علائم
با سوزش، بي حسي و مورمور شدن انگشتان دست شروع ميشود. ممكن است فرد نيمه شب بر
اثر خواب رفتن دست و بي حسي آن بيدار شود. تكان دادن دست و قرار دادن دست در
آب اوضاع را كمي بهتر ميكند، اما سير بيماري هنوز ادامه دارد. بعد از چند ماه يا
چند هفته دست دچار ضعف شديد ميشود و انگشتان حتي نميتوانند سبكترين اشيا را
بگيرند و نگه دارند و دست قدرت خود را از دست ميدهد.
اين سلسله اتفاقات ناخوشايند ممكن است هركدام از ما را بترساند
و ما را درباره استفاده هميشگي از دستانمان نگران كند .
لازم
نيست حتماً نوازنده پيانو يا يك تايپيست حرفهاي باشيم تا ابتلا به اين بيماري ما
را از كار بيكار كند. بر اثر ابتلا به بيماري و از بين رفتن قدرت انعطاف انگشتان،
غذا خوردن، مسواك زدن و حتي لباس پوشيدن تقريباً غير ممكن ميشود.
خانمهاي خانهدار مراقب باشند
هرچند
اين عارضه بيشتر در شغلهاي خاصي ديده ميشود اما اين بيماري فقط مربوط به شاغلان
نيست و خانمهاي خانهدار هم بايد مراقب باشند. انجام كارهاي خانه ميتواند باعث
بهوجود آمدن نشانگان تونل كارپال شود. طبق نتايج مطالعهاي كه در سي كشور و سه
ايالت كانادا طي يك دوره سي ماهه انجام شده، مشخص شده است 15.9 درصد موارد
جديد نشانگان تونل كارپال مربوط به خانمهاي خانهدار بوده است.
جورج
فالن، جراح امريكايي سال 1996 درباره نشانگان تونل كارپال مقالهاي منتشر كرد كه
در آن زمان، بزرگترين تحقيق در اين رمينه بود. فالن نتيجه 17 سال درمان و بررسي
اين بيماري در بين 439 بيمار و 654 دست را در اين مقاله ارائه داده بود. طي اين
تحقيقات او متوجه شد بيشتر افراد در ميانسالي دچار اين عارضه ميشوند. 243 نفر از اين
439 نفر در محدوده سني 40 تا 59 سال بودند. 236 نفر از بيماران نيز خانهدار و
آشپز بودند يا بيش از حد كار ميكردند. همچنين فالن به تاثير جراحي در درمان و
بهبود بيماران اشاره كرد . از ميان 177 بيماري كه عمل جراحي انجام داده بودند تنها
دو نفر نياز به عمل مجدد داشتند.
تونل كارپال چيست؟
تونل
كارپال، لوله اي در مچ است كه عصب مياني در آن قرار دارد . اين عصب به انگشت شست و
قسمتي از كف دست كه منتهي به اين انگشت ميشود، انگشت اشاره، انگشت مياني و
نيمياز انگشت سوم حس ميدهد. وقتي مچ دست در حالت بدي قرار بگيرد فضاي كافي براي
عصب مديان وجود ندارد و به اين عصب فشار وارد ميشود. همچنين وقتي اين لوله
ملتهب شود و آسيب ببيند، به عصب هم صدمه وارد ميآيد كه باعث سوزش و خارش، كرخ و
بيحس شدن، ضعف يا درد در انگشتها ميشود.
چه كساني مبتلا ميشوند؟
بيشتر
افراد در 30 تا 60 سالگي دچار اين عارضه ميشوند.
همچنين
شيوع اين بيماري در زنان بيشتر از مردان است، به طوري كه زنان پنج برابر بيشتر از
مردان به اين بيماري مبتلا ميشوند. اين حالت ممكن است به دليل تغييرات هورموني و
به هم خوردن تعادل مايعات بدن اتفاق بيفتد.
برخي
شرايط مانند بارداري و برخي بيماريها مانند پركاري تيروئيد، فشار خون بالا،
پوكي استخوان، چاقي و ديابت هم با ابتلا به نشانگان تونل كارپال ارتباط دارند.
نكته مهم
نكته
بسيار مهم در اين عارضه شناخت و تشخيص سريع است. اگر بيماري زود شناخته و تشخيص
داده شود، به طور كامل و با موفقيت درمان ميشود. راههاي مختلفي براي تشخيص اين
بيماري وجود دارد كه از جمله آنها تست تينل، تست فالن و الكتروميوگرافي است.
تست
فالن به اين صورت است كه به مدت 60 ثانيه مچ دست را بهطور كامل خم ميكنند
و در صورت ابتلا به اين عارضه بيحسي، سوزش و ضعف در دست بهوجود ميآيد.
علائم
بهتر
است علائم اين بيماري را بشناسيد تا در صورت وجود آنها سريعاً به پزشك مراجعه
كنيد تا نسبت به تشخيص و درمان به موقع اقدام كند.
* ضعف يا بي حسي در يك يا هر دو دست
* مور مور شدن، سوزش و خواب رفتن انگشتان يك يا هر دو دست
* درد شديد دست به خصوص در ناحيه مچ دست
* پخش شدن درد تا ناحيه آرنج
* اختلال در حركت انگشتان
* كاهش قدرت حمل وسايل و اشيا مانند كيف دستي
* در موارد شديد، تحليل رفتن و ضعف در بافت ماهيچه اي اطراف شست
درمان
خوشبختانه
اين بيماري دردناك قابل درمان است. روشهاي مختلفي براي درمان اين بيماري وجود
دارد. اولين اقدام درماني، ممكن است بستن انگشتها با آتل يا نوارهاي مخصوص به مدت
چند هفته شب هنگام زمان خواب باشد.
اگر
نتيجه موفقيت آميز نباشد، در طول روز هم بستن اين نوارها و آتل توصيه ميشود. در
مرحله بعد، ممكن است درمانهاي دارويي آغاز شود.
براي اين منظور معمولاً مسكنهايي مثل ايبوپروفن و ناپروكسن
تجويز ميشود. ميتوان كورتيكواستروئيد نيز كنار تونل كارپل تزريق كرد تا از
التهاب كاسته شود. علائم معمولاً با درمانهاي دارويي بهبود پيدا ميكند، اما
نهايتاً 50 درصد موارد نياز به جراحي دارد. جراحي تا 85 درصد موفقيت آميز است اما
بهبود كامل چند ماه طول ميكشد.
چند
توصيه
*ظ هنگام انجام كارهاي خانه مانند گردگيري، شستن ظرف و جارو
كردن ممكن است دست در حالات بد و نامناسبي قرار گيرد و اين حالات، باعث ايجاد آسيبهاي
اسكلتي عضلاني شود.
به
همين دليل توصيه ميشود هنگام انجام كارهاي خانه به وضعيت و نحوه قرار گرفتن مچ
دستتان توجه كنيد.
* از انجام حركات تكراري و كارهايي كه نياز به فشار و نيروي زياد
دارند، تا حد امكان خودداري كنيد.
* از وسايل و تجهيزاتي كه براي كاهش آسيبها و جراحات مچ دست
طراحي شدهاند، استفاده كنيد.
* براي راحتتر كردن كار و نياز كمتر به نيروي زياد سعي كنيد
كارها را به روش آسانتري انجام دهيد؛ مثلا براي شستن ظروف از ماشين ظرفشويي
استفاده كنيد. در صورت شستوشوي ظروف با دست هم بهتر است ظرفها را چند
دقيقه در آب گرم و مايع ظرف شويي قرار دهيد تا هنگام شستوشو نياز به فشار اضافه
نباشد و راحتتر تميز شود.
* دستتان را در معرض ارتعاش قرار ندهيد. برخي وسايل برقي مانند آبميوه گيري و
چرخ گوشت ممكن است هنگام كار ارتعاش ايجاد كنند. دستتان را روي بدنه آنها قرار
ندهيد.
* به مدت طولاني و دريك حالت كار نكنيد. هنگام كار استراحتهاي
متوالي انجام دهيد.
* هرقت در دستانتان احساس درد و بي حسي كرديد، دست از كار بكشيد.
* در صورت احساس هرگونه ناراحتي و وجود علائم سريعاً به پزشك
مراجعه كنيد تا نسبت به تشخيص و درمان به موقع اقدام كند
منبع»ایران سلامت