بررسی علل و شیوه درمان روماتیسم ستون فقرات
این بیماری را با دیسک کمر اشتباه نگیرید اول با یک کمردرد پیش پا افتاده شروع میشود و به محض شدت گرفتن درد، شخص سعی میکند با مراجعه به پزشک عمومی یا ارتوپد مشکل خود را برطرف کند، غافل از آن که نفس این بیماری توسط یک روماتولوگ (متخصص روماتولوژی) به شماره خواهد افتاد و از پیشرفت بیماری رماتیسم ستون فقرات و یا (AS) جلوگیری میکند. فرزانه فتاحی، رئیس هیات مدیره انجمن حمایت از بیماران«» AS در گفتگو با جامجم میگوید: این بیماری بیشترین ضایعه را به کمر وارد میکند و عضوهای دیگری همچون چشم، کبد، کلیه، کیسه صفرا، قلب و روده را نیز درگیر میکند.
به گفته وی، از آنجا که کمر درد یکی از شایعترین بیماریهای روز دنیاست، از میزان توجه افراد به این بیماری بسیار کم میشود. فتاحی با اشاره به این که رماتیسم ستون فقرات در مردان جوان بین سنین 16 تا 25 سالگی رواج دارد، میافزاید: بیمار به هنگام ابتلا به این بیماری دچار سرگردانی میشود که به علت ناشناخته بودن بیماری به پزشکان غیرمتخصص این بیماری (ارتوپد، جراحان مغز و اعصاب و جراحان ستون فقرات) مراجعه میکند. به گفته رئیس انجمن رماتیسم ستون فقرات، وقتی مساله بغرنج میشود که پزشک به دلیل مشابهت این بیماری با دیسک کمر، برای بیمار استراحت مطلق تجویز میکند، چرا که بیمار با استراحتهای پیاپی خود باعث عود و شدت بیماری میشود.
در این بیماری «تحرک» شرط اول برای جلوگیری از بد شکل شدن بدن است. حالت سکون در این بیماران، کمر آنها را به شکل نی خیزران در میآورد و بنابراین بهترین راه مبارزه تحرک، حرکت، نرمش و ورزش است. تشخیص نامناسب، دیرهنگام و شباهت آن با دیسک کمر یا انواع کمر دردهای مکانیکی و سیاتیک از سوی پزشکان و تجویز استراحت مطلق، این بیماری را تشدید میکند. فتاحی با بیان این مطلب اظهار میکند: این بیماری نیازی به جراحی ندارد و بیمار با مصرف داروهای خاص خود (داروهای ضدالتهاب) از پیشرفت بیماری و بروز معلولیت جلوگیری میکند.
عوارض بیماری این دسته از بیماران به علت خمیدگی کامل ستون فقرات، ثابت ماندن گردن و بقیه مفاصل بدن و تاری چشم، خیلی سریع روحیه خود را از دست داده و دچار بیماری افسردگی و حتی اعتیاد میشوند، رئیس انجمن رماتیسم ستون فقرات با اشاره به این مطلب ابراز میکند: هنوز در هیچ جای دنیا، علت به وجود آمدن این بیماری مشخص نشده است ولی میتوان یکی از بزرگترین دلایل آن را «توارث» ذکر کرد که در صورت مثبت بودن ژن (27 - HLA- b) در شخص، درصد گرفتاری فرزندان آن، به این بیماری مزمن بیشتر خواهد بود. به گفته وی پیشگیری با کنترل و جلوگیری از پیشرفت بیماری است چرا که این بیماری مزمن، همیشه و تا آخر همراه با بیمار است ولی متوقف کردن و جلوی پیشرفت بیماری را گرفتن یعنی مبارزه با معلولیت. به گفته فتاحی بیماری (AS) در دهه دوم و سوم عمر بیشتر در مردان جوان رایج است و میتوان گفت به طور کلی مردان سه برابر زنان بیشتر به این بیماری مبتلا میشوند و همچنین بروز این بیماری در کودکان زیر 10 سال شایع نیست، ولی علائم ابتلا به این بیماری در کودکان با درد مفاصل زانو، ران، کف پا و عموما با قرمزی چشم همراه است.
برخی علائم ستون فقرات (کمر) و گردن به سمت جلو متمایل شده و زانوها و مفاصل را درگیر میکند و راه رفتن و نشستن برای شخص سخت و عذابآور میشود. فتاحی با اشاره به این مطلب ابراز میکند: این بیماری با خشکی دهان در صبحگاهان همراه است و اغلب درد به هنگام استراحت سراغ شخص میرود و بیمار مجبور به بیدار شدن از خواب، قدم زدن و حتی دوش آبگرم گرفتن میشود و در برخی از موارد بیماریهای پوستی از قبیل خارش و پوسته پوسته شدن کف سر را هم موجب میشود که در صورت وخیم شدن به زخم تبدیل میشود.
به گفته وی درمان رماتیسم ستون فقرات، درد در ناحیه پاشنه پا و قفسه سینه بقدری عذابآور است که حتی بیمار توان عطسه و خمیازه کردن را نیز از دست میدهد. راههای درمان این بیماری مسری نیست ولی درصد افرادی که بر اثر این بیماری دچار افسردگی میشوند بسیار بالاست. فتاحی با اشاره به این که 50 درصد این بیماران، داروهای ضدالتهاب مصرف میکنند، درمانهای غیردارویی از قبیل ورزش ، نرمش و آبدرمانی را مفید خوانده و یادآور میشود؛ هزینه درمان یک دوره تزریق این بیماری بین 15 تا 20 میلیون تومان است که اکثر بیماران از پرداخت آن ناتوان هستند.
منبع:اطلاعات پزشکی
دكتر بيژن فروغ استاد دانشگاه ،رئیس بخش بیمارستان فیروزگر و مدیر گروه طب فیزیکی و توانبخشی دانشگاه،موسس مرکز تحقیقات دانشگاه، عضو انجمن بین المللی درد، عضو انجمن جهانی طب فیزیکی ،عضو انجمن جهانی توانبخشی مغز و اعصاب WFNR،عضو مرکز تحقیقات ضایعات نخاعی ،عضو مرکز تحقیقات دیابت