توانایی کولون در حرکت دادن محتویات داخل شکم- باشد یا دارویی که به طور مرتب مصرف می کنید. بنابراین بهتر است برای اطمینان یافتن از علت اصلی این مشکل به پزشک معالج خود یا متخصص گوارش مراجعه کنید.

برای یاری بیشتر شما در حل این مشکل بهتر است ابتدا بعضی از دلایل اصلی این مشکل را ذکر نماییم. البته به خاطر داشته باشید که افراد متفاوت هستند و دلایل زیر ممکن است جامع نباشد یا شامل حال تمام افراد نباشد.

1- افزایش میزان مصرف شیر یا فراورده های شیر

2- مصرف زیاد پروتئین، مصرف کم غذاهای فیبردار(بیشتر افراد باید به میزان 25-35 گرم فیبر در هر روز مصرف کنند)

3- عدم تحرک

4- مصرف ناکافی آب یا نوشیدنی های بدون کافئین

5- حاملگی

6- مصرف بیش از اندازه ملین ها

7- افزایش سن(بیشتر جمعیت کهنسال )

8-  حرکت کند روده

9- وضعیت بالینی خاص مثل دیابت ، سندرم روده حساس، کم کاری تیروئید و...

10- مشکلات روده و رکتوم مثل(وجود پولیپ، بیرون زدگی رکتوم، بواسیرو ....)

اولین کار به موازات افزایش سن و در نظر گرفتن تاریخچه خانوادگی و ژنتیکی این است که در سن 50 سالگی یا بالاتر بعضی از آزمایشات روده به منظور اطمینان از عدم رشد ناهنجار زایده در روده انجام شود. اگر سابقه زخم معده یا سرطان روده در خانواده شما وجود دارد بدلیل افزایش شانس ابتلا به این اختلالات ، بهتر است آزمایشات را انجام دهید. حتی اگر جوانتر هستید و هر تغییری در وضعیت شکم یا تغییر شکل مدفوع (کاهش حجم ، باریک شدن و یا افزایش ضخامت مدفوع ) ملاحظه نمودید که بیش از دو هفته به طول انجامید بهتر است به پزشک خود اطلاع دهید.

شما می توانید با پاسخ به پرسش های زیر پزشک را در زمینه تشخیص علت اصلی یاری کنید:

• مدت زمان ابتلا به یبوست

• هر نوع تغییر در رژیم غذایی

• مشاهده خون در مدفوع

• مشاهده تغییر در عادت تخلیه یا تغییر در رنگ مدفوع

•  داشتن مشکلات بالینی  سکته مغزی، کم کاری تیروئید، کاهش وزن غیر متعارف و .....

• میزان فعالیت روزانه

• دارویی که معمولا مصرف می کنید. بعضی از داروها باعث ایجاد یبوست یا خشکی مدفوع می شود

 مثل : تسکین دهنده های درد مخدر، داروهای حاوی الومینیوم یا کلسیم، مکمل های آهن ، داروهای فشار خون مثل بلوک کننده های کانال کلسیم ، داروهای مدر و....

در صورتی که هیچ دلیل جدی یا اختلالی مشاهده نشد بهترین روش برای درمان این مشکل افزایش میزان فیبر مصرفی ، فعالیت های ایروبیک، نوشیدن آب، و به علاوه مصرف موقت بعضی داروها ی درمانی مثل ملین ها

پودر گیاهی رولاکس

ترکیبات موجود در این فرآورده به خاطر داشتن مقادیر قابل توجهی از اسانس فرار و با تاثیر بر اندام گوارشی موجب بروز اثر ضد اسپاسمی و ضد نفخی می شود و سوء هاضمه را برطرف می کند  .سنوزیدهای موجود در این فرآورده دارای اثرات ملینی می باشد و از آن در درمان تنبلی روده استفاده می شود در نتیجه یبوست ناشی از این ناراحتی را برطرف می کند.

منبع:کندس 

یبوست و راه درمان آن

جريان تشكيل مدفوع
در جريان هضم غذا مواد مفيد و قابل استفاده در روده كوچك جذب مي‏شود و بخش ناچيزي بصورت غيرقابل جذب وارد روده بزرگ مي‏شود. اين بخش غيرقابل جذب عمدتاً مواد فيبري (پلي ساكاريدهاي موجود در غشاء سلول‏هاي گياهي) و منشأ آنها دانه غلات و حبوبات است. در روده بزرگ عمدتاً آب و املاح جذب مي‏شود و آنچه نهايتاً دفع مي‏شود در يك فرد سالم معادل 400-200 گرم مدفوع و 24 ساعت است. حدود 75 درصد وزن مدفوع آب است و 25 درصد ديگر مواد جامد است محتويات مواد جامد مدفوع عمدتاً از لاشه ميكروب‏ها و مواد فيبري تشكيل شده است.

بنابراين وزن و قوام مدفوع در هر فرد بستگي به ميزان آب موجود در آن و حجم مواد فيبري دارد. درصد مواد فيبري در مدفوع بستگي كامل به ميزان مصرف اين مواد در رژيم غذايي دارد و حجم آب مدفوع بستگي به حركات دودي روده بزرگ (طول مدت ماندگاري مواد دفعي در روده بزرگ و فعاليت روده بزرگ در جذب آب مدفوع) دارد. در افرادي كه مقدار زيادي فيبر مصرف مي‏كنند (نان گندم و جو سبوس دار، حبوبات و...)و حركات دودي روده بزرگ  طبيعي نيز دارند، حجم مدفوع در 24 ساعت ممكن است به 400 گرم برسد.

تعريف يبوست:
 نزديك به نيمي از افراد كه با شكايت يبوست به پزشك مراجعه مي‏كنند طبق تعريف يبوست ندارند اغلب اين افراد از ميزان و يا نحوة دفع مدفوع شكايت دارند. تعداد دفعات اجابت مزاج در افراد مختلف جامعه متفاوت است و از 3 بار در روز تا 3 بار در هفته محدوده طبيعي تلقي مي‏شود. به همين دليل بوجود آمدن تغيير در تعداد دفعات اجابت مزاج در هر فرد نسبت به وضعيت معمولي او (كاهش تعداد دفعات اجابت مزاج) بايد يبوست تلقي شود ولي اگر كسي هميشه يكبار در هر مدفوع نيز بستگي كامل به نوع رژيم غذايي فرد دارد و كاهش قابل وجه مواد فيبري در غذا مي‏تواند منجر به مدفوع كم حجم و خشك شود كه با تغيير رژيم اصلاح مي‏شود.
علائم
علائم زير ممكن است همراه با يبوست وجود داشته باشد:
•احساس پري در مقعد
•احساس نفخ وگاز
•احساس نياز به دفع فوري مدفوع اما عدم توانايي در دفع كامل
•درد شكم و گرفتگي عضلات شكم
•تهوع

علل يبوست
يكي از علل مهم يبوست مصرف غذايي كم فيبر و كم آب است. در مسافرت كه معمولاً كه رژيم غذايي شما عوض مي‏شود، مي‏تواند يبوست ايجاد گردد. خانم‏هاي حامله اغلب يبوست پيدا مي‏كنند. علل ديگر يبوست عبارتند از كم تحركي، استفاده نادرست از مسهل‏ها، مصرف داروهاي خاص (از قبيل داروهاي ضد درد، مدرها، و آنتي هيستامين‏ها) يا عدم اختصاص وقت كافي براي عمل دفع مدفوع مي‏باشد. بيماري‏هايي از قبيل مرض قند و كم كاري تيروئيد نيز ممكن است باعث يبوست شوند.

بررسي‏هاي لازم

بيشتر اوقات علت يبوست يك مسئله جدي نيست اما در موارد نادر، يبوست مزمن ممكن است علامت انسداد يا ناهجاري در روده بزرگ باشد. پزشك شما مي‏تواند براي بررسي علت يبوست شما را تحت آزمايش قرار دهد تا علت زمينه‏اي را پيدا كند.

سابقه پزشكي شما

پزشك شما ممكن است مطالبي از اين قبيل بپرسد:
•اخيراً چه داروهايي مصرف نموده ايد؟ (مسكن، ضد افسردگي)
•چه مدت است كه اين علائم را داريد؟
•چه نوع غذاهايي ميل مي‏كنيد؟
•فعاليت معمول شما چقد است؟
•آيا مشكلات پزشكي ديگري داريد؟
•آيا شما معمولاً از مسهل يا تنقيه استفاده مي‏كنيد؟
•آيا همزمان با دفع مدفوع درد و يا خونريزي داريد؟

آزمايشها
براي كنار گذاشتن علل جدي يبوست معايناتي انجام مي‏شود. معمولاً نمونه مدفوع و خون جهت آزمايش گرفته مي‏شود. انجام سيگموئيدسكوپي ممكن است لازم باشد. طي اين آزمون، پزشك درون روده بزرگتان را به وسيله يك دستگاه بخصوص مشاهده مي‏كنيد. ممكن است يك عكسبرداري ويژه با اشعه ايكس كه تنقيه با باريم ناميده مي‏شود، نيز انجام شود. براي اين آزمون روده بزرگ توسط محلول باريم‏دار پر مي‏شود، سپس عكس‏هايي با اشعه ايكس از كل روده بزرگتان گرفته مي‏شود.

درمان يبوست

بعد از بررسي شما يك طرح درماني مناسب توسط پزشكتان توصيه مي‏شود. اين درمان مي‏تواند خوردن فيبر بيشتر، انجام ورزش بيشتر و پرهيز از مصرف زياد از حد مسهل‏ها و يا قطع داروهاي غيرضروري باشد.

فيبر بيشتري بخوريد

يكي از بهترين راه‏هاي درمان شما مصرف غذاهاي با فيبر زياد است. بهترين منبع فيبر، غلات (جو، گندم) و سپس حبوبات است. سبزيجات نيز داراي فيبر قابل توجهي هستند. مواد فيبردار حجم مدفوع را زياد و دفع آن را از روده بزرگ تسريع مي‏نمايد. نوشيدن مايعات كافي هم توصيه مي‏شود.
مرتب ورزش كنيد
ورزش منظم به بهبود كار روده بزرگ و رفع يبوست كمك مي‏كند درباره شروع برنامه ورزشي از پزشكتان سوال كنيد.

از مصرف مزمن و طولاني مدت مسهل پرهيز كنيد

مسهل ها روده بزرگ را تحريك مي‏كنند تا سريع‏تركار كند. مصرف مداوم مسهل‏ها مي‏تواند سبب كش آمدن وضعيت شدن روده بزرگ گردند. و نهايتاً ممكن است روده بزرگ بدون آنها اصلاً كار نكند. پزشكتان مي‏تواند به شما در قطع وابستگي به مسهل‏ها كمك نمايد. در هر صورت، هرگز قبل از مشورت با پزشك آنها را مصرف نكنيد.

مواد پرفيبر

مصرف مواد غذايي زير حاوي فيبر هستند و در پيشگيري درمان يبوست مي‏توانند مؤثر باشند.
•غلات پرفيبر
•حبوبات (نخود، لوبيا، عدس، لپه، باقلا)، سبوس و سبوس گندم و جو
•سبزيجات (مانند گل كلم، هويج و نخودسبز)
•ميوه‏هاي تازه بخصوص سيب، گلابي و ميوه‏هاي خشك مانند كشمش و برگه زردآلو
•گردو، فندق، بادام و غلات (بخصوص حبوباتي از قبيل عدس و لوبيا قرمز)
•استفاده روزانه از سالاد و كاهو همراه با يك قاشق غذاخوري سبوس گندم بعلاوه روغن زيتون و آب ليمو كمك كننده است.
•توصيه مي‏شود مصرف برنج را محدود نماييد و بجاي آن نان جو و يا سنكگ استفاده نماييد.

بررسي و معالجه يبوست شديد و مقاوم

اكثر قريب به اتفاق افرادي كه يبوست دارند، با درمانهاي معمولي خوب مي‏شوند. وقتي يبوست شديد باشد و بيمار با درمان‏هاي معمول بهبودي پيدا نكند لازم است بررسي دقيقتري از جمله اندازه‏گيري مدت زمان عبور مواد از روده بزرگ را با عكسبرداري مخصوص انجام گردد. در اين بررسي معمولاً بيمار تعداد 60 عدد از قرصهاي كوچكي را مي‏خورد و پس از چند روز با عكسبرداري ساده شكم طول مدت عبور مواد از روده بزرگ تعيين مي‏گردد. براساس نتيجه اين كار در مورد درمان طبي و يا جراحي روده بزرگ تصميم‏گيري مي‏شود.

 

 منبع:خدمات بهداشتی درمانی

تغذیه,یبوست, رژیم غذائی و درمان تغذیه یی آن

 

یبوست یک بیماری نیست بلکه یک علامت است و هنگامی اتفاق می افتد که مدفوع بیشتر از زمان نرمال ۲۴ الی ۷۲ ساعت بعد از صرف غذا، در روده باقی بماند. یبوست می تواند نشانگر وضعیت هایی همچون عدم دریافت کافی فیبر غذایی یا اختلال در تحرک روده باشد. این حالت بیشتر در زنان، افراد بالای ۶۰ سال و افراد کم تحرک بروز می کند. در افرادی که دچار یبوست هستند، بروز بیماری التهابی روده(IBS) بیشتر است. خوشبختانه علت در بیشتر بیماران غیرارگانیک است و با تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی برطرف می شود.

 

به طور طبیعی، هر فرد حدود ۱۰۰ الی ۲۰۰ گرم در روز دفع مدفوع دارد که از نظر تعداد دفعات از سه روز یک بار تا سه بار در روز متغیر است.

● دو معیار ارزیابی یبوست مزمن

 

۱) فرد حداقل به مدت ۱۲ ماه، به طور متوسط، کمتر از دو بار در هفته دفع مدفوع داشته است.

۲) فرد در ۱۲ ماه گذشته هیچ گونه ملینی دریافت نکرده و دو یا تعداد بیشتری از موارد زیر را داراست.

 

▪ دفع مدفوع کمتر از سه بار در هفته

▪ دفع مدفوع سفت یا گلوله یی شکل در حداقل ۲۵ درصد موارد دفع

 

▪ زور زدن بیش از حد در حداقل ۲۵ درصد موارد دفع

▪ احساس دفع ناکافی (کمتر از ۳۵ گرم در یک روز) در حداقل ۲۵ درصد موارد دفع.

 

در نوزادان و کودکان، یبوست مزمن نگران کننده است. ممکن است در این گروه، بعضی آلرژی های غذایی مثلاً به شیر یا گندم، باعث این حالت شود.

 

 

● دلایل یبوست

 

اغلب دلیل یبوست، ترانزیت آهسته محتویات روده است. زمان نرمال ترانزیت محتویات روده، ۱۸ تا ۴۸ ساعت است. ندرتاً دلیل آن اختلالات روده کوچک است. بعضی از عادات فردی همچون دریافت ناکافی فیبر غذایی، عدم تحرک کافی، تاخیر انداختن عمدی دفع مدفوع، دریافت ناکافی مایعات، مصرف طولانی مدت ملین ها و... می توانند منجر به بروز یبوست شوند. حالات عصبی در بعضی افراد یبوست را بدتر می کند. بعضی بیماری ها هم می توانند باعث ایجاد یبوست شوند، از جمله بعضی بیماری های دستگاه عصبی همچون ام اس، پارکینسون، ضایعات نخاعی، سکته های مغزی و نوروپاتی دیابتی و نیز اختلالات غیرعصبی همچون کم کاری تیروئید، هایپرکلسیمی، هایپوکالمی، بواسیر، سلیاک، تومورهای بدخیم دستگاه گوارش، دیورتیکولوز و...

مصرف بعضی داروها هم به خصوص در سالمندان منجر به یبوست می شود. از جمله آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم، داروهای مسکن (مخدر)، داروهای ضدتشنج، مکمل آهن و کلسیم، بلوکرهای کانال کلسیم، داروهای ضداسپاسم و ...

 

 

 

● درمان یبوست

افزایش دریافت فیبرهای غذایی به میزان ۲۵ تا ۳۰ گرم در روز همراه با افزایش مصرف مایعات (آب) به میزان ۸ تا ۱۰ لیوان در روز باید در رژیم غذایی فرد اعمال شود. مایعات گرم در این خصوص موثرترند. عموماً مصرف حداقل پنج واحد میوه و سبزی و نیز استفاده از غلات کامل توصیه می شود. افزودن کمی هویج و سبوس به ویژه سبوس گندم به رژیم غذایی روش بسیار ساده یی برای افزایش دریافت فیبر است. سبوس باید به تدریج به رژیم غذایی افزوده شود و از یک قاشق چایخوری در روز شروع شده و به چهار تا شش قاشق چایخوری برسد. افزایش مصرف آلو، میوه های خشک، سبزیجات خام و مغزها مفید است. در بسیاری از افراد نوشیدن یک لیوان آب آلوی داغ بسیار موثر است. استفاده زیاد از سبوس، به علت احتمال آلرژی به گندم توصیه نمی شود.

 

در حال حاضر اثرات سودمند فیبر سویا در درمان یبوست در حال مطالعه است. در بعضی افراد، برای درمان یبوست، مکمل فیبر همچون پسیلیوم و متیل سلولز داده می شود. فیبرهای محلول همچون پکتین، صمغ، موسیلاژ و بعضی از همی سلولزها، ترانزیت روده را به تاخیر می اندازند، تخلیه معده را کند می کنند و جذب کلسترول و قند را به تاخیر می اندازند و برای کاهش چربی خون مفیدند. فیبرهای غیرمحلول همچون لیگنین و سلولز ترانزیت روده را تسریع کرده، هیدرولیز نشاسته را کند می کنند و حجم مدفوع را افزایش می دهند و برای جلوگیری از یبوست مفیدند. یک رژیم مناسب به نسبت سه به یک حاوی فیبرهای غیرمحلول به محلول است.

 

 

اگر دلیل یبوست تنگی یا انسداد روده است دریافت فیبر غذایی طی دوره های درد باید کاهش یابد، در این حالت افزایش فعالیت فیزیکی می تواند مفید باشد.

مصرف روغن های معدنی برای درمان یبوست، به خصوص بعد از غذا، با جذب کاروتن و ویتامین های محلول در چربی همچون ویتامین K، D و A تداخل می کند. بیماران باید تشویق شوند که با یک الگوی منظم، در یک موقع در روز، دفع انجام دهند. از آنجایی که تحرکات روده هنگام صبح و نیز بعد از وعده های غذایی بیشتر است، بهترین زمان دفع، بعد از صرف صبحانه است. در افرادی که کم تحرک هستند، افزایش فعالیت فیزیکی منظم روزانه توصیه می شود.

 

یبوست شدید و مزمن بسته به نوع آن احتیاج به درمان های دارویی و حتی جراحی دارد.

منبع:پرشین پرشیا

يبوست در آسيب طناب نخاعی

يبوست از شايعترين اختلالات دستگاه گوارش می باشد و در 60 درصد افراد مبتلا به آسيب طناب نخاعی مشاهده می شود. اين کتابچه توسط گروهی از متخصصين طب طناب نخاعی و يبوست، برای استفاده شما که مبتلا به آسيب طناب نخاعی می باشيد و افرادی که در مراقبت از شما ياری و کمکتان می کنند طراحی شده است. ما اميدواريم که اين مجموعه بتواند به شما کمک کند تا یبوست را بهتر درک کنيد، بدانيد که يبوست چيست، چرا عامل خطر برای شما محسوب می گردد و نهايتا" اينکه چگونه آنرا بشناسيم، درمان کنيم و از بروز آن پيشگيری کنيم.

بجاست بگوييم که علايم آسيب طناب نخاعی در افراد مختلف متفاوت است همانگونه که يبوست نيز اين خصوصيت را دارا می باشد. بنابراين در مکانهايی که پزشک، پرستار و يا ساير افراد گروه مراقبتهای بهداشتی حضور فعال دارند استفاده از اين کتابچه لزوم چندانی ندارد. با اين وجود اين کتابچه می تواند در بحث و گفتگو با افراد گروه مراقبتهای بهداشتی، به شما کمک کند تا بتوانيد بهترين روش مراقبتی در خصوص يبوست را بيابيد.

مقدمه :

گروه زيادی از مبتلايان به آسيب طناب نخاعی يبوست را تجربه کرده اند. در اين مبحث ما سعی داريم که هم روشهای پيشگيرانه و هم روشهای درمانی موثر يبوست را آموزش دهيم.

علايم يبوست ممکن است در افراد مبتلا به آسيب طناب نخاعی مختلف باشد، اما احساس ناخوشی و نفخ شکم دو علامتی هستند که عمدتا" اتفاق می افتند. اگر يبوست درمان نشود، ممکنست عوارض شديدتری از قبيل، بی اختياری دفع مدفوع، اتساع روده، هموروئيدهای خونريزی دهنده، انسداد روده و اتونوميک ديس رفلکسی (1 ) ايجاد شوند. تحقيقات نشان داده است که يکی از بهترين روشهای پيشگيرانه، استفاده از يک برنامه از پيش آماده برای نحوه اداره کردن مراحل دفع مدفوع می باشد، که هدف اصلی آن، محافظت از عملکرد روده ها و سلامتی بدن می باشد. رسيدن به يک برنامه فهرست وار منظم جهت دفع مدفوع، مقصود نهايی است . برنامه دفع مدفوع شامل دوره های خاصی از صرف زمان است که بايد در طول هفته برای تخليه روده ها منظور گردد. شما بايد برنامه ای برای عمل دفعی خود، بصورت 3 تا 4 بار در هفته در زمانهای يکسان و مشابه در طول روز داشته باشيد. ثبات در برنامه شما خيلی مهم است.

برنامه های دفع مدفوع در افراد مختلف دقيقا" مشابه نمی باشند. بسياری از افراد جهت تخليه روده نياز به استفاده از شياف ها، لاگزاتيوها (2 ).... تحريک با انگشتان يا تنقيه دارند. بهر حال ممکنست شما به بخشهايی از يک برنامه دفع مدفوع نيازمند باشيد.

ساير مواردی که از يبوست پيشگيری کرده و برنامه دفع مدفوع را کامل می کند عبارتنداز: خوردن غذاهای مناسب، نوشيدن مايعات کافی و تمرينات منظم. در صفحات بعد پاسخ سوالاتی که برای شما و مراقب شما ممکنست پيش آيد، آورده شده است. برخی از سوالاتی که پاسخ آنها آورده شده است عبارتند از:

1. يبوست چيست ؟

2. عملکرد طبيعی روده ها و دفع مدفوع چگونه است؟

3. آسيب طناب نخاعی چگونه بر عملکرد روده ها و دفع مدفوع تاثير می گذارد؟

4. علايم يبوست چيست؟

5. چه عواملی شانس شما را در تشديد يبوست افزايش می دهند؟

6. يبوست چگونه تشخيص داده می شود؟

7. چه درمانهايی موثر هستند؟

8. چگونه می توانيد از يبوست اجتناب ورزيد؟

يبوست و آسيب طناب نخاعی :

1. يبوست چيست ؟

يبوست عبارت از کاهش فرکانس حرکات روده می باشد، که ممکن است با عبور مدفوع سفت يا زور زدن زياد، که بيشتر از يک اجابت مزاج طبيعی طول می کشد، همراه باشد.

   2 .   اجابت مزاج طبيعی چيست ؟

اجابت مزاج طبيعی، همان عملکرد روزمره و معمول روده ها در يک فرد طبيعی است. اگر چه اين موضوع در افراد مختلف متغيير است، اما عموما" در کمتر از 3 روز، فرد آن چيزی را که خورده است، بشکل مدفوع دفع ميکند. اين عمل بطور کلی سه بار در هفته صورت می گيرد.

   3 .  علايمی که متعاقب بروز يبوست ايجاد می شوند، کدامند؟

وقتی شما دچار يبوست می شويد تخليه کامل روده ( ساير اسامی روده، کولون يا روده بزرگ است ) ورکتوم (3) شما با هر حرکت روده، بسيار سخت و مشکل می شود . مدفوع می تواند در هر جايی از کولون يا پايين تر از رکتوم باقی بماند و روده را کاملا" پر کند ( به تصوير صفحه 6 نگاه کنيد ). وقتی مدفوع برای مدت طولانی در روده بماند، سفت شده و عمل دفع را با مشکل زيادی روبرو می کند.

    4 .   عملکرد دفعی روده ها در افراد بدون آسيب طناب نخاعی چگونه است؟

پيغامهای ارسالی اعصاب از سيستم اعصاب مستقر در کنار طناب نخاعی به روده ها دستور می دهد که مدفوع را فشرده کرده و به طرف رکتوم حرکت دهد. وقتی مدفوع به رکتوم می رسد، شخص احساس دفع می کند. فشردگی عضلات اطراف مقعد می تواند اين احساس را تا رسيدن شخص به توالت کنترل کند.

    5 . آسيب طناب نخاعی چگونه عملکرد روده ها را تحت تاثير قرار می دهد؟

پس از ضايعه، طناب نخاعی نمی تواند پيغامهای بلند، يعنی دارای مسير عصبی طولانی ( از مغز به روده ) را از طريق اعصاب به روده بفرستد، لذا روده نقش کمتری را در فشردگی مدفوع به پايين در آسيب طناب نخاعی، ايفا می کند. حرکت مدفوع در طول روده بسيار آهسته می شود، بدين معنی که زمان بيشتری صرف می شود تا غذای مصرف شده بشکل مدفوع دفع گردد. در نتيجه در بيشتر افراد مبتلا به آسيب طناب نخاعی، درصدی از يبوست ايجاد می گردد.

    6 .  آيا سطح ضايعه موضوع مهمی است؟

بله، اگر شما آسيبی در سطح نسبتا" پايين تر طناب نخاعی داشته باشيد، مدفوع شما تمايل بيشتری دارد تا در سطوح پايين تر ( انتهائی تر ) روده (کولون نزولی ورکتوم ) باقی بماند. قسمتهای پايين روده و رکتوم همراه اسفنکتر مقعدی شما شل می شوند، بطوريکه گاز مدفوع بدون اختيار دفع می گردند. اگر شما در سطح گردن يا بالاتر طناب نخاعی آسيب داشته باشيد، مدفوع ممکنست در مدخل ورودی روده باقی بماند. در اين حالت، کولون اسپاستيک شده و اسفنکتر مقعدی خيلی سفت می گردد، بطوريکه شما از حرکات روده ای که حين تلاش زياد جهت دفع مدفوع ايجاد ميشوند، احساس ناخوشايندی داريد.

    7 .   ساير تاثيرات آسيب طناب نخاعی چگونه است؟

اغلب مبتلايان به آسيب طناب نخاعی دچار تغييراتی در حس طبيعی شده، يا بطور کامل حس خود را از دست می دهند، بطوريکه يک رکتوم پر از مدفوع نمی تواند احساس فوريت در دفع مدفوع يا اجابت مزاج طبيعی را القاء کند. در حقيقت ممکن است فرد مبتلا به يبوست شديد باشد بدون اينکه از وجود آن با خبر باشد.

    8 . آيا بی اختياری دفع مدفوع ناشی از يبوست است؟

چون عضلات اطراف مقعد در افراديکه مبتلا به آسيب طناب نخاعی در سطح پايين شده اند، ضعيف هستند، ممکن است بی اختياری مدفوع ايجاد شود، در اين افراد نگهداری مدفوع پس از رسيدن به رکتوم مشکل تر است. بنابراين اگر روده در افراد مبتلا به يبوست پر از مدفوع باشد، احتمال   بی اختياری مدفوع بيشتر است.

علائم:

اگر يبوست داريد، اغلب همه يا يکی از حالات زير را داريد:

تورم و نفخ شکم. که نسبتا" يا کاملا" با يک حرکت دفعی يا روده ای کاهش  می يابد. اين حالت ممکن است شبيه احساس تجمع گاز باشد، اما در واقع ناشی از وجود مدفوع بسيار زياد در روده است.

درد يا ناخوشی شکمی که نسبتا" يا کاملا" با يک حرکت دفعی تخفيف می يابد.

نشت موکوس (4) از رکتوم .

علائم اتونوميک ديس رفلکسی، ( مانند تعريق و سردرد ) که سريعا" با يک حرکت دفعی تخفيف می يابد و يا از بين می رود.

مدت زمانی بيش از 30 دقيقه ، بين مصرف شياف و آغاز يک حرکت دفعی رضايتبخش.

حرکات دفعی سخت و مشکل .

درد يا خونريزی از هموروئيد - وجود خون روشن و قرمز در مدفوع، روی دستکش يا دستمال توالت ممکن است مورد توجه باشد.

بی اختياری دفع مدفوع - بعضی اوقات ناشی از خوردن غذاهای خاصی می باشد، اما ممکن است نشانه ای از يبوست نيز باشد.

يک برنامه دفعی طولانی تر از برنامه معمول که از ابتدای شروع تا کامل شدن آن بيشتر از 60 دقيقه طول کشد.

تحقيقات نشان داده است که بعضی از افراد مبتلا به آسيب طناب نخاعی بيشتر از سايرين به يبوست مبتلا می شوند. در جدول صفحه بعد فهرست عواملی که خطرات بزرگتر و بيشتری ايجاد می کنند آورده شده است. هر چه عوامل بيشتری علامت زده شوند، شانس ايجاد يبوست بيشتر می گردد.

توجه : مشکلات مربوط به يبوست اغلب با افزايش سن مبتلايان به آسيب طناب نخاعی افزايش می يابد.

منبع:آسیب نخاعی

میوه ای که باعث یبوست در کودکان می شود

مصرف زیاد موز در کودکان باعث ایجاد پبوست می‌شود

واحد علوم پزشکی ایران، یبوست را در تمام سنین کودکی شایع‌ترین بیماری برشمرد و افزود: علاوه بر علل داخلی و جراحی، وراثت و ژنتیک نیز می‌تواند از علل ایجاد یبوست در کودکان باشد. در خانواده‌هایی که این مشکل بیشتر وجود دارد، احتمال ایجاد آن در کودکان نیز بیشتر خواهد بود.

وی در ادامه کاهش حرکت روده، برخی مشکلات جراحی چون زخم مقعد، خارج شدن مخاط روده از مقعد، جابجایی و تنگی مقعد را از دیگر عوامل منجر به این بیماری دانست و تاکید کرد: در کنار این عوامل مشکلات و عادات بد غذایی خانواده نیز بر این بیماری موثرند به طوری که مصرف برخی مواد غذایی یبوست زا همچون خوراندن زیاد موز به کودکان باعث ایجاد این مشکل می‌شود

ضمن این که در برخی کودکان به علت تحرک زیاد، آب بدن خارج شده و با توجه به اینکه آب کافی در بدن جایگزین نمی‌شود، روده‌ها آب مدفوع را جذب کرده منجر به سفت شدن مدفوع می‌شوند که این مسئله خود باعث می‌شود کودک به علت درد در هنگام اجابت مزاج از این کار امتناع کرده و باعث سفت شدن مدفوع او و ایجاد زخم هنگام دفع شود و در نهایت بر شدت این بیماری افزوده می‌شود.
دکتر دلشاد در پایان به پزشکان توصیه کرد: لازم است در کودکانی که به علت یبوست مراجعه می‌کنند و یا شک به یبوست دارند، معاینه مقعد صورت گیرد که این عمل به تشخیص و درمان بیماری کمک شایانی می‌کند.

منبع:ایرانیان

سبوس جو دو سر را با بلغور جو دو سر اشتباه نگیرید

سبوس جو دوسر خواص زیادی دارد که باورتان نمی‌شود. این ماده‌ی غذایی به لاغری کمک می‌کند، ضد دیابت است، کلسترول را پایین می‌آورد و غیره.

در این مطلب شما را با گلچینی از خواص این ماده‌ی غذایی مفید آشنا می‌کنیم. با ما همراه باشید.

 

 سبوس جو دوسر همیار لاغری

به عقیده‌ی متخصصان تغذیه مصرف منظم سبوس جو دوسر به لاغری کمک می‌کند. اگر می‌پرسید چرا باید بگوییم که این ماده‌ی غذایی جلوی اشتها را می‌گیرد و باعث سیری طولانی مدتی می‌شود. سبوس جو دوسر سرشار از فیبرهای محلول در آب و فیبر پکتین است و می‌دانید که فیبرها به لاغری کمک زیادی می‌کنند. اگر در طول صرف غذا از این ماده‌ی غذایی میل کنید و آب کافی بنوشید فیبرهای موجود در آن داخل معده حجیم شده و به سرعت احساس سیری ایجاد می‌کنند.

از این‌ها گذشته سبوس جو دوسر اجازه‌ی انباشته شدن کالری‌ها در روده را نمی‌دهد. سبوس خاصیت چسبندگی بالایی دارد و برای همین به مواد مغذی و کالری‌های اطراف خود می‌چسبد. در نتیجه اجازه نمی‌دهد که کالری‌ها وارد خون بشوند و آن‌ها را از طریق مدفوع از بدن خارج می‌کند.

 

سبوس جو دوسر میزان کلسترول خون را پایین می‌آورد

اگر به طور مرتب و کافی از فیبرهای موجود در سبوس جو دوسر بهره‌مند شوید میزان کلسترول خونتان به میزان 15 درصد کاهش می‌یابد. نتایج پژوهشی که در سال 2002 در استرالیا انجام شد نشان می‌دهد که میزان بالای فیبرهای محلول در آب باعث دفع کلسترول از طریق مدفوع شده و میزان تولید آن از طریق کبد را کاهش می‌دهد.

متخصصان توصیه می‌کنند این افراد هر روز قبل از هر وعده‌ی غذایی 3 قاشق غذاخوری سبوس جو دوسر را در یک لیوان آب ریخته و میل کنند. باید توجه داشته باشید که سبوس جو دوسر نمی‌تواند جایگزینی برای دارو باشد اما از افزایش کلسترول جلوگیری کرده و به درمان آن کمک می‌کند.

سبوس جو دوسر منبع فوق‌العاده‌ی املاح معدنی و ویتامین‌هایی مانند ویتامین B، E، زینک (روی)، منگنز و غیره است که محافظ خاصیت ارتجاعی پوست می‌باشند

سبوس جو دوسر از ابتلا به سرطان کلون پیشگیری می‌کند

همه ساله 36000 مورد جدید ابتلا به سرطان کلون شناسایی می‌شود. اگر سبوس جو دوسر به طور مرتب مصرف شود نقش مهمی در جهت پیشگیری از این بیماری ایفا می‌کند. افراد حساس فیبرهای موجود در این ماده غذایی راحت‌تر از فیبرهای موجود در سبوس گندم تحمل می‌کنند.

برای توضیح مکانیسم پیشگیرانه‌ی این ماده‌ی غذایی باید بگوییم زمانی که فیبرهای سبوس جو دوسر پُر از آب می‌شود یک لایه‌ی محافظتی بین ضایعات و توکسین های سرطان‌زای حاصل از مواد غذایی صنعتی (فلزات سنگین، آفت کش‌ها، رنگ‌های خوراکی، افزودنی‌ها، چربی‌های مضر) و جداره‌ی کلون تشکیل می‌دهد. در نتیجه از رشد سلول‌های سرطان‌زا جلوگیری می‌کند.

توصیه می‌کنیم هر روز عصر 3 تا 4 قاشق غذا خوری سبوس جو دوسر را با یک لیوان آب میل کنید.

 

سبوس جو دوسر، یبوست را از بین می‌برد

از هر سه زن یک زن از یبوست رنج می‌برد و نصف این افراد دچار یبوست مزمن هستند. سبوس جو دوسر یک روش ساده برای مقابله با این مشکل محسوب می‌شود. اگر دنبال دلیلش می‌گردید باید بگوییم که این ماده‌ی غذایی می‌تواند تا 30 برابر حجم خود، آب جذب کند و باعث حجیم شدن مدفوع در روده ها شود. به همین دلیل روده ها مدفوع را راحت‌تر دفع می‌کنند.

توصیه می‌کنیم روزانه و قبل از غذا 3 قاشق غذاخوری سبوس جو دوسر  را با یک لیوان آب میل کنید. اگر چه ممکن است مشکل به سرعت رفع نشود اما مصرف منظم آن به مرور یبوست را از بین می‌برد.

سبوس جو دوسر باعث شفافیت پوست می‌شود

سبوس جو دوسر منبع فوق‌العاده‌ی املاح معدنی و ویتامین‌هایی مانند ویتامین B، E، زینک (روی)، منگنز و غیره است که محافظ خاصیت ارتجاعی پوست می‌باشند. این ماده‌ی غذایی به ویژه بهترین منبع ویتامین B2 محسوب می‌شود که تأثیر زیادی روی محافظت از پوست، مو و ناخن‌ها دارد. توصیه می‌کنیم برای داشتن پوستی شفاف و زیبا هر روز صبح‌ها و برای صبحانه 2 قاشق غذاخوری سبوس جو دو سر را یک لیوان مایعات میل کنید.

 

سبوس جو دوسر از ابتلا به دیابت پیشگیری می‌کند

با وجود این که برای پیشگیری از دیابت هیچ چیز مانند کاهش مصرف قند و ورزش موثر نیست اما با این حال سبوس جو دو سر سرعت جذب قندها را کاهش می‌دهد. نتایج یک پژوهش کانادایی که در سال 2002 انجام شد نشان می‌دهد بتاگلوکان که یک فیبر محلول در آب است و به میزان زیادی در این ماده‌ی غذایی وجود دارد سرعت جذب قندها را کاهش می‌دهد و قند خون و نیاز به انسولین را پایین می‌آورد. افرادی که مستعد ابتلا به دیابت هستند می‌توانند روزانه قبل از دو وعده‌ی اصلی 2 قاشق غذاخوری سبوس جو دو سر را با یک لیوان آب میل کنند. توجه داشته باشید که سبوس جو دوسر نمی‌تواند جایگزین دارو شود اما می‌تواند از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرده و در درمان آن موثر باشد.

 بلغور از دانه‌ی جو دو سر درست می‌شود و سرشار از کالری و گلوسیدها بوده و فیبر کمی دارد. سبوس از پوشش فیبردار جو دوسر حاصل می‌شود که سرشار از بتا گلوکان است و این فیبر اصلی‌ترین و مهم‌ترین فیبر موجود در آن است.

تمام خواصی که در این مطلب ذکر شد متعلق به سبوس جو دوسر می‌باشد نه بلغور جو دو سر. علاوه بر این سبوس جو دو سر سرشار از پروتئین است. می‌توانید از این ماده‌ی غذایی در تهیه‌ی کیک، بیسکویت، مافین، خمیر پیتزا و غیره استفاده کنید.

منبع:آکاایران

تغذیه کودک مبتلا به اسهال

در صورتی که کودک هر کدام از این علایم زیر را داشت، حتماً باید او را نزد پزشک ببرید. ممکن است نیاز به محلول ORS یا سایر مایعات داشته باشد.

در صورتی که کودک یک یا دو بار استفراغ و چند بار مدفوع آبکی دفع کرد، علامت خوبی نیست و ممکن است علامت بیماری کلرا (وبا)  باشد که یک بیماری خطرناک است. بیماری کلرا به سرعت در میان افراد منتقل می شود و می تواند آب و مواد غذایی را آلوده کند.

برای پیشگیری از گسترش بیماری کلرا این اقدامات را سریعاً انجام دهید:

الف) مواد آلوده به مدفوع کودک را به سرعت در دستشویی بریزید و یا پوشک او را درون نایلونی پیچیده و دور بیندازید.

ب) دست های خود را چند بار بعد از تماس با مدفوع کودک با صابون بشویید. پاهای کودک خود را نیز با آب ولرم و صابون کاملاً تمیز کنید.

ج) مطمئن شوید که غذا و آب خوردنی به هیچ عنوان به مدفوع یا دستان آلوده ی شما، آلوده نشده اند و کاملاً تمیز هستند.

تغذیه ی کودک مبتلا به اسهال باید چگونه باشد؟

کودکی که اسهال گرفته، باید به خوبی و به طور منظم تغذیه شود. وقتی کودک در حال خوب شدن است، باید حداقل تا دو هفته کمی بیشتر از معمول غذا بخورد.

کودکی که دچار اسهال شده است، وزن از دست می دهد و لاغر می شود، بنابراین یک کوک اسهالی نیاز دارد تا همه گروه های مواد غذایی و مایعات را دریافت کند. این غذاها موجب می شود تا اسهال او برطرف شود و به بهبودی سریع تر او کمک می کند. البته طبیعی است که کودک اسهالی تمایلی به خوردن نداشته باشد یا به علت تهوع و استفراغ، به خوردن غذا بی میل باشد. در این صورت تغذیه ی او کمی مشکل است. در صورتی که کودک شش ماهه یا بزرگ تر است، باید او را تشویق کنید هر چه قدرمی خواهد بخورد.

بهتر است غذاهایی را برایش درست کنید که دوست دارد. غذاهای کودک باید کم نمک  باشد. غذاهای نرم یا آبکی راحت تر خورده می شوند، پس بهتر است این غذاها بیشتر به کودک داده شود.

غذاهایی که از حبوبات و غلات درست می شود، ماهی، گوشتی که خوب پخته و نرم شده، ماست و میوه برای کودک خوب است.

بهتر است تنها یک تا دو قاشق چای خوری روغن به حبوبات و سبزی غذای کودک اضافه کنید.

سعی کنید در روز پنج تا شش بار در وعده های کوچک به او غذا دهید.

زمانی که اسهال کودک بند آمد، باید غذاهای بیشتری به کودک بدهید، چون در این زمان یعنی زمان بهبودی، کودک بیشتر از روزهای عادی به غذا احتیاج دارد.

کودک باید انرژی از دست رفته را دوباره باز یابد. در صورتی که وزن او به اندازه قبل از بیماری نرسید، هنوز به مراقبت و غذاهای سالم نیاز دارد. ویتامین A  در بهبودی کودک بسیار موثر است. شیر مادر، جگر، ماهی، لبنیات ، پرتقال و میوه های زرد رنگ و سبزی های برگ سبز سرشار از ویتامین A  هستند.

درمان دارویی

در صورتی که کودک مبتلا به اسهال شدید و طولانی مدت شد، حتماً باید از سوی تیم مراقبت بهداشتی، تحت دارو و مایع درمانی قرار گیرد.

والدین نباید سر خود به کودک دارو بدهند، چون نه تنها برایش موثر نیست، بلکه خطرناک هم هست.

اسهال معمولاً خود به خود بهبود می یابد. امام در صورتی که اسهال شدید و مداوم باشد، موجب از دست رفتن آب و مواد غذایی از بدن می شود.

به کودکی که دچار اسهال شده، نباید هرگز و سرخود دارو بدهید. قرص ها، آنتی بیوتیک ها یا سایر داروها برای کودک مضر است، مگر اینکه از سوی پزشک برای کودک تجویز شده باشد.

بهترین راه درمان اسهال، خوراندن مقدار فراوانی مایع و محلول نمکی ORS است.

در صورتی که پودر ORS در دسترس بود، می توانید این محلول را برای کودک درست کنید:

چهار قاشق غذاخوری شکر را با نصف قاشق چایخوری نمک در یک لیتر آب کاملاً تمیز و پاک مخلوط کنید. توجه داشته باشید که این مواد به همین نسبت صحیح با هم مخلوط شوند. در صورتی که شکر آن بیشتر شود، اسهال بدتر می شود.همچنین نمک زیاد می تواند برای سلامت کودک ضرر داشته باشد.

سرخک ممکن است سبب اسهال شدید در کودک شود. اما واکسیناسیون کودکان از این بیماری جلوگیری می کند.

برای تغذیه کودک اسهالی از این مواد استفاده کنید

* شیر مادر (مادر باید بیش از مواقع عادی به کودک خود شیر بدهد)

* سوپ

* برنج کته شده

* چای  رقیق با کمی شکر

* آب نارگیل

* آب کاملاً پاک و تمیز و بهداشتی

* محلول ORS که می توان با نظر پزشک از داروخانه خرید یا در منزل تهیه کرد.

دادن شیر و مایعات بیشتر به کودک اسهالی

برای جلوگیری از دست رفتن مایعات بدن کودک، مادر می تواند دفعات بیشتری به فرزند خود شیر بدهد یا میزان بیشتری مایع به او بدهد:

* برای کودکان زیر دو سال، یک چهارم یا نصف فنجان بزرگ

* برای کودکان دو سال و بزرگ تر، یک و نیم فنجان بزرگ

شیشه و فنجانی که با آن به کودک شیر و مایعات می دهیم، باید کاملاً تمیز باشد، چون شیر دادن به کودک از فنجان و شیشه ی شیر آلوده می تواند اسهال را تشدید کند.

در صورتی که کودکی استفراغ و تهوع هم داشت، 10 دقیقه صبر کنید و بعد آهسته آهسته و به مقدار کم به او مایعات بدهید.

اسهال معمولاً بعد از سه تا چهار روز متوقف می شود. اما در صورتی که اسهال شدید بود، حتماً باید تحت نظر پزشک درمان شود.

منبع:تبیان

خوراكي هايي كه باعث يبوست مي شوند

همانطور كه بسياري از خوراكي هاي باعث رفع يبوست مي شوند، بسياري از خوراكي هاي نيز مسبب اصلي يبوست هستند.

در زمان یبوست علاوه بر مصرف میوه ها و سبزی ها و مایعات کافی، مصرف خیسانده الو بخارا، انجیر خشک و توت خشک نیز کمک کننده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: عدم نوشیدن مایعات کافی، نوشیدن چای، قهوه و کاکائو فراوان و غلیظ، مصرف ناکافی میوه ها و سبزی ها همگی از عوامل بروز یبوست هستند.

احمد رضا درستی مطلق افزود: مصرف بسیار کم و همچنین مصرف فراوان سبزی ها تشنگی در طول روز را افزایش می دهند.

وی گفت: عدم نوشیدن مایعات کافی، نوشیدن چای و قهوه و کاکائو فراوان و غلیظ، عدم مصرف یا مصرف ناکافی میوه ها و سبزی ها نیز همگی ممکن است منجر به یبوست شوند که با مصرف این مواد در حد مناسب، این مشکل از بین خواهد رفت.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: در زمان یبوست علاوه بر مصرف میوه ها و سبزی ها و مایعات کافی، مصرف خیسانده الو بخارا، انجیر خشک و توت خشک نیز کمک کننده است.

درستی گفت: هنگام غذا خوردن، خون فراوانی به دستگاه گوارش سرازیر می شود که به همین دلیل، بی حالی و کاهش توان فعالیت فکری اتفاق می افتد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران اضافه کرد: در عین حال نباید تصور کرد که روزه نباید منجر به اندکی بی حالی و احساس گرسنگی شود، بلکه این حالات به طور طبیعی در روزه داری در افراد سالم نیز ایجاد می شوند که باید آنها را تحمل کرد ولی در حالات غیرعادی و با فشارهای غیرطبیعی ایجاد شده بر بدن، مشاوره با متخصصان کاملاً ضروری است.

منبع :سایت خبر آنلاین

چند راهكار طبيعي براي درمان يبوست

در جريان هضم غذا مواد مفيد و قابل استفاده در روده كوچك جذب مي‌شود و بخش ناچيزي به صورت غير قابل جذب وارد روده بزرگ مي‌شود.

این بخش غیرقابل جذب بیشتر شامل مواد فیبری (پلی ساكاریدهای موجود در غشا سلول های گیاهی) و منشاء آن ها دانه غلات و حبوبات است. در روده بزرگ بیشتر آب و املاح جذب می شود و آنچه در نهایت دفع می شود در یك فرد سالم معادل 200 تا 400 گرم مدفوع است، نزدیك به نیمی از افراد كه به دلیل شكایت از یبوست به پزشك مراجعه می كنند، طبق تعریف پزشكی یبوست ندارند و اغلب آن ها از میزان و نحوه دفع شكایت دارند.

 

به گزارش پایگاه اینترنتی اورنج، با چند راهكار طبیعی می توان تا حد زیادی مشكل یبوست را برطرف كرد.

 

نكته اول این است كه مطمئن شویم حالتی كه به آن مبتلا هستیم، واقعا یبوست است. بسیاری از اشخاص به اشتباه تصور می كنند كه یك فرد سالم باید سه بار در روز اجابت مزاج داشته باشد، اما این تصور در واقع اشتباه است و افراد مختلف از این نظر بیولوژی متفاوتی دارند به طوری كه در برخی افراد كاملا سالم سه بار در هفته اجابت مزاج كاملا طبیعی است و یبوست محسوب نمی شود، اما كمتر از این تعداد طبیعی نیست. بنابراین اولین راهكار اصلی این است كه از لحاظ روانی به خودتان تلقین نكنید كه به یبوست مزمن مبتلا هستید.

 

دومین راهكار موثر كه در بسیاری از موارد برای بدن فواید سودمندی دارد، مصرف مقادیر كافی آب است. مصرف آب كافی در روز و برای هر فردی متناسب با شرایط جسمی او نه تنها ایده ای عالی برای حفظ سلامت كلی بدن است، بلكه كمك می كند كه روده ها همواره نرم و مرطوب بمانند و حركت مواد از داخل آن ها راحت تر صورت گیرد.

 

سومین راهكار این است كه دانه كنجد را به عنوان یك میان وعده در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید. این دانه ها حركت محتویات داخل روده ها را تسهیل می كنند و امكان تخلیه آسان تر آن ها را با نرم كردن مواد غذایی درون روده، فراهم می سازند. می توانید مقداری دانه كنجد را روی سالاد یا دیگر مواد غذایی بریزید و مصرف كنید اما مطمئن شوید كه مقدار آن بیشتر از 2/1 اونس در روز نشود و به همراه آن نیز مقدار زیادی آب بنوشید.

 

راهكار چهارم مصرف زیاد فیبر خوراكی است. به افراد مبتلا به یبوست توصیه می شود كه هر چه بیشتر مواد غذایی حاوی فیبر خوراكی را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانند. گاهی اوقات مصرف یك مقدار بیشتر از این خوراكی ها می تواند مشكل شما را حل كند. فیبرها بخش نامحلول غذاهای گیاهی است كه به حجم مدفوع اضافه كرده و حركت روده را بیشتر می كنند. فیبرها به طور طبیعی و زیاد در میوه ها و سبزیجات و تمام غلات و حبوبات یافت می شوند. هر چند كه روش هایی مثل تصفیه و فرآوری مواد غذایی از مقدار فیبر موجود در آن ها می كاهد.

 

منبع : سایت ایسنا

درمان یبوست

-خوردن دوسه ليوان درروز آب جوش که مقدارکمي ولرم شده(بيشترازولرم،کمترازداغ).

2-خوردن غذاهای گوسفندی چرب.

3-گاهي اوقات دوقاشق برگ سنا بايک قاشق گل سرخ رادم کرده وميل کنيد.

4-درصورت عدم رفع مشکل يک تکه صابون را(ترجيحا صابون قهوه اي)به صورت شياف درآوريد وداخل مقعدبگذاريدکه بلافاصله شکم کارميکند.

5-استفاده ازسبوس گندم تفت داده شده درهمه غذاها مخصوصا درخورشت.

6-نخوردن چاي وغذاي داغ.

7-سبوس تفت داده شده راباشير مخلوط کرده وميل کنيد.

8-يک قاشق مرباخوري بارهنگ ويک قاشق غذاخوري عسل رادريک ليوان آب جوش حل نموده وهرروز يک ساعت قبل از غذاآن راميل کنيد.

9-درافرادگرم مزاج خوردن يک ليوان دوغ مخلوط بايک قاشق غذاخوري پودرگل سرخ يک ساعت قبل ازغذا.

10-درافرادسردمزاج وپيران خوردن ده عددانجير خشک وسه عددمغزگردوی سفيد دوساعت بعدازغذا.(علامات سردي مزاج سفيدي ادرار وکم رنگي زبان است).

11-استفاده ازعسل بجاي شکر.

12-ده گرم ريشه ي خشک ماردارو را با يک ليترآب سرددرظرفي بريزيد ويک يادو ساعت بگذاريد بخيسد بعدروي آتش بگذاريد همين که جوش آمد آن را ازروي آتش برداريد وده تاپانزده دقيقه بگذاريد دم بکشد بعدآن را صاف کنيد وچهار فنجان قهوه خوري ازآن را صبح ناشتا چندروزميل کنيدکه اينکار يبوست رابه هر درجه اي باشدبرطرف خواهدکرد.

منبع:سایت هفت پری

درمان یبوست با برگ سنا

درمان یبوست با برگ سنا

"سنا" گیاهی است که بیشتر به شکل بوته ‌ای می‌ باشد و از برگ آن استفاده می‌ شود. جنس گیاه به نام Cassia می‌ باشد و از خانواده ی نخود است.


از بیشتر گونه‌های آن جهت درمان یبوست استفاده می‌ کنند. برگ همه ی گونه‌ها به خاطر وجود ترکیباتی به نام"انتراکینون‌ها" تلخ می‌ باشد.

با وجودی که گونه ‌ای از سنا در جنوب ایران و در حوالی خلیج ‌فارس می‌ روید، ولی به دلیل نیاز زیاد به این گیاه، عمده ی آن وارداتی است. گرچه گونه ی ایرانی و نوع وارداتی از نظر گیاه‌شناسی با هم متفاوت می ‌باشند، ولی از نظر خواص ضد یبوست مشابه هستند.

میزان مصرف روزانه ی برگ سنا برای افراد بزرگسال، بین نیم تا یک گرم است که می‌ توان بر روی آن حدود یک استکان آب ریخت و 10 دقیقه جوشاند، سپس صاف کرد و میل نمود.

بهترین زمان مصرف شب هنگام است. گرچه می‌ توان این محلول تلخ را با نبات یا عسل شیرین کرد، ولی تلخی آن کاملاً از بین نمی‌رود.
در مصرف سنا نباید زیاده‌ روی کرد، چرا که ممکن است باعث اسهال شدید گردد. همچنین نباید از سنا به‌ طور ممتد و طولانی استفاده کرد، چون باعث تنبلی روده می‌ گردد. بهتر است پس از دو هفته استفاده، یک یا دو هفته مصرف آن را قطع نماییم.

نکته قابل توصیه دیگر این است که سنا نباید در افراد کمتر از ده سال مصرف شود.

با توجه به اینکه در سال‌های اخیر برای رفع یبوست از سنا به‌ طور وسیع در جهان استفاده می ‌شود، صنایع داروسازی قرص آن را تهیه نموده که در داروخانه‌های ایران موجود می ‌باشد.

قرص سنا را می ‌توان بین 2- 1 عدد در روز مصرف کرد که از نظر مزه، شبیه به جوشانده ی این گیاه نیست.

یکی از روشهای موثر در درمان یبوست استفاده از روشهای طب فیزیکی و علی الخصوص بیوفیدبک است  که در این روش با باز آموزی سیستم روده عملکرد روده اصلاح و مشکل بیمار مرتفع می شود.

تلفن مشاوره :۸۲۱۴۱۲۲۹

۶۶۵۷۲۲۰

دکتر محمدحسین صالحی سورمقی- متخصص فارماکوگنوزی

استاد دانشکده داروسازی تهران

کپسول روغن کرچک

کپسول روغن کرچک

روغن کرچک از فشردن دانه‌ های بدون پوسته گیاه(ricinus communis) در سرما به دست می ‌آید که پس از تصفیه، بی ‏رنگ کردن و عبور بخار آب تبدیل به روغن کرچک دارویی می‌ شود.

یکی از کاربرد های روغن کرچک دارویی مصرف آن به عنوان یک داروی ملین است. روغن کرچک یک ملین طبیعی و قوی و با شروع اثر سریع از دیرباز مورد توجه بوده و مصرف داشته است.

یک مشکل در مصرف روغن کرچک به عنوان یک داروی ملین، طعم و بوی نامطبوع و دشواری بلع فرم باز آن است که امروزه ارایه روغن کرچک به شکل کپسول این مشکل را برطرف کرده است.

روغن کرچک چگونه به ‌عنوان یک ملین عمل می ‌کند؟

روغن کرچک به طور عمده از گلیسیریدهای اسید ریسینولئیک تشکیل شده است که پس از هیدرولیز توسط لیپازهای روده کوچک، اسید ریسینولئیک آزاد می شود.

مقدار ناچیزی از این اسید در دستگاه گوارش جذب می ‌شود و بخش عمده آن در روده باقی مانده و با اثر تحریکی روی عضلات لوله گوارش سبب تسریع جریان محتوای روده شده و فرصت جذب آب و الکترولیت ‌ها را کاهش می ‌دهد.

اسید ریسینولئیک دارای آثار ضد جذب و تحریک کننده ترشح نیز بوده و موجب جمع شدن آب در فضای داخل روده‌ ها می ‌شود. به این ترتیب سبب تشکیل مدفوع نرم و آبکی شده و اجابت مزاج را تسهیل می ‌کند.

موارد کاربرد و نحوه مصرف کپسول روغن کرچک چیست؟

روغن کرچک عمدتا به‌ عنوان مسهل به ویژه در تخلیه روده قبل از معاینه کولون یا عکس‌ برداری از حفره شکمی به کار می ‌رود.

علاوه بر این، روغن کرچک به عنوان ملین در درمان یبوست حاد نیز کاربرد دارد. در مواقع ابتلا به یبوست ‌های موردی مصرف حداقل 4 کپسول روغن کرچک با یک لیوان آب ولرم می ‌تواند درمان موثری برای رفع یبوست باشد.

روغن کرچک در چه مواردی نباید مصرف شود؟

روغن کرچک در بیماری ‌های التهابی حاد روده، انسداد روده، آپاندیسیت و درد های شکمی با منشاء ناشناخته منع مصرف دارد و مصرف آن در دوران بارداری، شیردهی و در اطفال زیر 12 سال نیز توصیه نمی ‌شود.

آیا مصرف روغن کرچک عارضه جانبی دارد؟

مصرف کپسول روغن کرچک در دوزهای توصیه شده توسط پزشک و در کوتاه مدت عوارض جانبی ندارد.

مهم‌ ترین عارضه مصرف طولانی مدت این دارو مختل شدن حرکات طبیعی روده و ایجاد حالت وابستگی به ملین برای اجابت مزاج است.

هفته نامه سلامت

یبوست هنگام روزه ‌داری شایع است

یبوست هنگام روزه ‌داری شایع است

برلیانت بزرگمهر، متخصص تغذیه در گفتگو با خبرنگار فارس گفت:

در تهیه زولبیا و بامیه مقدار زیادی روغن استفاده می ‌شود. در اکثر موارد روغن مصرفی از نوع جامد و اشباع ‌شده است که برای سلامت قلب و عروق بسیار مُضر است. افراط در مصرف این مواد باعث چاقی، افزایش چربی ‌های بد خون، افزایش فشار خون و در نتیجه بروز اختلالات قلبی و عروقی می ‌شود.

به جای زولبیا و بامیه می‌ توان از خرما، کشمش، انجیر خشک و سایر میوه‌ های خشک و عسل استفاده کرد.



نخوردن وعده سحری عواقب ناگواری می‌تواند برای سلامتی فرد روزه‌ دار در برداشته باشد. از آنجایی که شخص روزه ‌دار بعد از سحر روزی پُرتحرک از نظر جسمی و فکری را در پیش رو دارد و برای گذراندن چنین روزی به تغذیه کامل، متنوع و کافی نیاز دارد، باید غذای اصلی خود را در وعده ی سحر مصرف کند تا نیازهای تغذیه ای اش تامین شود.



یبوست یکی از اختلالات مهم در روزه ‌داری است که معمولا در ماه رمضان به دلایل مختلفی می ‌تواند بروز پیدا کند. مصرف کم آب در وعده سحری و افطار می ‌تواند باعث یبوست شود.

کاهش استفاده از مواد غذایی فیبردار مانند انواع سبزی‌ ها، میوه‌ ها‌، حبوبات و غلات سبوس‌ دار می ‌تواند باعث یبوست شود و نداشتن تحرک بدنی در زمان روزه داری نیز یکی از دلایل بروز یبوست در ماه رمضان است.



مصرف مواد غذایی ای که حاوی مقدار زیادی آب هستند مانند انواع سبزی‌ ها، میوه‌ ها، سوپ و آش می ‌تواند از بروز تشنگی در ساعات روزه‌ داری جلوگیری کند. بنابراین برای پیشگیری از تشنگی در ماه رمضان باید در فاصله ی افطار تا سحر، به مقدار کافی آب و مایعات مصرف شود.



میوه‌ ها با وجود آن که بسیار مفید هستند، ولی افراط در مصرف آن‌ ها به خصوص میوه ‌های شیرین باعث افزایش وزن و چاقی می ‌شود. همچنین جلوی اشتها را می گیرد و مانع مصرف غذای اصلی می‌ شود.

یبوست و درمان آن با تغذیه مناسب

یبوست و درمان آن با تغذیه مناسب




یبوست حالتی است که درآن مدفوع سخت و کوچک است و برای برطرف شدن آن ( اجابت مزاج) نیاز به استفاده از داروست.بعضی افراد از مسهل های مختلفی برای رفع یبوست استفاده می کنند. ولی در بیشتر مواقع با استفاده مداوم از مسهل، قدرت طبیعی کولون کاهش یافته و اجابت مزاج طبیعی و بدون استفاده از مسهل مشکلتر می گردد.

موثرترین درمان برای یبوست ایجاد یک تغییر مهم در رژیم غذایی است که البته امروزه کمتر به آن توجه می شود.

در واقع کولون به استفاده از مسهل عادت می کند. همچنین استفاده از مسهل مانع از بروز علایم هشدار دهنده مهمی مانند یبوست و درد،هنگام اجابت مزاج می شود. بدون وجود این اخطا رها، افراد همچنان به خوردن غذاهایی که واقعاً می توانند عامل خطرناکی برای به خطر افتادن سلامتی آنها باشند، ادامه می دهند. موثرترین درمان برای یبوست ایجاد یک تغییر مهم در رژیم غذایی است که البته امروزه کمتر به آن توجه می شود.

اغلب انواع بیماریهای دردناک روده به به قسمت انتهائی روده مربوط می باشند. برخی از این مشکلات تنها دردسرسازند. اما برخی زندگی بیماررا مورد تهدید قرارمی دهند. به هرحال نباید مشکلات ساده و یا بیماریهای خطرناک را به عنوان قسمت طبیعی از روند زندگی تحمل کرد.

یبوست معنای متفاوتی برای افراد مختلف دارد. طبق بررسی های انجام شده، بعضی از افراد هر شش تا دوازده روز و آن هم با کمک مسهل های قوی اجابت مزاج دارند و حتی این مسئله را به عنوان امری طبیعی پذیرفته اند. فعالیت و حرکت روده برای دفع، به میزان سلامتی افراد بستگی دارد. برای بعضی از افراد حرکت روده و اجابت مزاج درهردو روزیکبار، طبیعی است. درحالیکه فرد دیگری ممکن است روزانه سه باروحتی بیشتر دفع انجام دهد و هر دو آنها کاملاً سالم باشند.

معمولاً وریدهای پا (رگی که خون را به قلب برمی گرداند) در افراد مبتلا به یبوست بر اثر فشار بیش از حد هنگام حرکت دشوار مدفوع در روده آسیب می بینند. در طول رگ های پا دریچه هایی به فواصل متناوب قرار دارند که به حرکت جریان خون به طرف بالا و قلب کمک می کنند. این دریچه ها تقریباً به شکل یک نردبان متحرک هستند و در برابر حرکت خون به طرف پایین بر اثر فشارجاذبه مقاومت می کنند. این دریچه ها بر اثر فشار زیادی که برای حرکت مدفوع خشک و سفت نیاز است، بیش از حد کشیده شده و صدمه می بینند و طولی نمی کشد که این دریچه ها دیگر برای نگهداشتن خون، فاقد کفایت می گردند. و اگر دریچه ها خوب کار نکنند همواره یک ستون 6اینچی از خون بر روی رگ های پایینی فشار می آورد. یکی از نتایج این فشار نامشهود واریس ورید (رگ) پا است. ظهور شبکه درهم پیچیده آبی رنگ و دردناک بر روی پاها از علایم مشخصه واریس می باشد. گاهی رگ ها در واریس زخم شده و موجب خونریزی می شوند. چنین وضعیتی ممکن است در ناحیه مقعد نیز رخ دهد.

یبوست به دلیل اختلالات روحی بوجود نمی آید یا حداقل با اطمینان می توان گفت که، این مسئله عامل اصلی نیست. اگر چه پس ازعمری تحمل درد و رنج ناشی از مشکلات روده ، هر کسی در مورد سلامت و قابلیتها یش، شک خواهد کرد.





تو صیه های تغذیه ای مناسب در درمان یبوست :

1- رژیم غذایی متکی بر کر بوهیدرات به همراه سبزیجات و میوه جات مطمئن ترین درمان برای یبوست است.

2- تقریباً اکثر مردم، اثرات مثبت آلو را در مورد یبوست می شناسند. آلو می تواند به فرد مبتلا به یبوست کمک کند. بدین طریق که تغییراتی در افزایش فعالیت قسمتهای پایینی روده داده و به یبوست پایان می دهد.

3- مصرف حبوبات (حبوبات حاوی انواع فیبرها بخصوص فیبرهای بسیارجاذب آب، یعنی سلولزوهمی سلولزمی باشند) می تواند به اجابت مزاج تا حد زیادی کمک نماید.

4 - نوشیدن روزانه بین 8 تا 12 لیوان آب

منبع : تبیان

دل ‌درد بچه‌ها شاید به خاطر یبوست باشد

دل ‌درد بچه‌ها شاید به خاطر یبوست باشد

بچه‌ها، موجودات معصومی هستند كه تشخیص علت واقعی بیماری آنها به سادگی بزرگترها نیست، مهمترین علت این دشواری هم ، دایره محدود لغات و واژگانی است كه می ‌توانند در آن مانور بدهند.

این پزشكان و والدین هستند كه باید حواسشان باشد و علت بی ‌قراری‌ها و درد‌ها و ناراحتی‌های بچه‌ها را، بدون این كه منتظر بیان آنها باشند، بفهمند و گرنه به امید بچه‌ها نمی‌ توان بود.
تازه ‌ترین اخبار پزشكی هم نشان می ‌دهد كه یكی از مهمترین علل دل‌ درد بچه‌ها، یعنی یبوست، در معاینات و تشخیص‌های پزشكان، نادیده گرفته می ‌شود. این مطالعات نشان می ‌دهد یبوست بچه‌ها آنقدر شایع هست كه در هر دل‌ دردی در بچه‌ها، در فهرست تشخیص‌های احتمالی والدین و پزشكان اطفال قرار گیرد.

به گزارش رویترز، محققان بیمارستان دانشگاهی "یووا" در آمریكا، 83 كودك 4 تا 18 ساله را، كه به‌ دلیل درد شكم مراجعه كرده بودند، بررسی كردند و متوجه شدند نیمی از آنها، دچار یبوست هستند.

بررسی‌ها نشان داد كه 35 درصد از كل این كودكان، یبوست مزمن داشته‌اند، یعنی بیشتر از 2 ماه بوده كه با آن دست به گریبان بوده‌اند.

13 درصد باقی‌ مانده، یبوست حاد داشته‌اند ، در حالی كه نه بچه‌ها، كه برخی از آنها در سنین نوجوانی بوده‌اند، و نه والدین‌شان، این یبوست را به شكم ‌درد شان ارتباط نمی داده اند.

بیشتر این كودكان، به ‌دنبال یبوست، دچار سختی در دفع، درد شكم در زمان اجابت مزاج، حجم بالای مدفوع در هنگام دفع و نیز یك بار یا بیشتر بی ‌اختیاری در دفع مدفوع، در هفته، بوده‌اند، مشكلاتی كه قاعدتاً باید توجه والدین را به رابطه بین دل ‌درد و مشكل در دفع مدفوع، به ‌دلیل سفتی بیش از حد آن، جلب می ‌كرده ولی نكرده است.

بررسی‌های این محققان نشان داد كه در 13 درصد موارد، علت اصلی درد شكم بچه‌ها یافت نشده كه خوشبختانه در تمامی موارد خود به‌ خود برطرف شد. در به ترتیب 7 درصد، 14 درصد و 8 درصد موارد هم، علت درد شكم، ناشی از كولیك، عفونت یا علل دیگر بوده، در حالی كه 2 درصد دردهای شكمی این كودكان، به ‌دلیل فتق، آپاندیسیت یا علل دیگر، به درمان جراحی نیاز داشته است.


با توجه به شیوع بالای یبوست در كودكان، و نیز به ‌دلیل همان محدودیتی كه در گرفتن شرح‌حال از آنها وجود دارد، این محققان توصیه می ‌كنند، پزشكان در مواجهه با درد شكمی كودكان، حتماً به این تشخیص توجه كنند و درصورت لزوم، معاینه مقعدی آنها را نیز انجام دهند.
به گفته كارشناسان، یبوست كودكان در بیشتر موارد، علل تغذیه‌ای و رفتاری دارد. بنابراین والدین در اولین برخورد و قبل از استفاده از داروها و شربت‌های ملین، باید شیوه تغذیه كودك را اصلاح كنند و سعی كنند خوراكی‌های ملین در رژیم غذایی او بگنجانند.

مشكلات رفتاری نیز از علل دیگری است كه متخصصان اطفال در این باره ذكر می‌ کنند. ترس و تداعی‌های منفی از توالت و فضای آن، یكی از مهمترین عللی هستند كه كودك را به مقاومت در برابر اجابت مزاج وا می‌ دارد.

نكته در اینجاست كه بروز یبوست، باعث درد بیشتر در هنگام دفع می ‌شود و به‌ طور نا خود آگاه باعث می‌ شود كودك احساس بدتری نسبت به دفع داشته باشد و بنابراین بازهم بیشتر در برابر آن مقاومت كند و همین باعث تشكیل یك چرخه معیوب و بدتر شدن مشكلات او می ‌شود.

به‌ دلیل عوارض گوناگونی كه یبوست می ‌تواند داشته باشد، چه در دراز مدت و چه در كوتاه ‌مدت، پزشكان توصیه می‌ كنند با مشورت پزشك، هرچه زودتر درمان كودك مبتلا به آن را، به نتیجه برسانید.

منبع: روزنامه همشهری

دلایل یبوست کودکان و رفع آن

دلایل یبوست کودکان و رفع آن

یبوست در اغلب کودکان بر اثر خوردن غذاهای چرب و دارای فیبر کم بوجود می آید. این مشکل ممکن است شامل نوشیدن زیاد لبنیات و در کنار آن نخوردن میوه جات و سبزیجات به وجود آید.

بعضی تغییرات در رژیم غذایی کودک که احتمال یبوست را کم می کند، عبارت است از:

1. به جای دادن شیر پرچرب از شیر کم چرب یا شیر سویا استفاده کنید. ( این تغییر در کودکانی که حداقل 2 سال دارند، قابل اجراست)

2. مقدار شیر مصرفی کودک را تا میزان 5/1 تا 2 لیوان کم کنید.

3. از دادن غذاهایی که موجب یبوست می شوند، جدا خودداری کنید، بعضی از این غذاها عبارتند از:

موز

هویج پخته

غذاهای چرب مانند: سیب زمینی سرخ شده و غذاهای آماده

برنج سفید

بیشتر محصولات لبنی مانند: پنیر، ماست، بستنی و شیر.

اگر لبنیات را به خاطر یبوست محدود کردید، منابع دیگر کلسیم را به کودک بدهید، از قبیل: آب پرتقال، جعفری، سویا، دانه ها، کلم و غیره.

4. غذاهای فیبری و سبوس دار را در غذاهای کودک بگنجانید.

5. مایعات زیادی به کودک بدهید؛ مثل آب، آب سیب، آب گلابی و غیره.

جلوگیری از یبوست

اغلب غذاها و مایعات کمک به بهبود یبوست می کنند، این غذاها شامل:

میوه های تازه که با پوست خورده می شود، مانند: سیب، انگور، هلو و غیره.

میوه های تازه که دارای آب زیادی می باشند، از قبیل: هندوانه، طالبی

سبزیجات نپخته

بنشن ها

کشمش

آلو و انجیر

غذاهای تهیه شده از دانه ها نظیر: نان گندم و غیره.

سبوس غلات

ویفرهای که درونش فیبر وجود دارد

سوپ سبزیجات

پاپ کورن

پرتقال

سیب زمینی پخته شده همراه با پوست

درمان یبوست

یبوست در کودکان موجب ناراحتی خود کودک و صد البته ناراحتی والدین می شود. خوشبختانه درمان های زیر برای مشکل یبوست به درد می خورد، ولی بهتر است پزشک کودک را از این مسئله با خبر کنید.

مواد غذایی که در هر محصول موجود است را بخوانید و آن را که دارای فیبر بیشتری است، انتخاب کرده و برای کودک بخرید.

اگر تغییر در رژیم غذایی، مشکل را برطرف نکرد، از داروهای مسهل زیر نظر پزشک استفاده کنید.

یک برنامه منظم برای اجابت مزاج بگذارید، برای مثال بعد از وعده غذایی. اما کودک را مجبور نکنید، بلکه او را تشویق به رفتن به دستشویی کنید، زیرا اگر اجبار در کار باشد، کودک عکس آن را انجام می دهد.

ورزش کردن منظم، باعث جلوگیری از یبوست می گردد.

اگر داروی خاصی مصرف می کند، به پزشک مراجعه کرده و نام آن دارو را بگویید، زیرا تاثیر بعضی از داروها موجب یبوست می شود.

مدفوع کردن به صورت غیر عمدی، می تواند نشان دهنده یبوست باشد.

این نکته را از یاد نبرید که اگر یبوست برای مدت طولانی باقی ماند و با رژیم غذایی برطرف نشد، باید حتما به پزشک مراجعه کنید.

مقدار فیبر لازم برای کودک

به طور معمول کودکان 2 ساله باید حداقل 5 گرم فیبر در روز دریافت کنند. برای کودکان بزرگ تر سن کودک + 5 گرم فیبر باید محاسبه شود، برای مثال کودکی که 10 سال دارد، باید حداقل 15 گرم فیبر روزانه دریافت کند.

مریم سجادپور- کارشناس تغذیه

داروهای ملین برای رفع یبوست

داروهای ملین برای رفع یبوست

اگر شما تا کنون ناراحتی ناشی از یبوست را تجربه کرده باشید، ممکن است به فکر استفاده از ملین ها افتاده باشید. میزان حرکات طبیعی روده، از سه بار در روز تا دو بار در هفته متغیر است.




اشکال داروهای ملین

- قرص

- کپسول

- شربت

- پودرها (به صورت محلول در آب یا آب میوه)

- شیاف



فواید و مضرات ملین

ملین ها می توانند باعث بهبودی و پیشگیری از یبوست شوند.

مصرف ملین های خوراکی موجب کاهش جذب برخی از داروها و مواد غذایی در بدن می شود.

مصرف زیاد ملین ممکن است ویتامین های ضروری و سایر موادمغذی را پیش از آن‌که فرصت جذب پیدا کنند، از روده بیرون براند.

ملین ها در دفع آب، سدیم و پتاسیم از بدن نیز شرکت می کنند.
استفاده بیش از حد ملین ها باعث ضعف عضلات روده و کاهش عملکرد مطلوب آن می شود. در نتیجه هنگامی که مصرف ملین را قطع کنید، نه تنها یبوست شما برمی گردد، چه بسا شدیدتر هم شود

همچنین مصرف بیش از حد ملین ها قادر است سندرم روده تنبل را باعث شود. در این حالت روده قادر به انجام عملکرد خود نیست.



انواع داروهای ملین

1- ملین های حجم دهنده : این نوع ملین ها حجم مدفوع را افزایش می دهند. متاموسیل و سیتروسل از این نوع هستند و استفاده طولانی مدت از آنها بی خطر است.

داروهای ملین حجم دهنده نبایستی به صورت خشک بلعیده شوند و باید با یک نوشیدنی مصرف گردند.

برای اینکه داروهای ملین به طور صحیح عمل کنند و روده دچار انسداد و خشکی نشود، بایستی مقدار کافی آب و مایعات روزانه مصرف شود.

اثر این نوع داروهای ملین، بعد از 12 ساعت و در بعضی موارد بعد از 2 تا 3 ساعت دیده می شود.



2- ملین های محرک : این نوع از ملین ها سرعت حرکات روده را افزایش می دهند.

اثر این ملین ها در صورتی که با غذا خورده شوند، کاهش می یابد. لذا این نوع ملین ها غالبا در موقع خواب مصرف می شوند.



3- ملین های اسموتیک (نرم کننده) : این ملین ها با کشیدن آب به داخل روده باعث می شوند، مدفوع نرم تر شده و به آسانی عبور کند.

این ملین ها به چند دسته تقسیم می شوند:

الف- نمک ها (نمک های منیزیم، سدیم، فسفات): این ملین ها در درمان طولانی مدت یبوست استفاده نمی شوند. غالبا نیم تا سه ساعت بعد از مصرف، اثر آنها ظاهر می شود. زمانی که مقادیر زیادی دارو با معده خالی مصرف شود، دارو سریع تر اثر می کند.



ب- لاکتولوز: این ملین ها برای درمان طولانی مدت یبوست استفاده می شوند. غالبا بعد از 1 تا 2 روز اثر دارو ظاهر می شود.



4- ملین های ترکیبی : بعضی داروها، ترکیبی از انواع ملین ها مثل ملین های محرک و ملین های اسموتیک هستند، ولی هیچ مزیتی نسبت به داروهای انفرادی ندارند و ممکن است باعث بروز عوارض بیشتری شوند.



مصرف ملین ها در کودکان

- داروهای ملین نبایستی بدون تجویز پزشک به کودکان زیر شش سال داده شوند، زیرا کودکان نمی توانند علائم خود را به صورت دقیق توضیح دهند.

- قرص بیزاکودیل نباید در بچه های زیر 6 سال مصرف شود، زیرا ممکن است قرص را جویده و در معده ایجاد حساسیت کند.



مصرف ملین ها در سالمندان

در صورتی که داروهای ملین محرک به طور مداوم مصرف شوند، باعث بدتر شدن ضعف، عدم تطابق، سرگیجه و احساس سبکی سر در سالمندان می شوند.




مصرف ملین ها در حاملگی

اکثر ملین ها در طول دوران بارداری قابل استفاده می باشند. در حاملگی غالبا ملین های حجم دهنده و نرم کننده مدفوع تجویز می شوند.

در صورت مصرف داروهای ملین در طول حاملگی بایستی به نکات زیر توجه نمود:

- بعضی ملین ها به ویژه ملین های حجم دهنده، محتوی مقادیر بالای قند و سدیم می باشند و ممکن است به صورت ناخواسته باعث افزایش فشار خون یا احتباس مایعات در بدن شوند.

- بایستی از مصرف ملین های نمکی حاوی منیزیم، پتاسیم و فسفات در نارسایی کلیه خودداری کرد.

- ملین های محرک در خانم های باردار ممکن است باعث بروز عوارض جانبی شوند.

- روغن کرچک به علت احتمال بروز انقباضات رحمی، در خانم های باردار نباید مصرف شود.



مصرف ملین ها در مادران شیرده

- ملین های حاوی: کاسکارا و دانترون، ممکن است وارد شیر شوند.

اگرچه مقدار داروی ملینی که وارد شیر می شود معمولا ناچیز می باشد، ولی مواردی از بروز اسهال در نوزادان گزارش شده است.



داروهای ملین را با این داروها نخورید

- استفاده همزمان از داروهای ملین با این داروها توصیه نمی شود: آزاتیوپرین، سیکلوپورین، متادون، جین سینگ، دروپریدول، هیالورونیداز، هیالورونیداز، لیکوریک و تترابنازین.

- ملین ها می توانند با داروهای رقیق کننده خون نظیر وارفاین (کومادین)، آنتی بیوتیک هایی نظیر: تتراسایکیلین و سیپرفلوگزاسین و بعضی داروهای قلبی تداخل کنند.
هیچگاه دوز بیش از حد دارو را استفاده نکنید، مگر وقتی که پزشک تجویز کرده باشد

مواردی که داروهای ملین نباید مصرف شوند

- آپاندیسیت (التهاب آپاندیس)

- خونریزی روده با علت نامشخص

- برداشتن کولون (روده بزرگ) با عمل جراحی

- دیابت نوع دوم : بعضی از ملین ها حاوی مقادیری زیادی قند می باشند.

- بیماری قلبی

- فشار خون بالا: بعضی از ملین ها حاوی مقادیر بالایی سدیم می باشند.



درمان طبیعی یبوست

- خوردن یک قاشق چایخوری روغن کرچک در صبح زود.

- نوشیدن محلول خاکشیر و آب گرم (نه داغ) به صورت ناشتا.

- نوشیدن یک لیوان آب گرم که یک قاشق چایخوری عسل در آن حل شده است، دو بار در روز.

- مصرف نصف فنجان آب پرتقال مخلوط با نصف فنجان روغن زیتون، دو بار در روز.

- خوردن انجیرخشک و آلوخشک خیسانده.

- خوردن مخلوط سبوس گندم با ماست.

- نوشیدن مخلوط یک قاشق چایخوری شیره ذرت در یک لیوان آب

- گیاهان سبوس دار را با شیر یا آب گرم مخلوط کنید و بنوشید.

- نوشیدن آب قره قروط و آلو در صبح.

- در کودک: مخلوط آب کشمش و کمی کره، سه بار در روز.

- شب دو عدد خرما را در آب خیس کرده و صبح روز بعد خرماها را له کنید و آن را سه بار در روز بخورید.

- آب برخی میوه ها مانند: انبه، موز، سیب.

- یک چهارم فنجان آب هویج، یک فنجان آب گوجه فرنگی و نصف فنجان آب کلم را مخلوط کرده و سه بار در روز میل کنید.

- نوشیدن مقادیر زیاد مایعات به صورت روزانه (6 تا 8 لیوان)

- ورزش منظم به خصوص پیاده روی که معجزه می کند. (اگر شخصی از صندلی چرخ دار استفاده می کند، انقباض عضلات شکم و بالا آوردن پاها به درمان یبوست کمک می کند).

فرآوری: مریم سجادپور

بخش سلامت تبیان

یبوست، ‌بیماری مسافران نوروزی!

یبوست، ‌بیماری مسافران نوروزی!


یكی از علل مهم یبوست مصرف غذایی كم فیبر و كم آب است. در مسافرت كه معمولاً رژیم غذایی شما عوض می‏شود، می‏تواند یبوست ایجاد گردد.

تعریف یبوست


نزدیك به نیمی از افراد كه با شكایت یبوست به پزشك مراجعه می‏كنند طبق تعریف یبوست ندارند اغلب این افراد از میزان و یا نحوه دفع مدفوع شكایت دارند. تعداد دفعات اجابت مزاج در افراد مختلف جامعه متفاوت است و از 3 بار در روز تا 3 بار در هفته محدوده طبیعی تلقی می‏شود. به همین دلیل بوجود آمدن تغییر در تعداد دفعات اجابت مزاج در هر فرد نسبت به وضعیت معمولی او (كاهش تعداد دفعات اجابت مزاج) باید یبوست تلقی شود. حجم مدفوع نیز بستگی كامل به نوع رژیم غذایی فرد دارد و كاهش قابل توجه مواد فیبری در غذا می‏تواند منجر به مدفوع كم حجم و خشك شود كه با تغییر رژیم اصلاح می‏شود.
علائم

علائم زیر ممكن است همراه با یبوست وجود داشته باشد:

* احساس پری در مقعد

* احساس نفخ و گاز

* احساس نیاز به دفع فوری مدفوع اما عدم توانایی در دفع كامل

* درد شكم و گرفتگی عضلات شكم

* تهوع
علل یبوست

یكی از علل مهم یبوست مصرف غذایی كم فیبر و كم آب است. در مسافرت كه معمولاً رژیم غذایی شما عوض می‏شود، می‏تواند یبوست ایجاد گردد. خانم‏های حامله اغلب یبوست پیدا می‏كنند. علل دیگر یبوست عبارتند از كم تحركی، استفاده نادرست از مسهل‏ها، مصرف داروهای خاص (از قبیل داروهای ضد درد، مدرها، و آنتی هیستامین‏ها) یا عدم اختصاص وقت كافی برای عمل دفع مدفوع می‏باشد. بیماری‏هایی از قبیل مرض قند و كم كاری تیروئید نیز ممكن است باعث یبوست شوند.
درمان یبوست

بعد از بررسی شما یك طرح درمانی مناسب توسط پزشكتان توصیه می‏شود. این درمان می‏تواند خوردن فیبر بیشتر، انجام ورزش بیشتر و پرهیز از مصرف زیاد از حد مسهل‏ها و یا قطع داروهای غیرضروری باشد.
فیبر بیشتری بخورید

یكی از بهترین راه‏های درمان شما مصرف غذاهای با فیبر زیاد است. بهترین منبع فیبر، غلات (جو، گندم) و سپس حبوبات است. سبزیجات نیز دارای فیبر قابل توجهی هستند. مواد فیبردار حجم مدفوع را زیاد و دفع آن را از روده بزرگ تسریع می‏نماید. نوشیدن مایعات كافی هم توصیه می‏شود.
مرتب ورزش كنید

ورزش منظم به بهبود كار روده بزرگ و رفع یبوست كمك می‏كند درباره شروع برنامه ورزشی از پزشكتان سوال كنید.
مواد پرفیبر

مصرف مواد غذایی زیر حاوی فیبر هستند و در پیشگیری و درمان یبوست می‏توانند مؤثر باشند.

* غلات پرفیبر

* حبوبات (نخود، لوبیا، عدس، لپه، باقلا)، و سبوس گندم و جو

* سبزیجات (مانند گل كلم، هویج و نخودسبز)

* میوه‏های تازه بخصوص سیب، گلابی و میوه‏های خشك مانند كشمش و برگه زردآلو

* گردو، فندق، بادام و غلات (بخصوص حبوباتی از قبیل عدس و لوبیا قرمز)

* استفاده روزانه از سالاد و كاهو همراه با یك قاشق غذاخوری سبوس گندم بعلاوه روغن زیتون و آب لیمو كمك كننده است.

* توصیه می‏شود مصرف برنج را محدود نمایید و بجای آن نان جو و یا سنكگ استفاده نمایید.

منبع : تبیان

راه‌های درمان یبوست

راه‌های درمان یبوست

یبوست یکی از شایع‌ترین بیماری‌های عصر حاضر است. از نظر پزشکی دفع مدفوع سخت، ناکامل یا با تعداد کم همه به معنای یبوست است.





هر قدر حرکات روده بزرگ کندتر باشد، سلول‌های روده فرصت خواهند داشت تا آب بیشتری از مواد دفعی بازجذب کرده و به این ترتیب مدفوع خشک‌تر و سخت‌تر می‌شود.



مهم‌ترین عامل افزایش حرکات روده، فعالیت بدنی است و در صورتی که با نوشیدن مایعات کافی همراه گردد باعث اجابت مزاج راحت و منظم می‌شود.

اگر آب و سایر نوشیدنی‌ها به میزان کافی مصرف نشود باعث می‌شود سلول‌های روده مجبور به بازجذب آب شوند و مدفوع خشک شود.



فیبرها قسمتی از مواد غذایی هستند که قابل هضم و جذب نیستند. این مواد تا انتها در روده باقی می‌مانند و باعث حجیم شدن مواد دفعی می‌شوند. در صورتی که فیبر به میزان کافی مصرف شود دفع مدفوع آسان می‌شود. سبزی‌ها، میوه‌ها، خشکبار، غلات و حبوبات منابع اصلی فیبر هستند.

این مواد هر قدر کامل‌تر (تصفیه نشده) باشند دارای فیبر بیشتری‌اند. به عنوان مثال یک سیب متوسط، 25 گرم سویا و لوبیا یا 50 گرم بادام زمینی دارای 4 گرم فیبر هستند. یک پرتقال متوسط یا یک هویج متوسط دارای 3 گرم فیبر هستند و یک برش نان سبوس‌دار یا 30 گرم انجیر خشک دارای 5/2 گرم فیبر است.
بیش از 90 درصد موارد بیماران مبتلا به یبوست با افزایش فعالیت بدنی و مصرف مایعات کافی و مصرف مقادیر کافی فیبر (25 تا 30 گرم در روز) بهبود می‌یابند


دلایل یبوست


شاید یکی از دلایل یبوست نیز مشکلات کولونی (روده ای) مثل توانایی کولون در حرکت دادن محتویات داخل شکم باشد یا دارویی که به طور مرتب مصرف می کنید. بنابراین بهتر است برای اطمینان یافتن از علت اصلی این مشکل به پزشک معالج خود یا متخصص گوارش مراجعه کنید.

برای یاری بیشتر شما در حل این مشکل بهتر است ابتدا بعضی از دلایل اصلی این مشکل را ذکر نماییم. البته به خاطر داشته باشید که افراد متفاوت هستند و دلایل زیر ممکن است جامع نباشد یا شامل حال تمام افراد نباشد.

- مصرف زیاد شیر یا لبنیات

- مصرف زیاد پروتئین و مصرف کم غذاهای فیبردار

- عدم تحرک

- مصرف ناکافی آب یا نوشیدنی های بدون کافئین- حاملگی

- مصرف بیش از اندازه ملین ها

- افزایش سن

- حرکت کند روده

- وضعیت بالینی خاص مثل دیابت ، سندرم روده تحریک پذیر، کم کاری تیروئید و...

- مشکلات روده و رکتوم مثل وجود پولیپ، بیرون زدگی رکتوم، بواسیر و ...



تشخیص علت یبوست

اولین کار به موازات افزایش سن و در نظر گرفتن تاریخچه خانوادگی و ژنتیکی این است که در سن 50 سالگی یا بالاتر بعضی از آزمایشات روده به منظور اطمینان از عدم رشد ناهنجار زایده در روده انجام شود.

اگر سابقه زخم معده یا سرطان روده در خانواده شما وجود دارد، به دلیل افزایش احتمال ابتلا به این اختلالات ، بهتر است آزمایشات را انجام دهید.

حتی اگر جوانتر هستید و هر تغییری در وضعیت شکم یا تغییر شکل مدفوع (کاهش حجم، باریک شدن و یا افزایش ضخامت مدفوع) ملاحظه نمودید که بیش از دو هفته به طول انجامید، بهتر است به پزشک خود اطلاع دهید.



شما می توانید با توضیح موارد زیر، پزشک را در زمینه تشخیص علت اصلی یاری کنید:

* مدت زمان ابتلا به یبوست

* هر نوع تغییر در رژیم غذایی

* مشاهده خون در مدفوع

* مشاهده تغییر در عادت تخلیه یا تغییر در رنگ مدفوع

* داشتن مشکلات بالینی سکته مغزی، کم کاری تیروئید، کاهش وزن غیرعادی و .....

* میزان فعالیت روزانه

* دارویی که معمولا مصرف می کنید. زیرا بعضی از داروها باعث ایجاد یبوست یا خشکی مدفوع می شوند.



عوارض یبوست

یبوست علاوه بر آزاری که در حین دفع مدفوع ایجاد می‌کند، از عوامل اصلی هموروئید (بواسیر) ، شقاق و سایر بیماری‌های مقعدی است و نیازمند پیشگیری و درمان است.



قبل از پرداختن به بحث درمان ذکر چند نکته ضروری است:

اول ـ هر گونه تغییر دفعات دفع یا قوام مدفوع در سنین بالا نیازمند دقت و مراجعه به پزشک متخصص برای بررسی است.

دوم ـ در صورتی که در دوران کودکی در مورد اجابت مزاج صحیح، استرس زیادی به کودک وارد شود، او به طور ناخودآگاه برای فرار از استرس دفعات دفع را کاهش می‌دهد.

سوم ـ بیماری‌ها از علل مهم یبوست هستند. مهم‌ترین این بیماری‌ها شامل کم‌کاری تیروئید، افسردگی و زیادی کلسیم خون می‌باشند. داروها نیز از علل مهم یبوست هستند.

درمان طبیعی یبوست

بیش از 90 درصد موارد بیماران مبتلا به یبوست با افزایش فعالیت بدنی و مصرف مایعات کافی و مصرف مقادیر کافی فیبر (25 تا 30 گرم در روز) بهبود می‌یابند.

در موارد مقاوم، مصرف داروها تحت نظر پزشک توصیه می‌شود.



درمان دارویی یبوست

پودر پسیلیوم ساده‌ترین و کم‌عاضه‌ترین داروی رفع یبوست است که به صورت فیبر عمل کرده و می‌تواند در دوره بارداری نیز استفاده شود.

دسته دوم داروهایی هستند که با خاصیت اسمزی باعث نشت آب به روده می‌شوند، مثل شربت منیزیم و لاکتولوز.

دسته سوم داروهای محرک روده مثل برگ سنا، بیزاکودیل و روغن کرچک است. این داروها بهتر است در خط آخر درمان یبوست مصرف شوند.

یکی از روشهای موثر در درمان یبوست استفاده از روشهای طب فیزیکی و علی الخصوص بیوفیدبک است  که در این روش با باز آموزی سیستم روده عملکرد روده اصلاح و مشکل بیمار مرتفع می شود.

برای آشنایی با بیوفیدبک به این مطلب در سایت مراجعه کنید.

تلفن مشاوره :۸۲۱۴۱۲۲۹

۶۶۵۷۲۲۰

فرآوری : نیره ولدخانی

بخش سلامت تبیان

درمان يبوست چيست؟

درمان يبوست چيست؟

درمان بستگي به دليل، شدت و مدت يبوست دارد. در بيشتر موارد، رژيم غذايي مناسب و تغيير در شيوه ي زندگي باعث بهبودي يبوست مي گردد.

* يک رژيمي که مقدار کافي فيبر داشته باشد( 20 تا 35 گرم روزانه)، به اجابت مزاج کمک مي کند. غذاهايي که فيبر زيادي دارند، عبارتند از: حبوبات، غلات، نان سبوس دار، ميوه تازه و سبزيجات تازه مثل کاهو، کلم و هويج.

* از ديگر کارها براي درمان يبوست مي توان به نوشيدن مقدار زيادي آب يا آب ميوه و سوپ هاي رقيق اشاره کرد، زيرا مايعات جلوي ازدست دادن آب بدن را مي گيرند.

* ورزش کردن و وقت گذاشتن براي دفع مدفوع از ديگر کارها براي راحت مدفوع کردن مي باشد.

- ميوه هاي تازه را با پوست بخوريد.

- ميوه هاي آبدار را مصرف کنيد.

- سبزيجات خام را مصرف کنيد.

- لوبيا، انجير و آلو بخوريد.

- نان و غلات سبوس دار و بيسکويت هاي فيبردار(مثل ساقه طلايي) بهتر است.

- شير کم چرب براي درمان يبوست مهم مي باشد.

- سوپ سبزيجات و غلات مناسب است.

- شلغم و جعفري مصرف کنيد.

- در سالاد روغن زيتون بريزيد.

- غذاي خود را هميشه در يک ساعت معين ميل کنيد.

- هر روز ورزش کنيد.

- 15 دقيقه در صبح به توالت برويد، زيرا باعث شل شدن سيستم گوارشي مي گردد.

- 15 دقيقه بعد از غذا خوردن بنشينيد. اين کار به هضم بهتر غذا کمک مي کند.
درمان يبوست در خانه با ميوه ها

درمان با گلابي

افرادي که از يبوست رنج مي کشند، با گلابي مي توانند خود را درمان کنند. به اين صورت که بعد از شام يا در هنگام صبحانه، يک عدد متوسط گلابي ميل کنيد.

درمان با انگور

ثابت شده درمان با انگور براي رفع يبوست بسيار مهم مي باشد. انگور مي تواند باعث آرامش معده و روده شود. توصيه شده براي درمان يبوست، فرد روزانه بايد 350 گرم انگور مصرف کند. هنگامي که انگور تازه در دسترس نباشد، مي توان از کشمش و يا کشمش خيس شده در آب استفاده کرد. کشمش را بايد 24 تا 48 ساعت در آب بگذاريد. هر روز از اين انگور و يا کشمش به مقداري که گفته شد، مصرف نماييد تا يبوست از بين برود.

درمان با پرتقال

1 تا 2 عدد پرتقال را قبل از خواب و 1 تا 2 عدد پرتقال را بعد از خواب و يا در حين خوردن صبحانه ميل کنيد.

درمان با انجير يا انبه

انجير تازه يا خشک شده داراي اثر تسکين دهنده يبوست مي باشد. قبل از خواب، 4 تا 5 عدد انجير خشک را در آب خيس کنيد و فردا صبح ميل کنيد.

خوردن نصف انبه در صبحانه بسيار مفيد است.

درمان با اسفناج

اسفناج تازه داراي موادي است که براي تميز کردن، بازسازي و احياء روده مفيد مي باشد. 100 ميلي ليتر آب اسفناج مخلوط شده با همان مقدار آب را 2 بار در روز بنوشيد.

درمان با ليمو ترش

آب يک عدد ليمو ترش تازه را گرفته و در آب گرم بريزيد و با نصف قاشق چاي خوري نمک بنوشيد.
رژيم در هنگام يبوست

* غذاهاي طبيعي بخوريد؛ غذاهايي همچون، غلات، عسل، عدس، سبزيجات و ميوه جات، خامه و کره.

* غذا را خوب بجويد و با عجله نخوريد.

* ساعتي را براي غذا خوردن خود بگذاريد.

* هواي تازه و ورزش کردن مفيد مي باشد.

ورزش کردن، رژيم غذايي صحيح و استفاده کردن از هواي تازه رمز سلامتي و تندرستي مي باشد.
مريم سجادپور- کارشناس تغذيه

آزمایش های تشخیصی یبوست

آزمایش های تشخیصی یبوست

آن چه که از پزشک تان انتظار می رود:

دکترتان احتمالا سوالاتی را از شما در هنگام مراجعه می پرسد و این سوال ها ممکن است وقت زیادی را از شما بگیرد. مرسوم ترین سوالاتی که ممکن است پزشک از شما بپرسد عبارت هستند از:

* چه زمانی برای اولین بار نشانه های یبوست را تجربه کردید؟

* آیا علائم یبوست تان موقتی یا ادامه دار بوده است؟

* چقدر این علائم شدید هستند؟

* به نظر می رسد که چه چیزی علائم یبوست شما را بهتر می کند؟

* به نظر می رسد که چه چیزی علائم یبوست شما را بدترمی کند؟

* آیا شما خونی را در مدفوع مشاهده می کنید؟

* آیا در هنگام دفع، به شما فشار وارد می شود؟

* آیا شما سابقه ی خانوادگی در ارتباط با مشکلات هضم و جذب یا سرطان کولون دارید؟

* آیا شما مصرف داروی جدیدی را شروع کرده اید یا دوز داروی جدیدتان را تغییر داده اید؟

* به هنگام یبوست چه اقداماتی را می توانید انجام دهید؟

آگاه باشید که بعضی تست های تشخیصی به کسب آمادگی هایی نیاز دارند. برای مثال مردمی که این آزمایشات درباره آن ها انجام می شود نیاز خواهند داشت که رژیم غذایی با فیبر بالا مصرف کنند و در مقابل از مصرف ملین ها برای یک دوره ی زمانی مشخص قبل از تست محروم می شوند. می توانید قبل از مراجعه به مطب از پزشک تان برای پیروی از دستورالعمل خاص مشورت بگیرید.

آزمایش های تشخیصی

پزشک تان از سابقه ی بالینی شما و سابقه ی ورزش و فعالیت بدنی تان و یا در مورد داروهایی که بدون نسخه دریافت کرده اید، از شما می پرسد.

آزمایش های تشخیصی در بررسی شرایط ایجاد کننده ی یبوست مفید خواهند بود، این شرایط عبارت هستند از:

* انسداد در روده ی کوچک یا کولون(انسداد روده)،

* تنگ شدگی کولون،

* شرایط آندوکرین مانند هیپوتیروئید یا

* اختلالات الکترولیت مانند کلسیم اضافه در خون(هیپرکلسمی).

آزمایش های گسترده ای برای افراد مبتلا به علایم شدید یبوست وجود دارند. ممکن است اجرای پروسه های تشخیصی به شرح زیر را نیاز داشته باشید:

* Barium enema X- ray: دراین روش رادیولوژی، مسیرروده ی شما با رنگ متمایز(باریم) هم پوشانی شده است. بنابراین راست روده، کولون و بعضی مواقع قسمتی از روده ی کوچک می تواند به طور واضح در X- ray نشان داده شود.

* Sigmoidoscopy (سیگموئیدسکوپی): در این پروسه، دکترتان یک میله ی قابل انعطاف سبک را وارد مقعدتان می کند تا راست روده و قسمت پایین تر کولون تان را آزمایش کند.

* Colonoscopy (کولونوسکوپی): این پروسه تشخیصی به دکترتان اجازه می دهد که تمام کولون را با یک لوله ی انعطاف پذیر مجهز به دوربین ارزیابی کند.

* Anorectal manometry: در این پروسه، دکترتان میله ای باریک و قابل انعطاف را در داخل مقعد و راست روده شما وارد می کند و سپس بالن کوچکی را در نوک لوله پُر از باد می کند.

سپس این وسیله ماهیچه اسفنکتر را به عقب می راند. این پروسه به دکترتان امکان اندازه گیری هماهنگی ماهیچه هایی که برای حرکت روده تان استفاده می کنید را می دهد.

* استفاده از نشانگرها برای بررسی عبور و انتقال از نواحی کولورکتال (Marker studies or colorectal transit): در این پروسه شما کپسولی دریافت می کنید که شامل نشانگرهایی است. پزشک تان نشانه هایی از تداخل ماهیچه های روده و این که چگونه غذا به خوبی در بین کولون حرکت می کند را جستجو می کند.

برای مشاهده ی وب سایت دکتر فرشچی می توانید به آدرس اینترنتی www.novindiet.com مراجعه نمایید.

دکتر حمیدرضا فرشچی - همکار تبیان

متخصص تغذیه - فوق تخصص دیابت و چاقی

غذاهای مفید در زمان اسهال و یبوست

غذاهای مفید در زمان اسهال و یبوست



یبوست و اسهال دو مشکل گوارشی هستند که برای بهبود و درمان آن‌ها تا حد زیادی می توان از تغذیه‌ی مناسب بهره گرفت. در این مقاله سعی شده است غذاها و توصیه‌های غذایی مناسب برای این شرایط معرفی شود، با ما همراه باشید....



یبوست

یبوست در طولانی مدت ممکن است منجر به هموروئید، فیستول، دیورتیکولیت و سایر بیماری‌های روده‌ای شود.


حتی با طولانی شدن مشکل یبوست، ممکن است حساسیت مراکز عصبی برای عمل دفع کمتر شده و که اصطلاحاً "brain forg" پیش بیاید. یعنی عکس‌العمل طبیعی برای به دفع در مراکز عصبی دچار اختلال می‌شود.

اگر معمولاً دچار یبوست هستید، سعی کنید متوجه شوید چه ماده‌ای باعث یبوست‌تان می‌شود و تا جای ممکن آن‌را از برنامه‌ی غذایی‌تان حذف کنید. البته تغییر روش زندگی به طوری که باعث کاهش فعالیت شود نیز، در ایجاد یبوست بسیار مهم است.

معمولاً با تمرینات روزانه نرمشی و یا پیاده‌روی این مشکل برطرف می‌شود. این مشکل بیشتر در سالمندان به خاطر کاهش میزان فعالیت‌شان شایع است.

نکته‌ی مهم دیگری که باید دقت کنید زیاده‌روی نکردن در خوردن مسهل‌هاست. چرا که بدن به آن‌ها عادت کرده و ممکن است بعد از مصرف مداوم، با خوردن آن‌ها دفع صورت نگیرد. مسهل‌ها ممکن است دارو و یا مسهل‌های گیاهی باشد.

با بهبود اسهال، یک‌دفعه به برنامه‌ی غذای معمولی برنگردید، خصوصاً در اسهال‌های مزمن، سعی کنید با کم کم اضافه کردن مواد غذایی به برنامه غذایی‌تان از برگشت ناگهانی اسهال جلوگیری کنید

هیچ‌گاه داروهای مسهل‌ را بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید. در مورد مسهل‌های گیاهی هم، به راحتی هر چه به شما پیشنهاد می‌شود را مصرف نکنید، خصوصاً آن دسته که به صورت پودر شده و بدون هیچ گونه مشخصاتی از ترکیبات آن در اختیارتان قرار می‌گیرد.




توصیه ها در یبوست

* نوشیدن آب و مایعات فراوان: کمبود آب باعث خشک و سخت شدن مدفوع شده و لذا مدفوع به سختی در روده بزرگ حرکت کرده و ایجاد یبوست می‌کند.

* مصرف فیبر فراوان جهت حجیم شدن مدفوع و عبور راحت از روده بزرگ: به طور کلی منابع فیبر شامل غلات کامل، میوه‌ها خصوصاً با پوست و سبزی‌ها هستند (فراموش نکنیم میوه و سبزی سرشار از آب هم هستند.).

* اجتناب از خوردن غذاهای آماده و فست‌فودها و غذاهای سرخ شده.

* غذاهای پُرپروتئین مانند گوشت و پنیر به علت محتوی فیبر کمتر ممکن است در ایجاد یبوست موثر باشند.

* غذاهایی مانند بیسکوئیت‌ها، کراکرها، بستنی و نوشابه‌ها نیز ممکن است در ایجاد یبوست موثر باشند.

* خوردن میوه‌هایی مانند موز ممکن است باعث تشدید یبوست شود. باید در هنگام خوردن بعضی میوه‌ها کمی دقت شود، شاید فردی نسبت به نوعی از میوه‌ها حساس‌تر باشد.

* آجیل باعث تشدید یبوست می‌شوند، البته میوه‌های خشک به درمان یبوست کمک می‌کنند خصوصاً وقتی به صورت خیس کرده استفاده شوند.

* بعضی مواد گیاهی مانند خاکشیر، سنا، پودر گل سرخ در درمان یبوست کمک کننده هستند.

اسهال

اسهال علل بسیار متفاوتی دارد، از جمله عدم تحمل یک ماده غذایی، آلرژی به یک ماده غذایی، تغییرات آب و هوا و شرایط اقلیمی، مصرف یکسری از داروها، میکروب و انواع عفونت‌ها، یکسری بیماری‌های روده‌ای و غیرروده‌ای و ...



توصیه ها در اسهال

* دریافت آب و مایعات فراوان برای جبران مایعات و الکترولیت‌های از دست رفته بدن.

* اجتناب از خوردن شیر و مواد لبنی مانند بستنی.

* اجتناب از خوردن غذاهای چرب و سرخ شده.

* پرهیز از مواد غذایی شیرین و شیرینی‌ها و انواع کیک‌ها و کمپوت‌ها (هم شیرین کننده‌های طبیعی و هم صنعتی).

* پرهیز از نوشیدن آب‌میوه و میوه‌های خام خصوصاً خانواده مرکبات (طبیعی یا صنعتی).

* پرهیز از خوردن سبزیجات خام و یا پخته، البته بعضی سبزیجات مانند هویج پخته یا سیب زمینی پخته به بهبود اسهال کمک می‌کنند که این به علت تفاوت نوع فیبر در این سبزیجات است که به صورت قابض عمل می‌کنند.

غذاهای پُرپروتئین مانند گوشت و پنیر به علت محتوی فیبر کمتر ممکن است

در ایجاد یبوست موثر باشند

* خوردن موز (تفاوت در نوع فیبر آن نسبت به سایر میوه‌ها)، برنج ساده پخته شده، مرغ پخته شده بدون روغن در بهبود شرایط کمک کننده است.

* پرهیز از غذاهای آماده و کنسروی.

* با بهبود اسهال، یک‌دفعه به برنامه‌ی غذای معمولی برنگردید، خصوصاً در اسهال‌های مزمن، سعی کنید با کم کم اضافه کردن مواد غذایی به برنامه غذایی‌تان از برگشت ناگهانی اسهال جلوگیری کنید.

راحله باباپور

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

درمان یبوست به روش گیاهی

درمان یبوست به روش گیاهی




سبوس برنج درمانی بی‌ضرر برای یبوست‌های بدون علت مشخص.یک فوق تخصص گوارش و کبد با بیان اینکه «یبوست از شایع‌ترین مشکلات گوارشی است که افراد در سنین مختلف را درگیر می‌کند»، گفت:«سبوس برنج و سبوس سایر غلات محتوی فیبر فراوان هستند و به عنوان یک درمان ساده و بی ضرر یبوست‌هایی که علت مشخصی ندارند مطرح است.»



دکتر اظهار داشت:« یبوست از شایع ترین مشکلات گوارشی است که افراد در سنین مختلف را درگیر می کند گرچه بروز این بیماری در سنین مختلف علل مختلفی دارد به عنوان مثال یبوست در نوزادان وکودکان با بروز این بیماری در سالمندان متفاوت است و کودکی که به این بیماری دچار می شود بایستی حتما از نظر علل بروز این بیماری و احتمال اختلالات مادرزادی بررسی شود.»



وی افزود:«بروز یبوست در سنین جوانی علل مختلفی دارد و ممکن است به دلیل اختلالات عضوی یا غیرعضوی در فرد باشد، در افراد سالمند هم می‌تواند ناشی از کاهش حرکت دستگاه گوارش به دلیل حالت فیزیولوژیک باشد و در حالت عادی دفع مدفوع در افراد مسن کمتر از افراد جوان است و علت بروز یبوست در هر سنی نیاز به بررسی دارد.»



این پزشک گفت:«علل یبوست در نوزادان و کودکان بسته به اینکه از چه سنی بروز پیدا کند این مسئله حائز اهمیت است و اگر نوزادی از بدو تولد دچار یبوست باشد به طور جدی اختلالات مادرزادی مثل اختلالات ارثی از بین رفتن ونداشتن سلول های عصبی در قسمتی از جدار روده می تواند باعث بروز یبوست های شدید شود و با شک به این اختلالات مادرزادی در نوزاد بررسی‌هایی مثل گرافی با باریوم و یا مانومتری رکتوم و مقعد توصیه می‌شود و در برخی موارد که علل بروز یبوست اختلالات مادرزادی باشد جراحی برای درمان نوزاد توصیه می‌شود.»



وی یادآور شد:«از دیگر علت های بروز یبوست در سنین کودکی ضمن اینکه همچنان علل مادرزادی در بروز آنها مطرح هستند یبوست عادی است که به عنوان یک عامل مهم مطرح است و از زمانی که کودک یاد می گیرد چگونه مدفوع خود را کنترل کند خود را نشان می‌دهد، استرس‌هایی که در زندگی کودک در این دوران پیش می‌آید در این بیماری تاثیر گذار است به عنوان مثال کودکی که تازه وارد مهدکودک شده است و یا کودکی که به تازگی به مدرسه می‌رود تا زمانی که به شرایط مدرسه و نشستن بر سر کلاس عادت کند این یبوست به دلیل تغییرات در عادات غذایی که در شرایط جدید پیش آمده است خود را نشان می‌دهد.»



ایشان تصریح کرد:« علل بروز یبوست در نوجوانان و بالغین جوان و افراد جوان گرچه بررسی علل عضوی مهم است اما باید به عللی مثل سندرم روده تحریک‌پذیر که همراه با یبوست و اسهال متناوب و یا یبوست به تنهایی است توجه داشته باشیم، گرچه بسیاری از این افراد عادت‌های غذایی مثل کم مصرف کردن فیبر غذایی و مایعات دارند که می تواند یکی از علل مهم یبوست باشد، به هر حال در جوانانی که یبوست به طور مزمن وجود دارد بررسی های اولیه برای رد علل عضوی توصیه می‌شود.»



وی خاطرنشان کرد:«برخی از اختلالات متابولیک یا اختلال در غدد درون ریز می تواند باعث یبوست در فرد شوند که از جمله مهم ترین آنها کم کاری تیروئید و دیابت است، یادمان باشد که در برخی از جوانان مصرف بعضی از داروها ممکن است وی را به این مشکل دچار کند و ممکن است فرد به این مسئله توجهی نداشته باشد، مصرف داروهایی که محتوی کلسیم و یا آهن هستند در بروز یبوست جوانان می تواند نقش داشته باشد.»



این پزشک یادآور شد:«مصرف داروها در تمامی سنین می توانند از علائم مهم بروز یبوست باشند، این مسئله به ویژه در افراد مسن که داروهای متفاوت مصرف می کنند می تواند مهم باشد مثل مصرف برخی داروهای تقویتی، داروهای کاهنده فشار خون، داروهای بیماری های قلبی، داروهای اعصاب.


در افراد مسن یبوستی که تازه شروع شود می تواند علامت سرطان باشد بنابراین یبوست در این گروه از افراد نیاز به بررسی سریع و جدی و اقدام مناسب دارد.»



وی تاکید کرد:«برای تشخیص علل یبوست در سنین مختلف اقدامات مختلفی توصیه می شود ومعمولا انجام آزمایش های خون و مدفوع در سنین مختلف توصیه می‌شود تا مواردی مثل اختلالات متابولیک زودتر تشخیص داده شود.در مورد افراد مسن که مشکوک به سرطان هستند انجام کلونوسکوپی توصیه می‌شود و در مواردی که کاهش سرعت روده محتمل است تست هایی برای بررسی سرعت روده با مارکرهای مخصوص و گرفتن عکس توصیه می‌شود، همچنین در بیمارانی که اختلال عملکرد راست روده و مقعد در دفع مدفوع محتمل است مانومتری که سنجش حرکات انتهایی روده است ممکن است انجام شود.»



دکتر تصریح کرد:«درمان یبوست بستگی به علت ایجادکننده دارد و در افرادی که بروز یبوست علل مشخصی ندارد رژیم های غذایی حاوی آب زیاد و مایعات فراوان و فیبر زیاد توصیه می شود، ورزش در افرادی که تحرک کمی دارند در درمان یبوست می‌تواند مفید واقع شود و درمان یبوست در مورد افرادی که علت مشخصی باعث بروز یبوست در این افراد شده است درمان علت زمینه مهم است که ممکن است دارو درمانی و یا در پاره ای از موارد جراحی راه درمان باشد.»


وی خاطر نشان کرد:« سبوس برنج و سبوس سایر غلات محتوی فیبر فراوان هستند که در افرادی که فیبر در رژیم غذایی آنها کم است به عنوان یک درمان ساده و بی ضرر یبوست هایی که علت مشخصی ندارند مطرح است اما باید توجه داشت که فیبر غذایی که به عنوان درمان یبوست استفاده می‌شود بایستی حتما با آب فراوان مصرف شود و در مورد بیمارانی که انسداد روده‌ای دارند و یا یبوست آنها بیش از ۳ روز همراه با دل درد است مصرف سبوس برنج و سبوس سایر غلات می تواند مضر باشد.»

منبع : تبیان

فواید مصرف سبوس برای بدن

فواید مصرف سبوس برای بدن



نان قهوه ای ، نانی است که از آرد دانه های سبوس دار گندم تولید شده و نان سفید، نانی است که از آرد بدون سبوس تولید شده و پوسته ی گندم (سبوس) آن حذف شده است.

بسیاری از پزشکان تا اوایل دهه ی سی قرن بیستم سبوس را یک ماده ی زاید و اضافی که موجب خراش روده ی بزرگ (کولون) می شد ، به حساب می آوردند. اما با پژوهش های جدید دو دهه ی گذشته فواید فراوان نان سبوس دار اثبات شد و سبوس به عنوان یک داروی موثر طبی برای بیمارانی که همیشه از مسئله ی یبوست یا اختلالات روده ی بزرگ رنج می برند، شناخته شد.

این ماده ی موثر حیاتی هم اکنون در داروخانه های ایالات متحده و سراسر اروپا در فروشگاه های مواد غذایی کشورهای پیشرفته به صورت بسته بندی های شکیل عرضه می گردد.


کشفیات جدید علمی در خصوص فواید سبوس

هم اکنون پزشکان اتفاق نظر دارند که سبوس مهم ترین راه درمان طبیعی یبوست به شمار می رود . جلوگیری از یبوست نیز از بروز بواسیر ، التهاب دیورتیکول (کیسه ای مدوربه اشکال و اندازه های مختلف است که در جدار داخلی روده ایجاد می شود)، سرطان کولون، شقاق، فیستول، شکاف بافت معده و عفونت های دستگاه گوارش (که غالباً در میان افراد مسن مشاهده می گردد) پیشگیری می کند.


توصیه می شود همراه با مصرف سبوس، مایعات و آب فراوانی نیز مورد مصرف قرار گیرد.

بر اساس پژوهش های مختلف ، سبوس غنی ترین منبع غذایی فیبر و الیاف گیاهی محسوب می شود. این فیبر و الیاف را که بیشتر مواد سلولزی و همی سلولزی می باشد، اکثر مردم می شناسند و می دانند که مصرف آن موجب افزایش حجم مدفوع می گردد. افزایش حجم مدفوع عامل اساسی مبارزه با یبوست و بیماری کولون و پیدایش سرطان کولون می باشد.

البته باید گفت که فیبرهای گیاهی به دو نوع محلول و نامحلول تقسیم می شوند. سبوس گندم جزء فیبرهای غذایی نامحلول است که در جلوگیری از یبوست و سایر بیماری های روده بزرگ تاثیر زیادی دارند.

سبوس جو و برنج جزء فیبرهای محلول می باشند که اثر زیادی در کاهش کلسترول خون دارند.

سبوس، ملین و مسهل قوی ( ضد یبوست )

یکی از پژوهشگران علوم تغذیه و فیزیولوژی دستگاه گوارش به نام جین کاربر می گوید : "در تنظیم سیستم گوارشی و رفع یبوست هیچ ماده ای با قدرت سبوس برابری نمی کند. سبوس موجب رانش مدفوع در طول لوله های روده ی کوچک و بزرگ شده و در عین حال تاثیر فراوانی بر حرکات موجی شکل روده ها دارد".

علاوه بر آن یبوست باعث جذب سموم مدفوع و ورود آنها به خون شده و خون را کثیف و غلیظ می سازد. پیداست که خون آلوده محیط مناسبی برای تغذیه ی سلول ها و نیز گلبول های سفید و قرمز نبوده و سبب تیرگی رنگ رخسار و رسوب مواد سمی در انتهای مفاصل و درد و التهاب آنها در نواحی کمر و پا می گردد. به ویژه اگر همراه با اوره و اسید اوریک بالا ناشی از مصرف زیاد مواد پروتئینی مانند گوشت های قرمز باشد ، این اثرات تشدید می شود.

یبوست بر سیستم عصبی و روابط و رفتار افراد نیز اثر می گذارد و موجب بروز عصبانیت ، پرخاشگری ، افسردگی ، تنش های روانی، خستگی های مفرط، کوفتگی بدنی، بی حوصلگی، کسالت و سرانجام پیری زودرس در اثر رادیکال های آزاد می گردد.



فیبرهای گیاهی به دو نوع محلول و نامحلول تقسیم می شوند. سبوس گندم جزء فیبرهای غذایی نامحلول است که در جلوگیری از یبوست و سایر بیماری های روده بزرگ تاثیر زیادی دارند.سبوس جو و برنج جزء فیبرهای محلول می باشند که اثر زیادی در کاهش کلسترول خون دارند.


توصیه می شود هنگام مصرف سبوس ، از نوشیدن مایعات به ویژه آب ، آب میوه ها و نیز مصرف روغن زیتون غافل نشوید. این مواد به اثر بخشی سبوس در حفظ سلامتی بدن کمک می کنند.

گروهی از پژوهشگران انگلیسی به سرپرستی "کومانگ" از دانشگاه کمبریج انگلیس، اقدام به مقایسه ی اثر سبوس و اثرات هویج ، کلم و سیب در تنظیم حرکات دودی شکل روده در میان 19 هزار فرد سالم و طبیعی نمودند و به این نتیجه رسیدند که اگر چه سبزیجات و میوه اثرات ملین خوبی در روده های انسان دارند، اما میزان این اثر هرگز به پای تاثیر سبوس بر روده ها نمی رسد.

پژوهشگران دانشگاه کمبریج به این نتیجه رسیدند که مصرف روزانه ی 50 گرم سبوس، وزن مدفوع و سهولت خروج آن از روده ها را دو برابر می کند.

برای دستیابی به چنین اثری باید 5 فنجان هویج یا کلم پخته یا 11عدد سیب خورده شود تا اثر 50 گرم سبوس را در بدن داشته باشد.

در طی پژوهشی دیگر روشن شده که مصرف روزانه 15 گرم سبوس به اضافه ی مصرف انواع غذاهایی مانند دانه های گیاهی، شیر یا سیب زمینی منجر به درمان 60 درصد از مبتلایان به یبوست گردیده است.





فیبر و الیاف گیاهی سبوس عامل باز دارنده ی سرطان کولون

پژوهش های جدید نشان می دهد که مصرف سبوس و نان سبوس دار احتمال پیدایش سرطان کولون و راست روده را کاهش می دهد.

سبوس موجب تخمیر و آزاد سازی ترکیبات ناشی از سوخت و ساز بدن در کولون می گردد و همین پدیده یعنی پیدایش ترکیبات ناشی از فعل و انفعالات متابولیسم، عامل باز دارنده در پیدایش سرطان روده ها و مانع حدوث بیماری های دستگاه گوارش است.


آیا زیاده روی در مصرف سبوس مجاز است؟

همان گونه که کاهش یا عدم مصرف سبوس برای عملکرد سیستم گوارشی مناسب نیست، افراط و زیاده روی در مصرف سبوس نیز عارضه به وجود می آورد. بنابراین توجه به نکات زیر ضروری است :

- زیاده روی در مصرف سبوس ممکن است ایجاد اسهال نماید.

- زیاده روی در مصرف سبوس منجر به انسداد روده و التهاب دیورتیکول روده می شود.

- توصیه می شود پس از مصرف سبوس، مایعات و آب فراوانی نیز مورد مصرف قرار گیرد.

پس رعایت اعتدال و میانه روی در مصرف هر نوع ماده غذایی ( هر چند که مفید باشد ) لازم و ضروری است.

منبع : سلامتی و تغذیه

سبوس برنج درمانی بی‌ضرر برای یبوست‌های بدون علت مشخص

سبوس برنج درمانی بی‌ضرر برای یبوست‌های بدون علت مشخص

یک فوق تخصص گوارش و کبد با بیان اینکه «یبوست از شایع‌ترین مشکلات گوارشی است که افراد در سنین مختلف را درگیر می‌کند»، گفت:«سبوس برنج و سبوس سایر غلات محتوی فیبر فراوان هستند و به عنوان یک درمان ساده و بی ضرر یبوست‌هایی که علت مشخصی ندارند مطرح است.»

دکتر شهرام آگاه اظهار داشت:« یبوست از شایع ترین مشکلات گوارشی است که افراد در سنین مختلف را درگیر می کند گرچه بروز این بیماری در سنین مختلف علل مختلفی دارد به عنوان مثال یبوست در نوزادان وکودکان با بروز این بیماری در سالمندان متفاوت است و کودکی که به این بیماری دچار می شود بایستی حتما از نظر علل بروز این بیماری و احتمال اختلالات مادرزادی بررسی شود.»

وی افزود:«بروز یبوست در سنین جوانی علل مختلفی دارد و ممکن است به دلیل اختلالات عضوی یا غیرعضوی در فرد باشد، در افراد سالمند هم می‌تواند ناشی از کاهش حرکت دستگاه گوارش به دلیل حالت فیزیولوژیک باشد و در حالت عادی دفع مدفوع در افراد مسن کمتر از افراد جوان است و علت بروز یبوست در هر سنی نیاز به بررسی دارد.»

این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت:«علل یبوست در نوزادان و کودکان بسته به اینکه از چه سنی بروز پیدا کند این مسئله حائز اهمیت است و اگر نوزادی از بدو تولد دچار یبوست باشد به طور جدی اختلالات مادرزادی مثل اختلالات ارثی از بین رفتن ونداشتن سلول های عصبی در قسمتی از جدار روده می تواند باعث بروز یبوست های شدید شود و با شک به این اختلالات مادرزادی در نوزاد بررسی‌هایی مثل گرافی با باریوم و یا مانومتری رکتوم و مقعد توصیه می‌شود و در برخی موارد که علل بروز یبوست اختلالات مادرزادی باشد جراحی برای درمان نوزاد توصیه می‌شود.»

وی یادآور شد:«از دیگر علت های بروز یبوست در سنین کودکی ضمن اینکه همچنان علل مادرزادی در بروز آنها مطرح هستند یبوست عادی است که به عنوان یک عامل مهم مطرح است و از زمانی که کودک یاد می گیرد چگونه مدفوع خود را کنترل کند خود را نشان می‌دهد، استرس‌هایی که در زندگی کودک در این دوران پیش می‌آید در این بیماری تاثیر گذار است به عنوان مثال کودکی که تازه وارد مهدکودک شده است و یا کودکی که به تازگی به مدرسه می‌رود تا زمانی که به شرایط مدرسه و نشستن بر سر کلاس عادت کند این یبوست به دلیل تغییرات در عادات غذایی که در شرایط جدید پیش آمده است خود را نشان می‌دهد.»

این عضو انجمن گوارش و کبد ایران تصریح کرد:« علل بروز یبوست در نوجوانان و بالغین جوان و افراد جوان گرچه بررسی علل عضوی مهم است اما باید به عللی مثل سندرم روده تحریک‌پذیر که همراه با یبوست و اسهال متناوب و یا یبوست به تنهایی است توجه داشته باشیم، گرچه بسیاری از این افراد عادت‌های غذایی مثل کم مصرف کردن فیبر غذایی و مایعات دارند که می تواند یکی از علل مهم یبوست باشد، به هر حال در جوانانی که یبوست به طور مزمن وجود دارد بررسی های اولیه برای رد علل عضوی توصیه می‌شود.»

وی خاطرنشان کرد:«برخی از اختلالات متابولیک یا اختلال در غدد درون ریز می تواند باعث یبوست در فرد شوند که از جمله مهم ترین آنها کم کاری تیروئید و دیابت است، یادمان باشد که در برخی از جوانان مصرف بعضی از داروها ممکن است وی را به این مشکل دچار کند و ممکن است فرد به این مسئله توجهی نداشته باشد، مصرف داروهایی که محتوی کلسیم و یا آهن هستند در بروز یبوست جوانان می تواند نقش داشته باشد.»

این عضو انجمن گوارش و کبد آمریکا یادآور شد:«مصرف داروها در تمامی سنین می توانند از علائم مهم بروز یبوست باشند، این مسئله به ویژه در افراد مسن که داروهای متفاوت مصرف می کنند می تواند مهم باشد مثل مصرف برخی داروهای تقویتی، داروهای کاهنده فشار خون، داروهای بیماری های قلبی، داروهای اعصاب.
در افراد مسن یبوستی که تازه شروع شود می تواند علامت سرطان باشد بنابراین یبوست در این گروه از افراد نیاز به بررسی سریع و جدی و اقدام مناسب دارد.»

وی تاکید کرد:«برای تشخیص علل یبوست در سنین مختلف اقدامات مختلفی توصیه می شود ومعمولا انجام آزمایش های خون و مدفوع در سنین مختلف توصیه می‌شود تا مواردی مثل اختلالات متابولیک زودتر تشخیص داده شود.در مورد افراد مسن که مشکوک به سرطان هستند انجام کلونوسکوپی توصیه می‌شود و در مواردی که کاهش سرعت روده محتمل است تست هایی برای بررسی سرعت روده با مارکرهای مخصوص و گرفتن عکس توصیه می‌شود، همچنین در بیمارانی که اختلال عملکرد راست روده و مقعد در دفع مدفوع محتمل است مانومتری که سنجش حرکات انتهایی روده است ممکن است انجام شود.»

دکتر شهرام آگاه تصریح کرد:«درمان یبوست بستگی به علت ایجادکننده دارد و در افرادی که بروز یبوست علل مشخصی ندارد رژیم های غذایی حاوی آب زیاد و مایعات فراوان و فیبر زیاد توصیه می شود، ورزش در افرادی که تحرک کمی دارند در درمان یبوست می‌تواند مفید واقع شود و درمان یبوست در مورد افرادی که علت مشخصی باعث بروز یبوست در این افراد شده است درمان علت زمینه مهم است که ممکن است دارو درمانی و یا در پاره ای از موارد جراحی راه درمان باشد.»
وی خاطر نشان کرد:« سبوس برنج و سبوس سایر غلات محتوی فیبر فراوان هستند که در افرادی که فیبر در رژیم غذایی آنها کم است به عنوان یک درمان ساده و بی ضرر یبوست هایی که علت مشخصی ندارند مطرح است اما باید توجه داشت که فیبر غذایی که به عنوان درمان یبوست استفاده می‌شود بایستی حتما با آب فراوان مصرف شود و در مورد بیمارانی که انسداد روده‌ای دارند و یا یبوست آنها بیش از ۳ روز همراه با دل درد است مصرف سبوس برنج و سبوس سایر غلات می تواند مضر باشد.»

منبع : تبیان

سفری خاطره‌انگیز با غذاهای خانگی

سفری خاطره‌انگیز با غذاهای خانگی



غذایی که به هنگام شروع سفر و در مسیر مسافرت استفاده می‌شود، نباید پرچرب و یا حاوی نمک زیاد باشد. چنانچه تمایل به مصرف غذاهای پخته دارید، لازم است پس از آماده‌سازی و طبخ آن‌ها طبق روش‌های صحیح بهداشتی، ابتدا آن‌ها را سرد نموده و سپس در ظروف مخصوص قرار دهید.



بعضی از اشخاص در طول سفر، در رستوران‌های بین راه غذا مصرف می‌نمایند. برخی از افراد ترجیح می‌دهند هنگامی که با اتومبیل مسافرت می‌کنند و راهی طولانی در پیش دارند، غذای خانگی برای خود و خانواده به همراه داشته باشند. در این مطلب، می‌خواهیم به موضوع همراه داشتن غذای خانگی اشاره کنیم.



وضعیت بهداشتی غذا

بسیاری از غذاها در برابر میکروب‌ها و عوامل فساد مواد خوراکی، آسیب‌پذیرند و به آسانی در معرض آلودگی‌های میکروبی یا مسمومیت‌های غذایی قرار می‌گیرند، از جمله مواد پخته و مواد سرخ‌کرده، به خصوص چنان‌چه حاوی چربی زیاد باشند، مواد شیرین، موادی که به هنگام آماده‌سازی، طبخ و پس از طبخ آن‌ها، نکات بهداشتی رعایت نشود و حاوی آلودگی‌های اولیه یا ثانویه باشند، مثلاً چنانچه در غذا سبزی به کار رفته باشد، اگر قبل از طبخ، سبزی به خوبی شستشو و تمیز نشده باشد و آلودگی اولیه در آن زیاد باشد یا چنانچه غذا در ظروف غیربهداشتی و آلوده نگهداری شود، همچنین اگر قسمت‌های داخلی ماده غذایی (به خصوص انواع گوشت) به خوبی پخته نشده و حرارت طبخ را دریافت نکند، بیشتر و سریع‌تر در معرض آلودگی قرار می‌گیرد. انواع گوشت و تخم‌مرغ نیز از موادی هستند که می‌توانند به سادگی آلوده شوند.


بنابراین لازم است در آماده‌سازی، طبخ و نگهداری غذاهایی که در طول سفر در اتومبیل به همراه دارید، نهایت دقت و توجه را بنمایید. چنانچه بتوانید از انواع ساندویچ‌ها مانند ساندویچ پنیر، خیار و گوجه‌فرنگی یا پنیر، گردو و سبزی خوردن و امثال آن استفاده کنید، از نظر بهداشتی مناسب‌تر است.

کمبود تحرک در سفر، دو عارضه‌ی مهم برای انسان ایجاد می‌نماید؛ یکی

از شایع‌ترین این عوارض، یبوست و عوارض ناراحت‌کننده ناشی از آن است.

اختلال دیگر افزایش وزن و چاقی می‌باشد که حتی در دوران کوتاه سفر نیز

احتمال ابتلا به آن وجود خواهد داشت

چنانچه تمایل به مصرف غذاهای پخته دارید، لازم است پس از آماده‌سازی و طبخ آن‌ها طبق روش‌های صحیح بهداشتی، ابتدا آن‌ها را سرد نموده و سپس در ظروف مخصوص قرار دهید. جهت نگهداری و حمل غذا، از ظروف پلاستیکی استفاده نمایید، از نگهداری غذاهای گرم در ظروف پلاستیکی جداً پرهیز کنید، زیرا ایجاد ترکیباتی می‌کند که برای سلامتی انسان بسیار مضر است.


بعد از طبخ غذا بهتر است آن را به سرعت سرد نمایید. برای این کار می‌توانید ظرف یا قابلمه غذا را در مخلوط آب و یخ و یا در آب سرد بگذارید، البته لازم است در ظرف غذا باز گذاشته شود تا حرارت از آن خارج شود. پس از خنک کردن غذا می‌توانید آن را در ظروف مناسب قرار دهید و با خود حمل کنید. در طول سفر نباید هوای درون اتومبیل را خیلی گرم نمایید، زیرا موجب آلودگی سریع‌تر غذا می‌شود.



وضعیت تغذیه‌ای غذا


در طول راه سفر و نیز در تمام ایام مسافرت، به طور معمول، افراد تحرک کمتری دارند و بیشتر اوقات خود را به نشستن در اتومبیل یا در هتل و یا به راه رفتن ملایم و قدم زدن می‌گذرانند و اکثراً از ورزش و پیاده‌روی تند خودداری می‌کنند. به همین علت، چنان‌چه در تغذیه خود دقت و توجه کافی ننمایند، ممکن است دچار اختلالاتی شوند که بعداً موجب آزار آنان گردد.


این واقعیت که در تعطیلات، شخص در مرخصی به سر می‌برد و قرار است اوقات خود را به خوشی و شادی سپری نماید، امری کاملاً بدیهی است، ولی چنانچه ایام سفر برای انسان عواقبی ناگوار، دشوار و وخیم در بر داشته باشد، موضوعی کاملاً غیرعادی و ناخوشایند است.

تغذیه‌ی غلط در ایام سفر می‌تواند لطماتی جدی به سلامت انسان وارد سازد. برخی از افراد تصور می‌کنند که پرخوری، بدخوری و برخورداری از تغذیه غلط و ناسالم، چنانچه کوتاه مدت بوده و فقط چند روز به طول انجامد، نمی‌تواند تأثیر مهمی در سلامت فرد داشته باشد. این باور به هیچ وجه صحیح نیست. بدغذایی و استفاده از برنامه غذایی نامناسب، حتی چنانچه در یک وعده باشد، می‌تواند اثراتی بر سلامت انسان به جا گذارد و زمینه را برای اختلالات جدی بعدی فراهم سازد.

بسیاری از افراد به هنگام مسافرت چون به تمیز و بهداشتی بودن سبزی و

سالاد در رستوران‌های بین راه اطمینان ندارند، لذا در طول راه و نیز در مدت

سفر، از سبزی، سالاد و میوه تازه استفاده نمی‌کنند که این امر می‌تواند زیان‌های فراوانی برای آنان در بر داشته باشد


غذایی که به هنگام شروع سفر و در مسیر مسافرت استفاده می‌شود، نباید پرچرب و یا حاوی نمک زیاد باشد. برخی از مادران برای مسافرت به تهیه ساندویچ‌های مختلف مبادرت می‌ورزند. ساندویچ‌هایی مانند ساندویچ مرغ، کتلت و کوکو مشروط بر آن‌که چرب و پرنمک نباشند و از کاهو، خیار، گوجه‌فرنگی یا سبزی خوردن به همراه آن‌ها استفاده شود، می‌توانند غذاهایی خوشمزه و مفید را برای افراد خانواده و به خصوص کودکان فراهم نمایند. همچنین ساندویچ‌های ساده‌تر مانند تخم‌مرغ، نان، پنیر، خیار، گوجه‌فرنگی و کاهو و یا ساندویچ ماهی (ماهی تازه) چنانچه در طبخ آن‌ها از روغن و نمک زیاد استفاده نشود، می‌توانند علاوه بر لذیذ و خوشمزه بودن، مواد مغذی ضروری و مفیدی را نیز به بدن انسان برسانند.

مواد غذایی و غذاهای آماده فرآوری‌شده مانند انواع کالباس، سوسیس، همبرگرهای آماده و امثال آن هم بهتر است تا حد امکان کمتر مورد استفاده قرار گیرند.



تحرک در مسافرت


در مسافرت به علت کمبود تحرک، نیاز به انرژی کاهش می‌یابد، به خصوص چنانچه شخص وقت زیادی را در اتومبیل بگذراند.

کمبود تحرک در سفر، دو عارضه‌ی مهم برای انسان ایجاد می‌نماید؛ یکی از شایع‌ترین این عوارض، یبوست و عوارض ناراحت‌کننده ناشی از آن است. اختلال دیگر افزایش وزن و چاقی می‌باشد که حتی در دوران کوتاه سفر نیز احتمال ابتلا به آن وجود خواهد داشت. مصرف سبزی‌ها و میوه‌های تازه و نیز غذاهای ساده کم‌چربی و کم‌نمک می‌تواند به سلامت انسان کمک نموده و از چاقی و یبوست پیشگیری کند.

مصرف آب در طول مسافرت

یکی از مسائلی که در مدت زمان مسافرت و به خصوص در طول راه سفر معمولاً گریبانگیر مسافران می‌شود، کمبود مصرف آب است.

کمبود مصرف آب مشکلاتی در پی دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها بروز یبوست است.

یبوست از عوارض شایع در بین افراد در مسافرت می‌باشد و حتی بسیاری از اشخاص تصور می‌کنند که یبوست یک عارضه کاملاً طبیعی برای مسافران است. این باور نه تنها اشتباه، بلکه بسیار زیان‌آور می‌باشد، زیرا موجب می‌شود فرد مبتلا به یبوست، به علت طبیعی انگاشتن آن در پی رفع این عارضه و درمان آن و به خصوص پیشگیری از این اختلال ناگوار برنیاید و با تشدید یبوست، سلامت فرد هر چه بیشتر به خطر افتد.

اختلال دیگر که به علت کمبود مصرف آب در مسافرت در انسان رخ می‌دهد کاهش کارایی است. شخصی که آب کافی مصرف نمی‌کند، دچار خستگی، کوفتگی و ضعف می‌شود. چون در مدت مسافرت، و به خصوص در طول راه سفر، معمولاً انسان به علت نشستن طولانی و بی‌حرکت بودن، احساس خستگی بیشتری نسبت به مواقع عادی می‌نماید، لذا لازم است به گونه‌ای تغذیه کند که این کوفتگی و خستگی را کاهش دهد. مصرف آب کافی و سبزی‌ها و میوه‌های تازه، در رفع خستگی و افزایش کارایی فرد نقش مهمی دارد.



سبزی، سالاد و میوه تازه

بسیاری از افراد به هنگام مسافرت چون به تمیز و بهداشتی بودن سبزی و سالاد در رستوران‌های بین راه اطمینان ندارند، لذا در طول راه و نیز در مدت سفر، از سبزی، سالاد و میوه تازه استفاده نمی‌کنند که این امر می‌تواند زیان‌های فراوانی برای آنان در بر داشته باشد که یکی از عوارض آن، بروز یبوست است، اما مهم‌تر از آن، نرسیدن مقدار کافی ویتامین و مواد معدنی به بدن می‌باشد. این امر حتی چنانچه در کوتاه مدت و در چند روز مسافرت باشد، می‌تواند لطمات مهمی به سلامت شخص وارد سازد، به خصوص آسیب‌پذیری در برابر بیماری‌ها (از جمله سرماخوردگی و عفونت‌های تنفسی) از پی‌آمدهای بارز آن است.

البته مصرف سبزی، سالاد و میوه در رستوران‌ها و هتل‌ها، به خصوص در رستوران‌های بین راه توصیه نمی‌شود، ولی لازم است مادران عزیز با خرید میوه، سبزی و مواد سالاد قبل از سفر و شستن و ضدعفونی کردن آن‌ها و قرار دادن این مواد غذایی در کیسه‌های پارچه‌ای تمیز، در طول راه، این مواد را برای خود و خانواده مورد استفاده قرار دهند.

در طول مدت مسافرت نیز حتماً لازم است انواع سبزی‌ها و میوه‌های تازه را خریداری نموده و در محل اقامت خود (هتل و یا ...) آن‌ها را به خوبی شستشو و ضدعفونی کنند، به این ترتیب می‌توان با اطمینان از بهداشتی بودن این گروه از مواد غذایی، از خواص تغذیه‌ای بسیار مفید و ضروری آن‌ها بهره‌مند شد.




بخش تغذیه و آشپزی تبیان

علل یبوست و درمان آن

علل یبوست و درمان آن





بیمار)
خانمی 25ساله هستم. از پنج سال پیش دچار یبوست شده‌ام که به مرور به شدت آن اضافه شده است. با وجود مراجعات مکرر به پزشک، فقط تا زمانی که دارو مصرف می‌کنم مشکلی ندارم و با قطع دارو مجدداً دچار یبوست می‌شوم. لطفاً مرا راهنمایی کنید و بفرمایید آیا لازم است تا آخر عمرم دارو مصرف کنم. آیا مصرف دارو ضرری ندارد؟

(آقای دکتر علی اکبر حاج آقا محمدی، فوق تخصص گوارش و کبد پاسخگوی سئوالات زیر می باشند.)


سئوال) آقای دکتر، لطفاً بفرمایید منظور از یبوست چیست و چه وقت می‌گوییم کسی مبتلا به یبوست شده است؟

پاسخ)
کسی که دفع سخت و طولانی داشته باشد یا احساس دفع ناکافی کند یا کم‌تر از سه بار در هفته دفع داشته باشد، می‌گوییم یبوست دارد. به عبارتی برای آن که بگوییم شخصی مبتلا به یبوست شده است، باید 2 یا بیش‌تر از نشانه‌های زیر را حداقل به مدت 3 ماه داشته باشد:

الف) زور زدن بیش از حد در حین اجابت مزاج

ب) مدفوع سفت و خشک

ج) احساس تخلیه ناکامل بعد از اجابت مزاج

د) دو بار یا کمتر عمل دفع در هفته


* چه عواملی موجب یبوست می‌شوند و چه عواملی آن را تشدید می‌کنند؟

یک سری بیماری‌ها موجب یبوست می‌شوند، مانند کم‌کاری تیروئید و کم‌کاری سایر هورمون‌ها، بیماری دیابت ، تومورها و سرطان‌های روده. عوامل شایعی که یبوست را تشدید می‌کند عبارتند از: نوع رژیم غذایی، نداشتن رژیم غذایی حاوی سبزی‌جات و میو‌ه‌ها، کم مصرف کردن مایعات و نداشتن فعالیت فیزیکی مناسب.

مصرف برخی از داروها مثل داروهای ضد فشارخون بالا و برخی داروهای پایین آورنده‌ی چربی خون هم در ایجاد یبوست موثرند.

شرایط فیزیولوژیکی مثل حاملگی و افزایش سن، تعدادی از بیماری‌ها که با کاهش حرکت همراه است مانند قطع نخاعی یا بیماری‌های عضلانی مثل دیستروفی عضلانی نیز از علل یبوست‌اند.

برخی بیماری‌های روده‌ بزرگ که به جهت اختلال در حرکات روده‌ بزرگ می‌باشد مثل بیماری روده ی تحریک‌پذیر، بیماری‌های مرتبط به عضلات کف لگن و بالاخره افسردگی از علل دیگر ایجاد یبوست هستند.


* روش درمان یبوست چیست و آیا تمام بیماران نیازمند مصرف دارو هستند؟

روش درمان براساس علت آن تعیین می‌شود. در ابتدا باید رژیم غذایی این افراد اصلاح شود. در صورتی که جواب مناسب گرفته نشد، از داروها و به ترتیب از داروهای بی ‌ضرر، کم ‌ضرر و داروهای محرک شروع می‌کنیم تا به نتیجه مطلوب برسیم. البته تمام بیماران نیازمند مصرف دارو نیستند.



تغییر در رژیم غذایی شامل توصیه به مصرف مواد غذایی پر فیبر مانند سبزی‌جات و افزایش مصرف میوه‌جات است. افزایش تحرک و فعالیت بیمار نیز توصیه می‌شود. در صورت امکان قطع داروهایی که منجر به یبوست می‌شود یا جای گزینی آن‌ها با داروهایی که سبب یبوست نمی‌شوند، از راه‌های درمان است.

درمان کم‌کاری تیروئید و سایر بیماری‌ها باید انجام شود.


* عدم درمان یبوست چه پیامدهایی دارد؟ آیا تمام بیماران مبتلا به یبوست باید به پزشک مراجعه کنند؟

عدم درمان اولاً باعث مشغله فکری در بیمار می‌شود و بیمار دایماً فکر می‌کند که روده‌اش سالم نیست. دوماً باعث عوارضی مانند خونریزی ناشی از بواسیر و چکیدن خون از مقعد می‌شود که در طولانی مدت برای دستگاه گوارشی و روده‌ی بزرگ مضر است. حتی ممکن است باعث ایجاد سرطان روده نیز بشود. بنابراین با توجه به پیامدهای وخیم این بیماری، تمام بیماران باید بلافاصله بعد از بروز علامت‌های آن به پزشک مراجعه نمایند.


* مصرف خودسرانه‌ی داروهای شیمیایی جهت درمان یبوست چه عوارضی به دنبال دارد؟

با توجه به اینکه داروهای شیمیایی اثر سریع و فوری دارند، در درازمدت به روده‌ی بزرگ آسیب می‌رسانند. علاوه بر این که ممکن است دستگاه گوارش به این داروها عادت کند و دیگر جوابی به آنها ندهد. بنابراین به هیچ وجه این بیماران نباید خودسرانه دارو مصرف کنند.

دکتر علی اکبر حاج آقا محمدی- فوق تخصص گوارش و کبد

مطالب مرتبط با این موضوع :

یبوست کودک را درمان کنید       

درمان یبوست کودکان

دردسرهای تاخیر در اجابت مزاج

يبوست و دردسرهاي آن

يبوست، بيماري يا بي توجهي؟

آشنایی با علل و علایم یبوست

دلایل عمده یبوست

توصیه های پزشکی برای افراد مبتلا به یبوست

یبوست بعد از 65 سالگی

نقش تغذیه در درمان یبوست

رفع یبوست مهم است

درمان یبوست ناشی از تنبلی روده

مواد غذایی مفید برای آن‌هایی که یبوست دارند

روش هاي درماني در يبوست

عوارض یبوست چیست؟

یبوست و دردسرهای آن (2)

علل یبوست

علل یبوست و درمان آن

علل یبوست

علل یبوست

فیزیولوژی و عملکرد روده

جذب مواد غذایی به طور عملی در روده ی کوچک کامل می شود. غذا ازمعده خارج می شود و به دوازدهه(ابتدای روده ی کوچک) می رود و در آنجا تجزیه ی مواد غذایی ادامه می یابد. ترشحات لوزالمعده و کبد با تأثیر روی محتوای معده آن را برای بقیه ی اعمالی که باید در روده ی کوچک انجام بگیرد، آماده می کنند.

در این حال مواد غذایی برای جذب آماده هستند. هضم و جذب همیشه از یک نظم صحیح پیروی نمی کند. گاهی افراد دچار ناراحتی های هضمی خفیف می شوند که با تصحیح عادت غذایی آن ها، برطرف می گردد.

روده ی بزرگ فضای قابل ملاحظه ای از شکم را اشغال کرده است و حدود 5/1 متر ادامه دارد. اولین قسمت آن سِکوم یا روده ی کور نامیده می شود که آپاندیس از طرف پایین و راست شکم به آن متصل است. قسمت بالا رونده ی روده ی بزرگ که بعد از سِکوم قرار دارد، به طرف بالا ادامه پیدا می کند. سپس به طور افقی پس از عبور از زیر کبد و معده به طحال می رسد و از آن جا به طرف پایین می رود. قسمت پایین روده در انتها به وسیله ی قسمت کوچکی به نام سیگموئید به راست روده و در آخر به مقعد وصل می شود.

مهم ترین وظیفه ی روده ی بزرگ عبارت است از:

1- جذب آب و برخی املاح

2- انتقال مدفوع از قسمت بالا رونده به قسمت پایین رونده ی روده ی بزرگ و سپس از طریق راست روده به خارج از آن.

عمل دوم بیشتر به وسیله ی یک سری حرکات دودی شکل پیش رونده به طور متناوب صورت می گیرد. تا زمانی که احساس دفع یا اجابت مزاج صورت نگرفته است، دریچه ی سیگموئید از ورود مدفوع به داخل راست روده جلوگیری به عمل می آورد.

اجابت مزاج نیاز به حساسیت طبیعی راست روده دارد. عادت به مصرف مواد غذایی حاوی فیبر و رعایت نظم در اجابت مزاج، مؤثرترین عامل در کار صحیح روده ی بزرگ است.

مکانیسم کل مجرای گوارش تحت کنترل سیستم عصبی است. از این رو وقتی فردی زیاد عصبی یا خسته می شود، ممکن است در طول مجرای گوارش او یک سری انقباضات به وجود آید. حاصل این انقباضات ممکن است به اسهال و یبوست متناوب بیانجامد.


یبوست

یبوست را می توان توقف عمل دفع روده ی بزرگ در زمانی طولانی تر از زمان طبیعی آن تعریف کرد.


در حالت طبیعی باقی مانده ی مواد غذایی مصرف شده در یک صبحانه، صبح روز بعد به روده ی بزرگ (نه راست روده) می رسد. عمل دفع به طور معمول 12 تا 72 ساعت یا کمی بیشتر بعد از مصرف غذا صورت می گیرد.


عقیده بر این است که نوع غذای دریافتی تا حدی بر طول زمان دفع تأثیر می گذارد. برای مثال غذاهای غنی از فیبر در طول مسیر گوارش در مقابل آنزیم های هضمی مقاومت کرده و با جذب مقداری آب حجیم می شوند که خود محرک عمل دفع است.

عکس این موضوع در مورد غذاهای کم فیبر صادق است.

بسیاری از افراد تصور می کنند که باید عمل دفع روزی یک بار صورت گیرد و در غیر این صورت ناراحت می شوند. بی تردید عمل دفع روزانه برای سلامت و آرامش مفید است، ولی افرادی هستند که دفع آن ها به طور طبیعی 2 یا 3 روز و حتی بیشتر صورت می گیرد.

یبوست های طولانی به نام OBSTIPATION نامیده می شوند که به طور معمول با علائم تهوع، سوزش قلب، سردرد و ناراحتی های مقعد همراه هستند.


علل یبوست

علت های یبوست متعدد و گوناگون است. در این میان فشار سرعت حاکم بر زندگی پیشرفته ی امروز در ایجاد عادات غلط غذایی و سلامتی تأثیر زیادی دارد.


رعایت نکردن نظم در عمل دفع، نداشتن فعالیت بدنی که خود موجب کاهش تونوس عضلات روده ای می شود،استفاده از مسهل و داروهای ملین برای مدت طولانی، فشارهای عصبی و نگرانی ها از مهم ترین عوامل مؤثر در ایجاد یبوست به شمار می روند.


همچنین علت اصلی یبوست ممکن است تغذیه ی ناکافی یا عادت غذایی غلط باشد. مثلا نبودن فیبر کافی در برنامه ی غذایی( موجب نرسیدن مقدار کافی از باقی مانده ی غذا به روده ی بزرگ می شود)، کمبود ویتامین های B یا مصرف آب به مقدار کم.

رعایت نظم در ساعات غذا خوردن نیز به اندازه ی عوامل دیگر اهمیت دارد، زیرا امکان دارد یک وعده ی غذا به طور موقت در عادت کسب شده اختلال ایجاد کند و در روز بعد عمل دفع صورت نگیرد. یبوست در طول بیماری به دلیل بی تحرکی یا به هنگام مسافرت مثال خوبی برای این مورد است، زیرا به محض آن که وضع به حالت طبیعی برگردد یبوست برطرف می شود.

یبوست مزمن ممکن است ناشی از یک اختلال عضوی (از قبیل نقص فیزیکی، انسداد یا انقباض های همراه با یک بیماری ناتوان کننده)، یا یک منشاء عملکردی (مانند آن چه در سن پیری وجود دارد) باشد.


درمان

در مورد درمان یبوست باید هدف، معالجه ی علت آن باشد، اگر علت آن نقص برنامه ی غذایی است، باید این نقص برطرف شود. به طور کلی سه نوع یبوست شناخته شده است:

1- یبوست آتونیک

2- یبوست اسپاستیک

3- یبوست انسدادی

در آینده، طی مقالات جداگانه ای درمان هر یک از انواع یبوست را برای شما خواهیم گفت.

آزاده ی امین پور(عضو هیات علمی انستیتو تحقیقات تغذیه)

مطالب مرتبط با این موضوع :

یبوست کودک را درمان کنید       

درمان یبوست کودکان

دردسرهای تاخیر در اجابت مزاج

يبوست و دردسرهاي آن

يبوست، بيماري يا بي توجهي؟

آشنایی با علل و علایم یبوست

دلایل عمده یبوست

توصیه های پزشکی برای افراد مبتلا به یبوست

یبوست بعد از 65 سالگی

نقش تغذیه در درمان یبوست

رفع یبوست مهم است

درمان یبوست ناشی از تنبلی روده

مواد غذایی مفید برای آن‌هایی که یبوست دارند

روش هاي درماني در يبوست

عوارض یبوست چیست؟

یبوست و دردسرهای آن (2)

علل یبوست

علل یبوست و درمان آن