شایعترین علت درد آرنج است. درد معمولاً در قسمت خارجی آرنج احساس میشود.
علت این نامگذاری شیوع زیاد این بیماران در بین تنیس بازان است. ( Elbow به
معنای آرنج است پس میتوان این بیماری را بصورت تحت اللفظی آرنج تنیس بازان
نامید). البته این بیماری در بسیاری ورزش های دیگر بخصوص آنهایی که با
راکت انجام میشوند دیده میشود.
تنیس البو بر
اثر التهاب تاندون بوجود میاید. تاندون عضلاتی که در قسمت خارجی ساعد قرار
داشته و موجب حرکت مچ و انگشتان دست میشوند در بالای ساعد به سطح خارجی
آرنج میچسبند. اینها عضلات اکستانسور و سوپیناتور ساعد هستند. محل دقیق
اتصال این تاندون ها سطح خارجی پایین ترین قسمت استخوان بازو است. بر اثر
حرکات تکراری که با قدرت زیاد انجام میشوند (مثلاً ضربات مکرری که یک تنیس
باز با راکت به توپ وارد میکند) محل اتصال این تاندون ها به استخوان تحت
کشش فراوان قرار میگیرد.
بتدریج آسیب هایی بصورت
پارگی های میکروسکوپی در این ناحیه ایجاد شده و واکنش بدن به این آسیب ها
بصورت التهاب و درد ظاهر میشود. محل اتصال این تاندون ها بر روی یک برجستگی
به نام اپی کندیل خارجی است. با خم و راست شدن مکرر آرنج، تاندون های ذکر
شده بر روی این برجستگی استخوانی به جلو و عقب میروند و این حرکت در دراز
مدت میتواند موجب آسیب به تاندون شود.
گرچه این بیماری به تنیس
بازان منتسب شده است ولی بیشتر در خانمهای خانه دار و کسانی که با دست
کارهای سنگین انجام میدهند دیده میشود . در بسیاری مشاغل مثل نقاشی
ساختمان، لوله کشی، نجاری، تعمیرکار اتومبیل، آشپزی و قصابی احتمال این
آسیب وجود دارد. سن اکثر بیماران بین ۳۰ تا ۵۰ سال است.
نشانه های بیماری معمولا
بتدریج ظاهر میشود و در عرض چند ماه شدت میابد. این بیماری معمولا با ضربه
یا آسیب منفردی شروع نمیشود. مهمترین علامت بیماری درد و احساس سوزش در
قسمت خارجی آرنج است. معمولاً قدرت مشت کردن دست هم کاهش پیدا میکند. علائم
معمولاً با فعالیت ساعد مثل گرفتن یک راکت یا چرخاندن یک آچار، سفت کردن
شیر آب، چرخاندن دسنگیره در، چای ریختن یا دست دادن بیشتر میشود.
بیماری بیشتر در دست غالب که
معمولاً دست راست است دیده میشود. پزشک معالج ممکن است برای افتراق بیماری
از علل دیگری که میتوانند دردهای مشابهی ایجاد کنند از رادیوگرافی ساده و
یا ام آر آی و یا الکترومیوگرافی استفاده کند.
در ۹۰ درصد موارد بیماری بدون عمل جراحی قابل درمان است. برای درمان از روش های زیر استفاده میشود
- استراحت : اولین قدم در درمان اینست که باید از ورزش یا فعالیت های شدید بدنی که درد را افزایش میدهند اجتناب کرد.
- دارو : استفاده از داروهای ضد التهاب مثل سلکوکسیب یا ناپروکسن مفید است.
- تغییر در طریقه استفاده از وسایل : بطور مثال تغییر اندازه راکت یا سفتی نخ های آن میتواند درد را کاهش دهد.
- فیزیوتراپی : بصورت انجام نرمش های کششی و تقویت کننده ساعد و استفاده از ماساژ یخ و یا اولتراسوند و یا تحریک عضلات ممکن است مفید باشد.
- بریس : بریس های خاصی که دور قسمت بالایی ساعد را میگیرند میتوانند موجب استراحت عضلات و تاندون و کاهش درد شوند.
- تزریق کورتیکوستروئید : در بعضی موارد ممکن است پزشک معالج تصمیم به تزریق کورتیکوستروئید در محل درد بگیرد.
- شوک ویو تراپی Shock wave therapy : بصورت فرستادن امواج صوتی به ناحیه آرنج بوسیله دستگاه های خاص است.
درمان جراحی
اگر با انجام اقدامات ذکر
شده بمدت ۶ تا ۱۲ ماه درد بهتر نشد ممکن است عمل جراحی بتواند به بیمار کمک
کند. جراحی معمولا بصورت آزاد کردن محل اتصال عضلات اکستانسور ساعد از اپی
کندیل خارجی و گاهی آزاد کردن شاخه عمقی عصب رادیال در ناحیه آرنج است.
جراحی ممکن است بصورت باز یا به توسط آرتروسکوپ انجام شود.
بعد از جراحی اندام فوقانی
بمدت یک هفته در آتل بیحرکت میماند و سپس آتل خارج شده و نرمش های کششی و
تقویتی تا دو ماه زیر نظر فیزیوتراپ و پزشک معالج انجام میشود. بیمار
معمولاً میتواند بعد از ۴ تا ۶ ماه به فعالیت ورزشی برگردد. جراحی معمولا
در ۸۰ درصد موارد موفقیت آمیز است. البته قدری کاهش در قدرت عضلات ساعد
ممکن است بعد از جراحی بوجود آید.
بیماری بیماری آرنج
تنیس‌بازان عبارت است از التهاب نواحی استخوانی آرنج. عضلات،
تاندون‌ها و اپی‌کوندیل (یک برجستگی استخوانی در سطح خارجی آرنج که
در آنجا عضلات ساعد به استخوان بازو میچسبند) آرنج را درگیر میکند.
بیشتر، بزرگسالان (۴۰-۲۰ ساله) را مبتلا میکند.
علایم شایع
۱) درد و حساسیت به لمس در اپی‌کوندیل
۲) مشت ضعیف
۳) درد در هنگام حرکات پیچشی دست یا بازو مثلاً حین استفاده از پیچ‌گوشتی یا بازی تنیس
علل
▪ پارگی نسبی تاندون یا کشیده شدن تاندون روی استخوان به علت:
۱) استرس مکرر مزمن بر بافت‌هایی که عضلات ساعد را به ناحیه آرنج وصل می‌کنند.
۲) کشیدگی ناگهانی ساعد
عوامل تشدید کننده بیماری
شغل‌هایی که مستلزم حرکات شدید یا مکرر ساعد باشند مثل مکانیکی یا درودگری
شرکت در ورزش‌هایی که مستلزم حرکات شدید یا مکرر ساعد باشند مثل تنیس
وضعیت فیزیکی نامناسب
پیشگیری
تا وقتی که در شرایط عالی قرار بگیرید، ورزش‌هایی مثل تنیس را به مدت طولانی انجام ندهید.
راکت‌های تنیس میتوانند آرنج تنیس‌بازان را بدتر کنند. انتخاب
اندازه یا نوع متفاوت (بزرگتر، قابل انعطاف‌تر، دسته بزرگتر) ممکن
است کمک‌کننده باشد.
اگر به تازگی یادگیری تنیس را آغاز کرده‌اید، از فرد متخصص کمک
بگیرید. روش و وضعیت قرارگیری در پیشگیری از آسیب‌ها مهم هستند.
برای افزایش تدریجی قدرت خود، از تمرینات وضعیت دهنده ساعد استفاده کنید.
قبل از شرکت در ورزش‌ها به ویژه رقابت‌ها، به آهستگی و به‌طور کامل خود را گرم کنید.
عواقب مورد انتظار
معمولاً قابل‌علاج است اما درمان ممکن است ۶-۳ ماه زمان ببرد.
عوارض احتمالی
پارگی کامل رباط که برای ترمیم نیازمند جراحی است.
درمان
▪ اصول کل
۱) آزمون‌های تشخیصی معمولاً لازم نیستند ( رادیوگرافی معمولاً همیشه منفی است).
۲) برای تسکین درد از گرما یا یخ استفاده کنید. از پوشش‌های مرطوب و
گرم، لامپ گرمادهنده یا غوطه‌ور شدن در گرداب یا کمپرس سرد یا کیسه
یخ (هر کدام مؤثرتر به نظر برسد) استفاده کنید.
۳) ممکن است درمان‌های دیامتری، فراصوت یا ماساژ دریافت کنید.
▪ این موارد به تسکین سریع‌تر علایم و بهبودی کمک میکند:
۱) ماساژ درمانی
۲) ممکن است مجبور باشید برای بیحرکت کردن آرنج از یک اسپلینت
ساعد استفاده کنید. در زمان استفاده از اسپلینت، ورزش زیر را ۴-۳ بار
در روز انجام دهید: بازوهای خود را بکشید؛ مچ دست خود را خم کنید؛
سپس پشت دست خود را روی یک دیوار فشار دهید. آن را به مدت یک
دقیقه نگه دارید.
۳) در صورت شکست سایر روش‌های درمانی ممکن است آزاد کردن تاندون در اپی‌کوندیل با جراحی لازم باشد.
۴) استفاده از تسمه آرنج تنیس‌بازان را هنگام از سرگیری فعالیت در
زمان ابتلا به این بیماری طبیعی پس از درمان مدنظر قرار دهید.
● داروها
۱) داروهای ضد التهاب غیراستروییدی برای کاهش التهاب
۲) تزریق بی‌حس کننده‌ها یا داروهای کورتیزونی. کورتیزون التهاب را
کاهش می‌دهد و بی‌حس کننده‌ها موقتاً درد را تسکین میدهند.
● فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
تا زمان محو علایم، فعالیتی را که باعث ایجاد آرنج تنیس‌بازان بود،
تکرار نکنید. سپس به تدریج پس از وضعیت‌گیری مناسب، فعالیت در زمان
ابتلا به این بیماری طبیعی خود را از سر بگیرید.
● رژیم غذایی
رژیم غذایی خاصی ندارد.
● درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان علایم آرنج تنیس‌بازان را داشته باشید.
اگر علی‌رغم درمان، علایم ظرف ۲ هفته بهبود نیابند.
منبع:توانبخشی تبسم
دكتر بيژن فروغ استاد دانشگاه ،رئیس بخش بیمارستان فیروزگر و مدیر گروه طب فیزیکی و توانبخشی دانشگاه،موسس مرکز تحقیقات دانشگاه، عضو انجمن بین المللی درد، عضو انجمن جهانی طب فیزیکی ،عضو انجمن جهانی توانبخشی مغز و اعصاب WFNR،عضو مرکز تحقیقات ضایعات نخاعی ،عضو مرکز تحقیقات دیابت