حركتی برای درمان پيچ‌خوردگی انگشتان

 

در بیشتر فعالیت‌های روزانه‌ای که انجام می‌دهیم، به نحوی از انگشتان استفاده می‌کنیم و به همین علت احتمال آسیب‌دیدگی و پیچ خوردگی انگشتان بسیار زیاد است. پیچ‌خوردگی یک نوع آسیب مفصلی است که باعث کشیدگی و پارگی رباط می‌شود. رباط‌ها نوارهای بافتی نیرومندی هستند که دو استخوان را به هم متصل نگه می‌دارند. حوادثی چون برخورد توپ با نوک انگشتان یا زمین خوردن و افتادن روی انگشت می‌تواند زمینه را برای پیچ‌خوردگی فراهم کند.

 

علائم پیچ‌خوردگی انگشت شامل درد بخصوص با لمس انگشتان مصدوم است. در صورت پیچ‌خوردگی انگشت به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه روی آن کمپرس سرد بگذارید و تا یک روز ادامه دهید. طی دوره بهبودی می‌توانید با انجام حرکات زیر به تسریع فرآیند ترمیم کمک کنید. بعلاوه این حرکات برای کسانی که می‌خواهند انگشتانی قوی داشته باشند، توصیه می‌شود.

 

حرکت اول: سعی کنید اجسام کوچک مانند سکه، تیله، گیره کاغذ یا دکمه را به کمک یک انگشت و شست بردارید. این کار باعث افزایش دقت و ظرافت حرکات انگشتان می‌شود.

 

حرکت دوم: یک توپ اسفنجی را به مدت ۵ ثانیه با دست بفشارید، سپس رها کنید. این حرکت را در ۳ نوبت و در هر نوبت ۱۰ مرتبه تکرار کنید.

 

حرکت سوم: کف دست خود را روی یک سطح مسطح قرار دهید و انگشتان را از هم باز کنید. حالا به نوبت هر یک از انگشتان خود را بلند کنید و ۵ ثانیه بالا نگه دارید، سپس به جای اول برگردانید. این حرکت را ۱۰ مرتبه برای هر انگشت تکرار کنید.

 منبع:کدبانو

کشیدگی، پیچ خوردگی یا رگ به رگ شدن مفصل چیست

رگ به رگ Sprain شدن یا پیچ خوردن یک مفصل در واقع پاره شدن لیگامان یا رباط اطراف آن مفصل است و علت ایجاد آن اینست که مفصل در وضعیتی قرار میگیرد که لیگامان های اطراف آن تحت کشش زیادی قرار میگیرند و به علت این کشش دچار پارگی میشوند. مثال معمول آن رگ به رگ شدن یا پیچ خوردن مفصل مچ پا است.

در این نوع آسیب با اینکه لیگامان پاره میشود ولی سطوح مفصلی جابجا نشده و دررفتگی ایجاد نشده است. این پارگی لیگامانی ممکن است بسیار خفیف و در حد میکروسکوپی باشد که معمولا به آن لفظ کشیدگی مفصل اطلاق میشود و یا ممکن پارگی وسیع تر بوده و یا حتی لیگامان بطور کامل پاره شود که به آن رگ به رگ شدن یا پیچ خوردگی گفته میشود.

در این نوع آسیب مفصلی، بیمار دچار درد و تورم و گاهی خونمردگی در روی لیگامان و اطراف مفصل میشود. در این عارضه حرکت دادن مفصل همراه با درد است.

اگر مفصل در جهتی حرکت کند که لیگامان آسیب دیده تحت کشش قرار گیرد شدت درد افزایش پیدا میکند. تورم مفصل در رگ به رگ شدن میتواند به علت افزایش مایع مفصلی و یا افزایش آب میان بافتی در اطراف لیگامان آسیب دیده ایجاد شود.

در دررفتگی حتی اگر مایع مفصلی افزایش یابد به علت پاره شدن کپسول مفصل، این مایع از مفصل خارج شده و جذب میشود به همین علت در دررفتگی معمولا تجمع مایع در درون مفصل وجود ندارد ولی در کشیدگی لیگامان ها، به علت تحریک لایه سینوویال که سطح درونی کپسول مفصلی را پوشانده است ترشح مایع مفصلی زیاد شده و به علت محبوس شدن این مایع در درون مفصل در حین معاینه میتوان آنرا لمس کرد.

 

تشخیص رگ به رگ یا پیچ خوردگی شدن

تشخیص رگ به رگ شدن معمولا با استفاده از علائم بالینی است و اگر پزشک معالج دستور تصویربرداری از مفصل را میدهد بیشتر برای بررسی احتمال دیگر آسیب ها مانند نیمه دررفتگی یا شکستگی است. در این عارضه البته میتوان تورم بافت نرم اطراف مفصل را در رادیوگرافی ساده مشاهده کرد.

 برای تفکیک پارگی کامل و ناکامل لیگامان میتوان از رادیوگرافی استفاده کرد به این صورت که پزشک معالج به مفصل نیرویی وارد میکند تا لیگامان آسیب دیده را تحت کشش قرار دهد.( البته این کار دردناک بوده و نیاز است تا قبل از انجام آن به بیمار مسکن داد شود) و سپس از مفصل رادیوگرافی به عمل میاورد. اگر لیگامان پارگی کامل داشته باشد در رادیوگرافی به عمل آمده جابجایی زیاد سطوح مفصلی حتی تا حد نیمه دررفتگی دیده میشود ولی در صورتیکه پارگی لیگامان ناکامل باشد تغییر زیادی در مفصل ایجاد نمیشود.
با استفاده از ام آر آی میتوان شدت آسیب لیگامان را ارزیابی کرد.

درمان رگ به رگ شدن یا پیچ خوردن مفصل

به محض مواجه شدن با یک مفصل که رگ به رگ شده است باید

• با گذاشتن کیسه حاوی خرده های یخ در اطراف مفصل آنرا سرد کرد تا از افزایش تورم و خونریزی جلوگیری شود
• مفصل را بالا نگه داشت
• دور مفصل را با بانداژ ببندیم تا از افزایش تورم ممانعت بعمل آوریم
• مفصل را حرکت ندهیم
• به پزشک مراجعه کنیم

برای درمان رگ به رگ شدن یک مفصل در صورت درد شدید، پزشک مفصل را بمدت 3-2 هفته به توسط یک آتل یا گچ بیحرکت میکند تا درد بیمار کاهش یابد و سپس هرچه زودتر حرکات مفصل را شروع کرده تا دچار محدودیت حرکت نشود. در صورتیکه رگ به رگ شدن همراه با درد شدیدی نباشد نشانه آسیب دیدگی کم است. در این مواقع میتوان درمان را با بانداژ ادامه داد بشرط اینکه بیمار بمدت چند هفته فشار زیادی به مفصل آسیب دیده وارد نکند.

اگر درمان رگ به رگ شدن مفصلی به درستی انجام نشود لیگامان ها به درستی ترمیم نیافته و مفصل دچار ناپایداری میشود. این بیماران در آینده دچار رگ به رگ شدن های مکرر میشوند و ممکن است برای درمان این وضعیت اعمال جراحی بازسازی پیچیده مورد نیاز شود. پس عاقلانه است در اولین بار پیچ خوردگی یک مفصل درمان آن به درستی انجام شود.


منبع:ایران راتوپد

مراحل بیماری روماتیسم مفصلی چیست ؟

             

آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی در اکثر اوقات بیماری بتدریج و در عرض چند هفته بروز میکند. این علائم معمولا در ابتدا بصورت احساس خشکی حرکتی در انگشتان و مچ دست یا در کف پا بخصوص در صبح بعد از برخاستن از خواب است که بتدریج در طول روز از شدت آن کاسته میشود. در اوائل بیماری این علامت فقط در بعضی از روزها وجود دارد ولی بتدریج هر روز احساس میشود. بعد از مدتی در همان مفاصل درد و تورم ایجاد میشود و ممکن است بتدریج مفاصل بیشتری از بدن درگیر شوند. در درصد کمی از بیماران سیر بیماری بصورت های دیگر دیده میشود بطور مثال

• درد و تورم بسرعت و در عرض چند روز در بسیاری از مفاصل بدن بروز میکند.

• درد و تورم و خشکی بمدت چند روز و در چند مفصل بدن ایجاد شده و بعد از چند روز علائم فروکش میکند. بعد از مدتی دوباره این دوره شروع شده و خاموش میشود و این دوره ها به تناوب تکرار میشوند.

• درد و تورم فقط در یک یا دو مفصل (اغلب اوقات زانو) است. این شکل از بیماری بیشتر در خانم های جوان دیده میشود.

• گاهی اوقات در ابتدا علائم بیمار بصورت علائم غیر مفصلی مانند درد عضلانی، کم خونی، کاهش وزن و تب است و علائم مفصلی کمتر دیده میشود.

 

شدت آرتریت روماتوئید در بیماران مختلف، متفاوت است. بیماری معمولا بصورت مزمن و عود کننده است یعنی مدت طولانی ادامه میابد ولی علائم آن گاهی اوقات زیاد شده و شعله ور میشود و گاهی اوقات فروکش کرده و کاهش میابد. گاهی اوقات فاصله بین دوره های شعله ور شدن بیماری ماهها و یا حتی سالها است. در هر دوره شعله ور شدن بیماری آسیب بیشتری به مفاصل درگیر وارد میشود و این آسیب ها بتدریج موجب ناتوانی و از کارافتادگی بیمار میشود. بندرت ممکن است بیماری فروکش نکند و بطور مداوم در حال شدت یافتن باشد. در این بیماران آسیب های مفصلی بسرعت ایجاد شده و پیشرفت میکند.

    

                 تغییر شکل مفاصل دست بعد از گذشت مدتی از بیماری

آسیب مفصلی ممکن است بصورت آسیب غضروف  مفصل باشد. در این موارد غضروف دچار خوردگی مشود و مفصل بتدریج پوشش غضروفی خود را از دست میدهد. استخوان  نزدیک مفصل کم کم دچار پوکی میشود. ممکن است کپسول مفصل و یا رباط های اطراف مفصل هم آسیب ببینند. این آسیب های مفصلی بتدریج ایجاد میشوند ولی سرعت پیشرفت آنها از یک بیمار به بیمار دیگر متفاوت است. به مرور زمان مفصل تغییر شکل پیدا میکند و بیمار در استفاده از مفصل مبتلا دچار مشکل میشود. بطور مثال انگشتان دست و مچ دست تغییر شکل داده و استفاده از دست مشکل میشود.

معمولا در ابتدای بیماری نمیتوان پیش بینی کرد که آیا سیر آن سریع یا آهسته است.

 

اهمیت تشخیص زودرس رماتیسم مفصلی چیست

وقتی پزشک به آرتریت روماتوئید مشکوک شود معمولا بیمار را به یک متخصص بیماری های روماتیسمی یا روماتولوژیست معرفی میکند تا ایشان بیمار را تحت بررسی های بیشتری قرار دهد. متخصص روماتولوژیست با بررسی های تخصصی، بیماری را در صورت وجود تشخیص و درمان را هر چه سریع تر شروع میکند. شروع زود هنگام درمان در این بیماری بسیار مهم است چون هرچه در شروع درمان تاخیر بیشتری صورت گیرد عوارض بیماری بیشتر شده و مفاصل بیشتر دچار تخریب غیر قابل بازگشت میشوند.

 

منبع:ایران ارتوپد

علت صدای مفصل

اولين كينيك درمان غیر جراحی کمردرد دیسک کمر وآرتروزو...(تبسم)

علت صدا در مفصل چيست؟

حركت مفصل زانو مج پا كمر و گردن ممكن است با صدا همراه باشد.اين صدا ممكن است به شكل خراشيدن، تركيدن، شكستن باشد.

تئوريهاي مطرح:

آزاد شدن گاز:مفصل داراي مايعي است كه مي تواند توليد گاز نمايد و آزاد شدن اين گاز صدايي مانند تركيدن بادكنك ايجاد مي كند.

حركت تاندون:

در حركت مفصل با جابجايي تاندون و بازگشت تاندون به حالت اوليه  صدايي مانند ترك خوردن ايجاد مي شود.

سطح زبر مفصل:

سطوح خراشيده مفصل در بيماران مبتلا به آرتروز و آرتريت با ساييده شدن روي  هم  صدايي خراشيدگي ايجاد مي كند.

آيا صداي مفصل خطرناك است؟

صداي مفصل بدون درد معمولا نگران كننده نيست و نيازي به بررسي ندارد ولي صداي مفصل همراه با درد نياز به مشاوره پزشكي دارد گرچه اين علامت نيز ممكن است بدون علت نگران كننده اي باشد.

 

/A

مراقبت از مفاصل در بیماریهای روماتیسمی

مراقبت از مفاصل در رماتيسم مفصلي قسمت اول

 

 يكي از گسترده‌ترين مباحث طب فيزيکی و  توانبخشي، توانبخشي در بيماريهاي روماتيسمي است. هدف توانبخشي در يك بيمار مبتلا به رماتيسم مفصلي؛ بهتر كردن كيفيت زندگي با اقداماتي نظير كاهش درد، حفظ مفاصل و بهتر كردن قدرت و استقامت عضلاني است. اين اهداف توسط استفاده از روشهائي مثل فيزيوتراپي، كار درماني، وسايل كمك كننده به مفصل و كفش مخصوص(ارتوز)، وسايل كمك حركتي، تجويز ورزشها و آموزش مراقبت از مفاصل در كنار مصرف منظم و كنترل شده دارو صورت مي‌گيرد. در اين قسمت اصول مراقبت از مفاصل بصورت اختصار توضيح داده شده است.بايد توجه داشت که رعايت اين نکات به کليه افرادسالم بخصوص کسانی که شلی مفصلی دارند توصيه می شود.

 

 لزوم مراقبت از مفاصل:

  بسياري از افراد مبتلا به رماتيسم مفصلي از درد مفاصل و درد عضلاني شكايت دارند و اغلب احساس خستگي مي‌كنند. معمولاً احساس خستگي درعصروشب بيشتر است. برخي از آنها از اينكه انجام بعضي از كارهاي روزمره زمان زيادي لازم دارد شكايت دارند. مثلاً ممكن است كار نسبتاً ساده‌اي مثل باز كردن درب شيشه‌مربا برای فردی که درد در ناحيه دست دارد مشكل ووقت گير باشد.

كم كردن فشار به مفاصل نه تنها به حفظ سلامت آنها كمك مي‌نمايد بلكه باعث كاهش درد مفصل ميِ‌شود. تقسيم كردن مناسب فعاليت روزانه و استراحت در بين فواصل كاري باعث كاهش احساس خستگي و درد مي‌شود. ورزش مناسب در فرد مبتلا به رماتيسم مفصلي نه تنها به حفظ سلامتي بدن كمك مي‌كند،  بلكه در صورتي كه بدرستي انجام شود باعث كاهش درد و بهبود انجام فعاليتهاي روزمره مي‌گردد.

 در هريكصد بيمار مبتلا به رماتيسم مفصلي حدود 20 نفر بيماري خفيف داشته و مشكلات زيادي ندارند. 75 نفر بيماري متوسط داشته و مشكلات آنها عود كننده است و در 5 نفر بيماري شديد خواهد بود. بعداز يكسال حدود نيمي از مبتلايان در انجام فعاليت با دست تا حدودي دچار مشكل خواهند بود و بعد از پنج سال حدود نيمي از مبتلايان برخي از بد شكلي‌هاي دست را نشان مي‌دهند. لذا مراقبت از مفاصل همراه با مصرف منظم دارو بايد از ابتداي ابتلاء به رماتيسم مفصلي آغاز شود. متاسفانه اكثر بيماران آموزش و مراقبت لازم را بسيار دير دريافت مي‌نمايند.

 علت درد و آسيب مفاصل:  

 تورم داخل مفصل باعث تحريك انتهاي اعصاب مربوط به درد مي‌شود. آسيب به خود مفصل نيز باعث ايجاد درد مي‌شود. وارد ساختن فشار بيش از حد به مفصل مي‌تواند باعث افزايش تورم مفصل يا آسيب خود مفصل شده ودرد را بيشتر سازد. بسياري از افراد به تجربه در مي‌يابند كه اگريك روز فشار بيشتري به مفاصل وارد سازند روز بعد درد بيشتري خواهند داشت. آسيب مفاصل در اثر التهاب باعث شل تر شدن رباطهامي‌شود. در اين حالت براي آنكه استخوانها در محل خود باقي بمانند عضلات فعال‌تر شده و نهايتاً خستگي عضلاني بعلت فعاليت بيش از حد عضلات ايجاد مي‌شود.

 علت بدشكل شدن مفاصل

 سه عامل اصلي باعث حفظ حالت يك مفصل مي‌شوند.

•  تناسب شكل استخوان‌هاي دو طرف مفصل با هم.
• كپسول مفصلي ورباطهاي آن كه مانند يك كيسه قابل ارتجاع دو استخوان را در كنار هم قرار مي‌دهند.
•  عضلات و رباطها كه باعث حركت مفصلي مي‌شوند

  در اثر تورم مكرر مفصل، رباطها كشيده شده و شل مي‌شوند التهاب باعث تخريب استخوان و زرد پي شده و عضلات نيز ضعيف مي‌شوند. همة اين مسايل باعث شل شدن كپسول مفصل مي‌گردد. يعني مفصل شكل خودرا از دست داده و بدشكلي مفصل ايجاد مي‌شود. اين مسئله دردست زودتر اتفاق مي‌افتد.

 نحوة استفاده از مفاصل مي‌توانددرتشكيل بدشكلي‌ها دخالت داشته باشد. بدشكلي‌هائي كه بطور معمول ديده‌مي‌شوند در شكل زير نشان داده شده‌اند.

•  مچ يا بند انگشتان از جاي خود جابجا مي‌شوند. (در مواردي كه جابجائي ناقص مفصل وجود دارد به آن نيمه دررفتگي ) گفته مي‌شود.
• انگشتان به سمت داخل دست انحنا پيدا مي‌كنند.

• مفاصل انگشت يا شست جابجا مي‌شوند.  
• مفصل زانو و لگن خم مي‌شوند.

 چگونه مي‌توان مشكلات مفاصل را كم كرد؟

 ابتدا بايد به نحوة فعاليت روزانه و رفتار با مفاصل دقت كرد. به عنوان مثال بايد به نحوة بلند كردن كتري يا برداشتن پارچ آب يا آب كشيدن لباسها توجه كرد. اينكه چگونه اين فعاليتها باعث فشار برروي مفاصل انگشتان مي‌شوند و آيا با عث افزايش درد در مفاصل مي‌شوند يا نه. سپس بايد بدنبال راهي بود كه اين فشار را كمتر كرد. مثلاً گرفتن كتري با دو دست يا استفاده از پارچ آب سبكتر مي‌توانند به كاهش فشار مفاصل كمك نمايند.

 اكثر افراد تنها هنگامي كه مفاصل است دچار التهاب شده و دردناك است به مفاصل فشار كمتري وارد مي‌كنند وپس از بهتر شدن درد دوباره فشار زيادي به مفاصل وارد مي‌كنند. توجه به اين نكته ضروري است كه بايد بطور پيوسته مراقب مفاصل بود. به اعمالي كه باعث وارد شدن فشار كمتري به مفصل ميِ‌شود«روشهاي حفظ مفصل» گفته شده و اين كارها نه تنها در افراد مبتلا به رماتيسم مفصلي بلكه در كليه افراد توصيه مي‌شوند. حفظ مفصل به معني عدم استفاده از مفاصل نمي‌باشد.  بلكه منظور استفاده صحيح از مفاصل است. اصول حفظ مفصل شامل موارد زير است:

1.   به هر گونه درد در مفصل و اعمالي كه باعث ايجاد درد در مفصل مي‌شوند توجه شود.

2.   -سعي شود بجاي وارد شدن فشار به يك يا چند مفصل محدود آنرا بين تعداد زيادتري مفصل توزيع كرد

3.  -حداكثر سعي شود از مفاصل بزرگتر و قويتر استفاده شود.

4.   از قراردادن مفاصل در حالتهائي كه شبيه بد شكلي‌هاي مربوط به رماتيسم مفصلي است خوداري شود.

5.   از محكم گرفتن اجسام خودداري شود.

6.   فعاليتهاي روزانه بصورت ناگهاني و در مدت كوتاه انجام نشوند.

 هر مفصل در وضعيت خاصي بيشترين پايداري خود را دارد حتي الامكان بايد كارها به نحوي انجام شود كه مفصل در پايدار ترين وضعيت خود باشد.

 درد : 

 وارد آوردن فشار بيش از حد به مفاصل باعث ايجاد درد مي‌شود. بايد به پيدا شدن و شديدتر شدن درد دقت كرد و فشار وارده به مفاصل راكم كرد. گاهي استفاده از اسپيلينت براي كاهش درد ضروري مي‌باشد. بسياري از اسپلينتهاي ساخته شده و موجود در بازار معمولاً زاويه‌هاي استانداردي نداشته وبايد زاويه آنها را تنظيم كرد. در صورت لزوم اسپيلينتهاي با قالب دست ساخته مي‌شوند. برخي از اسپيلينتها به دست و انگشتان استراحت داده و باعث كاهش تورم و درد مي‌شوند.

  كاهش فشار بروري يك مفصل   

 بايد به دو اصل كلي در اين زمينه توجه كرد:

1.  تا حد امكان بجاي استفاده از يك دست از هر دو دست استفاده شود.

2.  براي جابجايي اجسام، تماس دستها با جسم تا آنجا كه ممكن است بيشتر باشد. بعنوان مثال برداشتن پارچ با يك دست باعث ايجاد فشار به مفاصل و مچ مي‌شود اما برداشتن پارچ با دو دست باعث مي‌شود وزن پارچ بين دو دست تقسيم شود.

 

از طرف ديگر فاصله مفاصل تا پارچ كمتر شده و اين حالت از لحاظ بيومكانيك باعث مي‌شود فشار واردشده به هر مفصل نيز كمتر شود. براي روشن تر شدن مطلب فرض كنيم يك كتاب را با دستان كشيده بلند مي‌كنيم و سپس در حالتي كه دستها كنار بدن قرار گرفته از آنرا بلند مي‌كنيم. واضح است در حالتي كه دستها كشيده شده‌اند فشار بيشتري به مفاصل وارد مي‌شود.

 

عدم انجام اعمالي كه باعث ميِ‌شود مفاصل حالت بدشكلي به خود بگيرند.

 با توجه كردن به اعمال روزانه مي‌توان دريافت كه چه حركاتي باعث مي‌شوند مفاصل بسمت حالت به شكلي پيشرفت نمايند. موارد زير بعنوان مثال آورده شده‌اند.

•  از حمل اجسام سنگين درحالتي كه مچ خم شده خودداري شود.
•  از بلند شدن برروي مفاصل دست خودداري شود.
• از وضعيتي كه انگشتان بسمت انگشت كوچك قرار مي‌گيرند پرهيز شود.
•  از حالتي كه باعث پيچش درانگشتان يا دست مي‌شود پرهيز شود.
•  در حالت خوابيده به پشت از قراردادن بالشتك زير زانو خودداري شود.

 

 در حالت خوابيده به پهلو يك بالشت بين دو پا قرار گيرد.

•  ارتفاع عصا تنظيم شود.

 

 محكم نگرفتن اشياء:

 

محكم گرفتن اشياء باعث وارد آمدن فشار زيادي برروي مفاصل انگشتان مي‌شود. هنگام انجام اعمالي مثل نوشتن،  قلاب بافي و يا استفاده از پيچ گوشتي  فشار زيادي به مفاصل بند انگشتان وارد مي‌شود. استراحت دادن متناوب به دست در حين انجام اين اعمال و استفاده از وسايلي كه قطر دستگيره آنها بيشتر است به كاهش فشار به انگشتان و آسيب كمترآنها كمك مي‌نمايد. در صورت امكان استفاده از وسايل برقي بجاي وسايل دستي باعث كاهش ميزان فعاليت مفصل و فشار وارد شده به آن مي‌شود.

---

توانبخشي در روماتيسم ستون فقرات

 روماتيسم ستون فقرات بيماري است كه بيشتر در مردان جوان ديده مي شود علايم آن شامل خشكي صبحگاهي و درد در ناحيه پائين كمر است. گاهي به علت مبهم بودن علايم اين بيماري دير تشخيص داده مي شود. اساس درمان در اين بيماري ورزش است زيرا بتدريج با

افزايش سن ستون فقرات به سمت جلوخم شده و ممكن است در اين حالت بماند. اين بيماران بايد:

  ·       سعي نمايند بالشت زير سر نگذارند.

·       آب درماني و شنا براي اين بيماران بسيار مناسب است حتي اگر دو بار در ماه باشد.

·        طول عضلات را با كشش عضلاني حفظ نمايند.

·        انجام دادن حركاتي كه باعث افزايش خم شدن ستون فقرات مي گردد در اين بيماران ممنوع است.

·        براي كاهش سريعتر خشكي صبحگاهي استفاده از دوش آب گرم صبح بعد از بيدار شدن مفيد است.

·        براي پيشگيري از خم شدن بدن تشك مورد استفاده هنگام خواب نبايد نرم باشد.

·       خوابيدن بر روي شكم دو بار در روز براي مدت يك ربع مفيد است

مشاوره توانبخشي از ابتداي بيماري ضروري است .در صورت وجود درد شديد، يا پيشرفت بيماري اقدامات بيشتر توانبخشي كمك كننده است

---

مراقبت از مفاصل در رماتيسم مفصلي قسمت دوم

استفاده از مفاصل بزرگتر

مفاصل كوچك دست و مچ دست در معرض آسيب و بدشكلي بيشتري قراردارند. لذا بهتر است فعاليتهاي روزانه به نحوي انجام شوند كه فشار به اين مفاصل حتي الامكان به مفاصل بزرگتر منتقل شود. بعنوان مثال بايداجسام بزرگ را نزديك بدن حمل كرد. يا در هنگام بستن در بجاي استفاده از انگشتان ،از شانه استفاده نمود.

آويزان كردن كيف دستي از قسمت ساعد باعث برداشته شدن فشار از روي انگشتان مي‌شود.

 تقسيم فعاليتها:

 مقدار فعاليت و تلاش بايد كمتر شده و يا در مدت طولاني‌تري انجام شود تا از وارد شدن فشار ناگهاني به مفاصل و خستگي عضلات پيشگيري بعمل آيد. بعنوان مثال مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

1)استفاده از وسايل حمل كننده مثل آسان بر.

2)كاهش وزن وسيله‌اي مورد استفاده (از ليوان سبك استفاده شود. پارچ آب به ميزان آب لازم پرشود.

3) لغزاندن اجسام بجاي بلند كردن آنها.

استفاده از مفاصل در وضعيتي كه مفصل ثبات بيشتري دارد

 در هنگام جابجا كردن اشياء وضعيت دستها به نحوي باشد كه مچ و انگشتان حتي الامكان در حالت مستقيم و بدون خميدگي قرار گيرند.

 هنگام كار كردن در كنار ميزٍ، نزديك ميز شده و از خم شدن پرهيز شود.

بايد بدانيم كه ثابت ماندن وضعيت مفصل در يك حالت باعث ايجاد مشكلاتي مثل اختلال در تغذيه سطح مفصلي مي‌شود.

 بعنوان يك اصل كلي مفاصل نبايد بيشتر از بيست دقيقه در يك وضعيت ثابت باشند.

احساس خستگي 

بسياري از افراد بخصوص در انتهاي روز دچار احساس خستگي ميِ‌شوند. اين حالت مي‌تواند باعث افزايش درد مفاصل و عضلات شود. ابتلا به آرتريت خود يكي از علل احساس خستگي است. برخي افراد با ايجاد تغييراتي در نحوه زندگي مقدار انرژي خود را به طور مؤثرتري بكار مي‌گيرند بعنوان مثال:

ï     انجام دادن فعاليتهاي روزانه بطور آرام و بدون تلاش ناگهاني.

ï     برنامه ريزي براي فعاليتهاي روزانه.

ï     داشتن وضعيت بدني مناسب در طي فعاليت.

ï     خوب خوابيدن در شب و استراحت در بعدازظهر. 

 تنظيم سرعت انجام فعاليتها:

بهتر است هر نيم ساعت پس از فعاليت كمي استراحت داشته‌باشيم. تغيير فعاليتها بطور متناوب نيز در كاهش خستگي مؤثر است. مثلاًبه تناوب كارهاي سنگين‌تر و سبك‌تر انجام شوند.

اولويت بندي فعاليتها

ممكن است بتوان فعاليتهاي سنگين‌تر را در طي هفته انجام داد. بطوريكه هر روز بخشي از آن انجام گيرد.

وضعيت مناسب در حين كار

ايستادن در هنگام كار يا داشتن وضعيت نامناسب در حين فعاليت باعث ايجاد درد و احساس خستگي مي‌شود. وضعيت بدن بايد بطورمكرر عوض شود. مفاصل نبايد بيشتر از بيست دقيقه در وضعيت ثابتي  قرار گيرند. در حين انجام فعاليتهاي جسمي كشش ملايم عضلات باعث كاهش خستگي و خشكي عضلات و مفاصل مي‌شود.

قراردادن يك چهار پايه كوچك در زير يا پا هنگام كار در حالت ايستاده به حفظ وضعيت ستون فقرات كمك مي‌نمايد. 

از آويزان کردن پا بمدت طولانی خوداری شود.

تنظيم روش انجام كار

وسايل بايد درجائي قرار داده شوند كه دسترسي به آنها راحت باشد. وسايل اضافه  منزل كه كاربرد ندارند خريداري نشده يا انبار شوند. بهتر است كار درحالت نشسته باشد و سرعت انجام كار آهسته تر باشد. استفاده از بشقاب ‌هاي سنگين باعث فشار به مفاصل مي‌شود.گرفتن دسته فنجان با انگشت باعث وارد شدن فشار زيادي به مفاصل انگشتان مي‌شود. هنگام خريد وسايل منزل بايد به نكات فوق توجه كرد.

 خوب خوابيدن:  

خواب خوب به كاهش خستگي كمك مي‌نمايد. در صورت وجود بي‌خوابي بايد علل ايجاد كننده بي خوابي شناخته و رفع شوند. درديكي از علل شايع بي‌خوابي است. درمان عامل درد مي‌تواند به بهبود كيفيت و مدت خواب كمك نمايد. اضطراب از علل شايع ديگر بي‌خوابي است كه درمان آن گاه نياز به مشاوره دارد.  

هنگام شب نبايد غذاي سنگين و حجيم خورده شود. از خوردن قهوه و چاي دوساعت قبل از خواب پرهيز شود. بهتر است بجاي آن از شير داغ استفاده كرد. بايد سعي شود هر شب سر ساعت مشخصي به رختخواب رفته و گرفتن دوش آب داغ، انجام چند حركت كششي ملايم وگوش كردن به موسيقي ملايم همگي در بهتر شدن خواب كمك كنند. مي‌باشند. تماشاي تلويزيون  باعث ايجاد بي‌خوابي مي‌شود.  

 ورزش

انجام ورزش در كنار اقدامات انجام گرفته در حفظ مفصل مكمل يكديگرند. نوع و شدت ورزش از هر فرد تا فرد ديگري تفاوت داشته و بايد براي هر فرد يك برنامه تمريني خاص طرح ريزي شود.  

 صندلي

 افراد مبتلا به روماتيسم مفصلي بايد از نشستن روي زمين خودداري كنند. زيرا بلند شدن از زمين فشار زيادي به مفاصل وارد مي‌سازد. در صورت دردناك و خشك بودن مفاصل بلند شدن از صندلي معمولي نيز مشكل است. در اين حالت بايد ازصندلي‌هائي با ارتفاع بيشتر استفاده  

نمود. گذاشتن يك تشك برروي مبل مي تواند بطور موقت ارتفاع مبل را بيشتر كرده و به بلند شدن كمك ‌نمايد. مي‌توان براي مبل پايه چوبي يا فلزي سفارش داد. و يا حتي موقتاً از صندلي‌هاي دسته‌دار پلاستيكي استفاده نمود. ولي هنگام خريد صندلي بايد به نكات زير توجه كرد. 

1)ارتفاع آن مناسب باشد و امكان بلند شدن راحت از آن وجود داشته باشد.

2) در هنگام نشستن كف پاها كاملاً روي زمين تكيه نمايند.

3)بهتر است صندلي چرخدار باشد . جابجا شدن مختصر هنگام فعاليت طولاني روي صندلي از خسته شدن عضلات و خشك شدن مفاصل جلوگيري مي‌كند و در صورت لزوم مي‌توان براي جابجا شدن در فاصله كم بطور موقت از آن استفاده نمود. 

4)محل نشستن  صندلي نه زياد نرم باشد به نحوي كه بدن داخل آن فرو رود و قوسهاي كمر بهم بخورد و نه آنقدر سفت باشد كه باعث ناراحتي شود.

 خواندن و نوشتن 

گرفتن اشياء بمدت طولاني باعث فشار به مفاصل مي‌شود. مثلاً گرفتن كتاب يا نوشتن بمدت طولاني باعث درد مفاصل انگشتان ومچ دست مي‌شود. بهتر است از خودكار‌هائي استفاده شود كه سبك باشند و محل گرفتن آنها قدري كلفت تر از معمول‌بوده و از پلاستيك نرم ساخته شده باشند. براي مطالعه بهتر است كتاب ‌به جائي تكيه داشته باشد. 

چگونه می توان روشهای حفظ مفصل را فرا گرفت؟

برنامه حفظ مفاصل براساس تحقيقات انجام گرفته باعث كاهش درد شده و به انجام فعاليتهاي روزانه كمك مي‌نمايد.

عادت‌هاي بد و مضر به همان سرعت يا حتي گاهي سريعتر از عادتهاي خوب يادگرفته مي‌شوند و ترك كردن آنها نياز به تلاش و زمان دارد. براي تغيير يك عادت بد اولين قدم آگاهي و بعد باور به بد بودن آن است و گامهاي بعدي بايد تلاش آرام اما مستمر براي جايگزيني عادات خوب بجاي عادات مضر باشد. تغيير روشهائي كه مدتها به ‌آن عادت گرفته‌ايم به يكباره ممكن نيست. بهتر است از ساده‌ترين كارها شروع كنيم. ابتدا مي‌توان از كارهائي که بيشترين درد را ايجاد مي‌كنند شروع كرد. با تكرار، روشهاي مناسب بصورت عادت روزمره در مي‌آيند. با توجه به اينكه انجام اين روشها براي همة افراد توصيه ميِ‌شود بهتر است آنها را به ديگران نيز ياد بدهيم . از طرف ديگر يكي از بهترين روشهاي كه باعث ميِ‌شوداين مطالب تكرار شده و بهتر ياد گرفته شوند، ياد دادن اين روشها به ساير افراد است. 

 

---

اسپونديليت آنكيلوزان(رماتيسم ستون فقرات)

 اسپونديليت آنكيلوزان چيست؟

اسپونديليت آنكيلوزان يك بيماري رماتيسمي است كه بيشتر ستون فقرات را درگير مي سازد. اما مي تواند ساير مفاصل،

رباطها و زردپي ها را نيز درگير كند. احتمال درگيري چشمها، قلب، ريه و روده در اين بيماري وجود دارد.

معني اسپوندليت آنكيلوزان چيست؟

اسپونديليت به معني التهاب ستون فقرات است و انكيلوزان به معني چسبيدن به يكديگر است. در اين بيماري برخي از مفاصل

ستون فقرات و يا حتي تمام آانها در اثر التهاب به يكديگر  مي چسبند. چسبندگي تمام مفاصل ستون فقرات به يكديگر معمولا اتفاق نمي افتد. در بسياري از افراد فقط چسبندگي در تعدادي از مفاصل اتفاق مي افتد.

اين بيماري بيشتر چه افرادي را مبتلا مي سازد؟

اسپونديليت آنكيلوزان مي تواند بچه ها، زنان و مردان را مبتلا كند ولي بيشتر در مردان و بطور متوسط 24 سالگي ديده مي

شود. ولي علايم مي توانند در هر زماني ظاهر شوند.

علايم اسپونديليت آنكيلوزان چيست؟

علايم مشخصاين بيماري بصورت زير است

1) شروع تدريجي كمر درد و ستون فقرات بمدت چند هفته تا چند ماه

2) خشكي مفاصل در ابتداي صبح كه با انجام فعاليتهاي روزانه يا ورزش بتدريج كم مي شود.

3) بهتر شدن خشكي مفاصل بعد از ورزش و بدتر شدن بعد از استراحت

4) كاهش وزن بخصوص در اوايل بيماري

5) احساس خستگي

6) احساس تب و تعريق شبانه

آيا اسپونديليت آنكيلوزان مفاصل غير از ستون فقرات را درگير مي سازد؟

اسپونديليت آنكيلوزان مي تواند باعث ايجاد درد و التهاب در مفصل ران، زانوها و مچ پا بشود. بطور كلي امكان ابتلا هر

مفصلي وجود دارد. در اكثر موارد درد و التهاب پس از درمان كم مي شود. انجام ورزشهاي مناسب براي جلوگيري از خشك

شدن مفاصل بسيار مهم است. اين بيماري مي تواند باعث ايجاد درد در كف پا شود كه با راه رفتن بدتر مي شود.

آيا اسپونديليت آنكيلوزان ساير اعضاي بدن را نيز درگير مي سازد؟

گاهي اسپونديليت آنكيلوزان باعث درگيري چشم، قلب، و ريه مي شود. معمولآمي توان اين درگيريها را بطور مناسبي درمان كرد.

نویسندگان :دکتر غلامرضا رییسی و دکتر طناز احدی

تلفن مشاوره :۸۲۱۴۱۲۲۹