سندروم پیریفورمیس از علل درد لگن و کمر است
سندروم پیریفورمیس piriformis syndrome بیمار یست که در آن بعلت سفت شدن یااسپاسم عضله پیریفورمیس عصب سیاتیک آزرده میشود و این آزردگی موجب احساس درد در باسن و انتشار این درد به کمر و پشت ران میگردد.
این بیماری در زنان 6 برابر مردان است. حدود 6 درصد کسانی که برای آنها تشخیص درد سیاتیکی داده میشود سندروم پیریفورمیس دارند.
آناتومی
عضله پیریفورمیس عضله کوچکی است که در عمق لگن و باسن قرار گرفتهو از یک طرف به استخوان ساکروم یا خاجی و از طرف دیگر به قسمت هایبالایی استخوان ران میچسبد.وظیفه عضله پیریفورمیس چرخش خارجی ران و دور کردن آن از محور مرکزی بدن است.
|
|
عصب سیاتیک از به هم پیوستن ریشه های عصبی که از استخوان ساکروم خارج میشوند درست میشود و سپس این عصب از زیر عضله پیریفورمیس عبور میکند. عصب سیاتیک از دو عصب مجزا به نامهای عصب پرونئال مشترک و عصب تیبیال درست شده است.
این دو عصب در کنار یکدیگر و در یک غلاف مشترک حرکت کرده و در نزدیکی زانو از هم جدا میشوند. ارتباط عصب سیاتیک با عضله پیریفورمیس در افراد مختلف متفاوت است و همین تفاوت میتواند موجب تفاوت در آمادگی افراد برای ابتلا به سندروم پیریفورمیس شود
- بطور معمول عصب سیاتیک از جلو و زیر عضله پیریفورمیس عبور میکند (۱)
- گاهی اوقات قسمت پرونئال عصب سیاتیک در بالای عضله پیریفورمیس از قسمت تیبیال آن جدا شده و از بالای عضله عبور میکند (۲)
- گاهی اوقات قسمت پرونئال عصب سیاتیک در بالای عضله پیریفورمیس از قسمت تیبیال آن جدا شده و از درون عضله عبور میکند (۳)
- گاهی اوقات کل عصب سیاتیک از داخل عضله پیریفورمیس عبور میکند (۴)
علت بروز سندروم پیریفورمیس
سندروم پیریفورمیس بر اثر سفت شدن و کوتاه شدن عضله پیریفورمیس ایجاد میشود. نیروهای غیر متعادلی که به علت ورزش غیر اصولی و یا به علت تغییر در بیومکانیک لگن به این عضله وارد میگردند موجب میشود عضله سفت و غیر منعطف شده و در نتیجه به عصب سیاتیک که از کنار آن عبور میکند فشار وارد کرده و علائم بیماری ظاهر شوند.
گاهی اوقات هم به علت ضربات مستقیمی که به پشت باسن وارد میشود عضله پیریفورمیس آسیب دیده و درون آن خونریزی میکند و این خونریزی و چسبندگی هایی که بعد از آن بین عصب و عضله ایجاد میشود موجب فشار یا کشش به عصب شده و علائم بیماری را ظاهر میکند.
سندروم پیریفورمیس در اسکی بازان، رانندگان ماشین های سنگین، تنیس و دوچرخه سواری طولانی مدت بیشتر دیده میشود.
علائم سندروم پیریفورمیس
مهمترین علائم سندروم پیریفورمیس عبارتند از:
- درد مزمن در باسن که میتواند به پایین ران و یا کمر انتشار پیدا کند
- درد ممکن است با مدت طولانی ایستادن یا نشستن یا چمباتمه زدن بیشتر شود
- درد ممکن است همراه با اجابت مزاج باشد
- درد ممکن است در آلت تناسلی احساس شود
- درد در صبح هنگام برخاستن از خواب
- افزایش درد با چرخش داخلی ران و نزدیک شدن آن به محور مرکزی بدن و خم شدن ران
در این بیماران برخلاف سیاتیک واقعی اختلال عصبی در اندام تحتانی وجود ندارد.
فشار موضعی به پشت باسن این بیماران دردناک است. در این بیماران وقتی بیمار در حالت درازکش به پشت قرار گرفته و کل اندام تحتانی بدون خم کردن زانو بالا برده میشود دردی در پشت باسن احساس میشود.
وقتی از بیمار خواسته میشود ران را از محور مرکزی بدن دور کند و به خارج بچرخاند درد بیشتر میشود.
وقتی بیمار به پشت خوابیده است و ران او را به داخل میچرخانیم شدت درد بیشتر میشود.
تست دیگر اینست که بیمار در کنار تخت نشسته و پاها را از کنار تخت آویزان میکند. در این حال بالا بردن زانو موجب احساس در در باسن میشود.
سی تی اسکن و ام آر آی میتواند آسیب های عضله پیریفورمیس را نشان دهند.
دكتر بيژن فروغ استاد دانشگاه ،رئیس بخش بیمارستان فیروزگر و مدیر گروه طب فیزیکی و توانبخشی دانشگاه،موسس مرکز تحقیقات دانشگاه، عضو انجمن بین المللی درد، عضو انجمن جهانی طب فیزیکی ،عضو انجمن جهانی توانبخشی مغز و اعصاب WFNR،عضو مرکز تحقیقات ضایعات نخاعی ،عضو مرکز تحقیقات دیابت