كف پاي صاف:

 

تعريف:از بين رفتن قوس كف پا و پاشنه به سمت والگوس رانده شده و مچ پا پونيت pronate مي شود.

 علل:چرخش مچ پا به بيرون

      چرخش پنجه پا  به داخل

     كوتاهي و كشيدگي تاندون آشيل

     والگوس زانو

     والگوس پاشنه و pronation مچ پا.

دو نوع صافی کف پا شايع است:

الف) كف پاي صاف انعطاف پذير:

در اين نوع كف پاي صاف قوس كف پا در حالت ايستاده كاهش مي يابد و يا از بين مي رود و لي قوس در حالتي كه وزن روي پا نيست وجود دارد.در اين نوع كف پاي صاف درمان بستگي به سن بيمار و علائم دارد .قوس كف پا معمولا در سنين بين 4 تا 6 سالگي اصلاح مي شود و اساسا قبل از سن 6 سالگي ورزش درماني براي كودكي كه كف پاي صاف دارد كافيست البته در صورت وجود علائم درد و يا خستگي تجويز كفي كمك كننده خواهد بود.

ب)كف پاي ريجيد و غير قابل انعطاف :

در اين نوع كف پاي صاف قوس كف پا در هر شرايطي وجود ندارد.درمان اين نوع كف پاي صاف استفاده از كفشهاي تطابقي و كفي تطابقي است.اين نوع كف پاي صاف قابل اصلاح با كفي و يا ارتزها نميباشد.

اختلال ديگري كه در كف پا شايع است پروناسيون مچ پاست كه بدليل انحرافي كه مچ پا به داخل پيدا مي كند قوس كف پا نيز كاهش مي يابد و ممكن است با كف پاي صاف به تنهايي اشتباه شود.در اين حالت اصلاح انحراف مچ پا با اسكن سه بعدي پا و ساخت كفي بسيار موثر است.

در تحقيقي كه اينجانب با همكاري دستياران داشتم رابطه انحراف مچ پا با دردهاي زانو را به اثبات رسانده و نقش اصلاح اين انحراف را در بهبود ركورد ورزشكاران نشان داديم.

جالب اينكه ركورد ورزشكاران دونده كه به سختي بهبود مي يابد با اصلاح انحراف مچ پا بهبودي خوبي پيدا كرد.

در مطالعه اي كه در ميو كلينيك آمريكا انجام شد نشان داده شد كه 20 در صد از كسانيكه زانو درد دارند انحراف در مچ پا دارند.

ورزشهاي اصلاحي كف پاي صاف

 

قوس كف پا گاهی اوقات به دنبال فعالیت‌هایی چون دویدن، پیاده‌روی، كوهنوردی و پرش دچار درد می‌شود.
 
 افرادی كه كف پایشان صاف است احتمال بیشتری برای دچار شدن به این حالت دارند. درد قوس كف پا معمولا به آرامی تظاهر پیدا می‌كند، اما اگر رباط‌ها دچار كشیدگی شوند فرد با درد قوس كف پای ناگهانی مواجه می‌شود. در این حالت فرد در طول قوس كف پا دردی را احساس می‌كند. برای كاهش درد می‌توانید روی پای خود كمپرس سرد بگذارید و از حركات زیر نیز استفاده كنید.
حركت اول:پاشنه خود را روی زمین قرار دهید و سعی كنید با انگشتان خود حوله‌ای را از روی زمین بلند كنید و بعد آن را رها كنید. این حركت را 20 ـ 10 مرتبه تكرار كنید. وقتی این كار برای شما ساده‌تر شد با قرار دادن اجسامی روی حوله وزن آنرا بیشتر كنید.
حركت دوم:
یك قوطی نوشابه خنك را زیر پای خود قرار داده و از پاشنه تا قوس كف پا آن را زیر پای خود بغلتانید. این كار را برای مدت 5ـ3 دقیقه ادامه دهید.
حركت سوم:
بنشیند و پای خود را دراز كنید. قسمت میانی كشی كه مخصوص ورزش‌های نرمشی طراحی شده را از زیر پنجه پا عبور داده و دو سر آن را در دست بگیرید. به آهستگی پنجه خود را به سمت پایین فشار دهید. طوری كه كشش كش را احساس كنید. این حركت را 10 مرتبه در 3 نوبت انجام دهید.
حركت چهارم:مطابق حركت قبل روی زمین بنشینید. این بار دو سر كش را به جای آن كه در دست بگیرید به نقطه‌ای در مقابل كف پای خود ببندید. سپس انگشتان خود را به سمت خودتان حركت دهید. این حركت را در 3 نوبت 10 مرتبه‌ای تكرار كنید.
 
 
شایعترین علت ایجاد كننده ی درد كف پا التهاب نوعی بافت همبند است كه در این ناحیه قرار گرفته است.
 

كف پای درناك مشكل شایعی است. درد در استخوان كنار انگشت شست ، پینه ها و میخچه ها ،‌ درد انگشتان پا ، التهاب مفاصل و آرتروز از علل شایع درد پا هستند. درد پشت پاشنه معمولا به علت التهاب تاندون آشیل و یا بورسیت (التهاب كیسه ای كه حاوی كمی مایع است و بین تاندون و استخوان قرار می گیرد) ایجاد می شود.

 شایعترین علت ایجاد كننده ی درد كف پا التهاب نوعی بافت همبند است كه در این ناحیه قرار گرفته است و در اصطلاح آناتومی به آن فاشیا گفته می شود.  
 
مكانیسم آسیب دیدگی چگونه است؟- وارد شدن مكرر نیروی كششی و فشاری به قوس كف پا.
 
-اختلال آناتومی كف پا كه نیروی زیادی را به این ناحیه وارد كند مانند كف پای صاف.
 
- وجود دوره هایی از آسیب دیدگی و بهبود این ناحیه.
 
- سپس در اثر آسیب واسطه های شیمیایی التهابی آزاد می شوند كه درد ایجاد می كنند.
 
- در برخی موارد كف پای صاف ممكن است در مواردی در این ناحیه به صورت خودبخود دچار پارگی شود.
 
- در اثر التهاب بافت آسیب دیده به صورت بافت همبند (اسكار) ترمیم می شود و آهكی شدن بافتی (كلسیفیكاسیون) ایجاد می شود كه دردناك خواهد بود.
 
عوامل خطر:سن بالای 40 سال 
 
 اضافه وزن
 
بی تحرك بودن فرد
 
كاهش حركات رو به بالای مچ پا (دورسی فلكشن)
 
راه رفتن مكرر روی سطوح سخت
 
پوشیدن كفش تخت
 
شواهد كافی مبنی بر ارتباط شغل با التهاب بافت همبند كف پا (فاشئیت پلنتار) وجود ندارد و نمی توان آن را یك آسیب شغلی دانست.
 
علائم:درد ممكن است در یك محل مشخص احساس نشود. ممكن است درد در زیر پاشنه ، پشت پا یا در مچ پا احساس گردد. اما اگر درد به قسمت جلوی پا ، پنجه ها و یا به ساق پا انتشار پیدا كند ممكن است آسیب نخاع كمری مطرح باشد. درد در اوایل صبح و با گذاشتن پا روی زمین بدتر می شده و پس از یك دوره استراحت بهتر می شود اما معمولا در طول روز و با حركت بیشتر پاها درد بهتر می شود. ماهیت درد حالت كششی و از هم گسیختگی دارد.
در معاینه خم كردن مچ پا به بالا (حركت دورسی فلكشن) به علت ایجاد كشش در بافت همبند كف پا (فاشیا) موجب ایجاد درد می شود. معمولا تورم وجود ندارد یا كم است.
 
تشخیصهای افتراقی:اگرچه شایعترین علت درد پاشنه التهاب بافت همبندی كف پا (فاشیای پلنتار) است اما عوامل دیگری نیز می توانند عامل این مشكل باشند و به خصوص اگر مشكل بیمار به درمان جواب ندهد باید مد نظر قرار گیرند.
 
سندرم پاشنه ی كبود:این مشكل در افراد مسن چاق یا افراد جوانتری كه ورزشكار هستند و روی سطوح سخت ورزش می كنند ممكن است روی دهد. درد معمولا عقبتر و در ناحیه خلفی تری است و زیر بالشتك چربی استخوان پاشنه احساس می شود. كفی های مخصوص ممكن است تجویز شوند و یا درمانهای دیگری صورت گیرند.

بورسیت زیر پاشنه:بورسیت یا التهاب كیسه ای كه حاوی كمی مایع است و بین تاندون و استخوان قرار می گیرد.ممكن است در ناحیه زیر استخوان پاشنه ایجاد شود كه بیشتر در افراد مسنی كه كفش جدیدی را پوشیده اند روی می دهد. ممكن است یك تورم حساس به لمس در زیر پاشنه ایجاد شود كه درد با خم كردن پنجه و حركت مچ پا تغییری نمی كند. درمان با بیرون كشیدن مایع ملتهب و یا تزریق دارویی ممكن است موثر باشد.
 
سندرم تونل تارس:یكی از عصبهای پا از زیر عناصری عبور می كند كه برخی اوقات ممكن است تحت فشار عناصر اطراف خود قرار گیرد. در این صورت درد ، بی حسی و احساس سوزش در قسمت داخلی پا ، مچ یا حتی ساق پا روی می دهد. این علائم در یك محل خاص احساس نمی شود و شبها بدتر می شود. این مشكل ممكن است با دیابت ، كم كاری تیروئید ، التهاب مفاصل و اختلالات آناتومیك پا مانند كف پای صاف مرتبط باشد. تزریق استروئید در كنار درمان عامل زمینه ای می تواند كمكم كننده باشد.
 
علل دیگر:در موارد نادری ممكن است درد پاشنه علت مهمتری داشته باشد به خصوص اگر درد علیرغم درمان 6-3 ماه طول بكشد.

نقرس در موارد نادری ممكن است با علائمی شبیه به التهاب بافت همبند كف پا بروز كند.

در موارد نادری مشكلات دیگری مثل فیبروساركوما ، متاستاز ، جسم خارجی ، اوستئومیلیت ، توبركلوزیس نیز می توانند علت این مشكل باشند.
 
تشخیص :تشخیص معمولا بالینی و از طریق معاینه است اما ممكن است در مواردی نیاز به انجام رادیوگرافی ،‌آزمایش خون و یا آزمایشات هدایت عصبی باشد. اگر پس از سه ماه درمان مشكل برطرف نشود در مواردی سونوگرافی ویا ام.آر.آی ممكن است درخواست شوند.
 
درمان:درمان به شدت علائم بستگی دارد.
 
 در موارد خفیف :آموزش به منظور كاهش فشاری كه بر پاها وارد می شوند ، كاهش وزن و عدم فعالیت بر روی سطوح سخت ، كفی كفش طبی و مناسب ، تمرینات كششی غیر فعال ، استفاده از سرما و گرما ، ماساژ مالشی كف پا ، و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی توصیه می شوند.
 
در موارد درد با شدت متوسط :در این موارد ممكن است فرد به سطوح تخصصی تر ارجاع داده شود. علاوه بر درمانهای فوق ، ‌فیزیوتراپی ، تزریق داروهای بی حس كننده و ضد التهاب ،‌ آتل شبانه از جنس سخت و آتل غیر ثابت هنگام راه رفتن.
 
در موارد شدید و یا مواردی كه به درمان پاسخ نمی دهند:ارجاع به سطوح فوق تخصصی و ارزیابی مجدد برای بررسی عامل ایجاد كننده و در مواردی جراحی توصیه می شود.
گردآوری :گروه سلامت سیمرغ ،