هالوكس ولگوس (انحراف شصت پا)

هالوكس ولگوس انحراف شست پا به سمت داخل است.اين بيماري معمولا با سابقه فاميلي همراه است ولي پوشيدن كفش پنجه باريك و پاشنه بلند نيز در بروز آ ن موثر است.

در سنين ميانسالي شايعتر است.

بهترين درمان ورزشهاي مخصوص هالوكس والگوس است كه زاويه انحراف را به اندازه قابل قبولي كاهش مي دهد.

پاها را كنار هم قرار داده و شست پاها را به هم نزديك كنيد.با انگشتان پا پارچه اي را بلند كنيد.انگشتان را از هم باز كنيد.

درمان محافظه‌کارانه و با اهميت شامل تعديل نوع کفش، استفاده از کفش پهن با يک کفي نرم و پاشنه کوتاه است.

وسايل بدون نياز به نسخه شامل پدهاي مخصوص هالوكس ولگوس ممکن است علايم بيمار را بهبود بخشد گرچه تاثير اين وسايل سوال برانگيز بوده و به اثبات نرسيده  است.

آخرين روش جراحي است كه در موارد شديد و عدم پاسخ به درمانهاي ديگر بكار مي رود.

چه مواردي را بايد مدنظر قرار داد

هالوکس والگوس که به نام بونيون هم ناميده مي‌شود، به انحراف خارجي اولين انگشت در مفصل متاتارسوفالنژيال اطلاق مي‌شود (شکل). اين حالت عمدتا با درد قسمت مياني پا همراه است که مخصوصا وقتي بيمار کفش مي‌پوشد بيشتر قابل توجه است.

هالوکس‌والگوس مي‌تواند علتي خارجي يا داخلي داشته باشد. نوع کفش و پوشش پا عامل اصلي خارجي براي هالوکس‌والگوس است (نظير کفشي که پاشنه‌هاي باريک و بلند دارد).

دلايل داخلي شامل سابقه خانوادگي (سابقه خانوادگي اين مشکل تا حدود 83 گزارش شده است)، همراه با کف پاي صاف، و کنراکچر تاندون آشيل.

تشخيص افتراقي شامل هالوکس ريجيديتوس (آرتريت مفاصل)، سيزاموئيديت، شکستگي، نقرس، بيماري‌هاي روماتولوژيک، دردهاي نورولوژيک (معمولا ديابت) و عفونت است.

چه بايد کرد؟

از معاينه بيمار در حال ايستاده بپرهيزيد چرا که ايستادن اين بدشکلي را تشديد مي‌کند.

قوس پا را به دقت مشاهده کنيد، به دنبال کف پاي صاف باشيد، از بيمار بخواهيد بايستد و به اطراف بچرخد و (در صورتي که درد اجازه مي‌دهد) روي نوک انگشت بايستد.

هالوکس‌والگوس را از هالوکس ريجيدوس افتراق دهيد چرا که اين مشکلات به نحو متفاوتي درمان مي‌شود. در هالوکس ريجيدوس بيمار درد دارد و سفتي عمدتا در اولين مفصل متاتارسوفالنژيال بوده و بدون دورسي فلکش است.

به شدت (درجه انحراف به خارج بند پروگزيمال از متاتارس اول توجه کنيد: طبيعي: کمتراز 15 درجه؛ خفيف: کمتر از 20 درجه؛ متوسط:40ـ 20 درجه؛ شديد: بيش از 40 درجه).

ساير اشکال مهم شامل درگيري انگشت دوم (که ممکن است در معرض خطر دررفتگي باشد)، کيفيت پوست (کالوس نشان دهنده فشار بيش از حد روي يک نقطه است، ترک خوردگي پوست پيش‌بيني‌کننده زخم‌هاي قبلي پا است)، و ضربان‌ها و حساسيت‌ها است. سفتي مفصل متاتارسوفالنژيال مطرح کننده آرتريت است. به هالوکس ريجيدوس توجه کنيد، چرا که درمان آن متفاوت است.

درمان محافظه‌کارانه و با اهميت شامل تعديل نوع کفش، استفاده از کفش پهن با يک کفي نرم و پاشنه کوتاه است. وسايل بدون نياز به نسخه شامل پدهاي مخصوص پنيه‌پا ممکن است علايم بيمار را بهبود بخشد. اگر اين درمان‌ها مفيد نبود، بيمار بايد براي ساخت اسپيلينت متناسب با نياز او به متخصص ارتوپدي ارجاع داده شود. اين امر خصوصا در بيماران با دفرميتي که از انجام عمل جراحي اکراه دارند. برخي مطالعات نشان داده‌اند که ارتوزها اساسا درد پاي مرتبط با هالوکس‌والگوس را بهبود مي‌بخشيد. هالوکس‌والگوس معمولا به آهستگي پيشرفت مي‌کند، بنابراين در صورت شکست درمان نگهدارنده ابتدايي، خطر کم بيمار را تهديد مي‌کند همچنانکه مشخص شده است پيامد‌ نهايي آن هم خطري ندارد.

اگر علي‌رغم درمان نگهدارنده شکايات بيمار کماکان باقي بماند يا اگر دفرميتي پيشرفت کرد، انجام جراحي بايد مدنظر قرار گيرد (جدول). خطرات جراحي هالوکس‌والگوس شامل هالوکس‌واروس (اصلاح بيش‌از حد)، عود و بدترشدن عملکرد است.

هيچ يک از بيماران به سطح فعاليت قبلي خود برنمي‌گردند، و تا يک‌سوم آنها بعد از عمل قادر به پوشيدن کفش مورد علاقه‌شان نخواهند بود.

جراحي معمولا يک روز به طول مي‌انجامد. بيماران بايد تا دو هفته از عصاي زير بغل استفاده نموده بتوانند و سپس به تدريج تحمل وزنشان را افزايش داده و در حدود 6 هفتگي به وضعيت طبيعي برسند.

منبع:سلامت ایران

Choa Robert, et al. 10minute consultation, Hallux Valgus, BMJ October 9, 2010; 341: 778.