لوپوس اریتماتوز سیستمیک (Systemic Lupus Erythematosis)
لوپوس اریتماتوزسیستمیک یک اختلال مزمن، التهابی، با واسطه ی ایمنی و چند سیستمی بافت همبند است که اغلب زنان(به ویژه در سنین باروری) را درگیر می سازد و پوست، مفاصل، کلیه‌ها و غشاهای سروزی را مبتلا می کند. علت بیماری هنوز روشن نیست. به نظر می رسد استعداد ژنتیکی، وجود آنتی بادی‌هایی که ضد DNA کار می کنند و عوامل محیطی مانند عفونت‌های ویروسی، در پیدایش آن دخالت داشته باشند. حدود 25درصد مبتلایان به لوپوس اریتماتوز، به سندرم شوگرن نیز مبتلا می شوند.
درمان تغذیه‌ای
در حال حاضر هیچ راهنمای عملی غذایی خاص برای درمان این بیماران وجود ندارد. البته لازم است که رژیم بر اساس نیاز فرد تنظیم شود. الویت‌ها شامل برخورد با عوارض بیماری و اثرات داروها بر عملکرد ارگان‌ها و متابولیسم غذایی است.
نیازهای پروتئینی، به علت اختلال عملکرد کلیوی در اثر بیماری و عوارض جانبی استروئید‌ها تغییر می کند. به همین دلیل دریافت سدیم و مایعات به طور معمول محدود می شود. اگر چه رژیم محدود از چربی‌های اشباع پیشنهاد شده است، مطالعات بیشتری برای اثبات کارآیی آن ضروری می باشد.
کارآیی تغییرات رژیمی به طور وسیعی در مدل‌های حیوانی لوپوس مطالعه شده است. نیازهای انرژی باید بر اساس وزن خشک افراد تنظیم شود. هدف از تعیین نیازهای انرژی باید تامین و حفظ وزن معمول بدن باشد.
ممکن است محدودیت کالری، پروتئین و مخصوصاً محدودیت چربی باعث کاهش قابل ملاحظه ای در رسوب کمپلکس‌های ایمنی در کلیه و کاهش پروتئین اوری(وجود پروتئین در ادرار) شده و به این ترتیب به طول عمر افراد بیفزاید. اضافه کردن اسیدهای چرب (غیر اشباع) مورد مطالعه، باعث محافظت از کلیه‌ها شده است. در موارد مزمن ممکن است حمایت‌های تغذیه ای (وریدی و یا استفاده از لوله معدی - روده‌ای) لازم باشد.
سندرم اختلال خستگی مزمن و فیبرومیالوژی
اختلالاتی نظیر سندرم اختلال خستگی مزمن(Chronic Fatigue Syndrome) و فیبرومیالوژی (Fibromyalgia) علائم روماتیسمی دارند، اما درمان ثابت شده‌ای ندارند. زنان 7 بار بیشتر از مردان و اغلب در سنین باروری مبتلا می‌شوند.
سندرم خستگی مزمن:
خستگی مزمن علامت اصلی بیماری است که در حدود 6 ماه یا بیشتر طول می کشد و با کم فشاری خون، زخم گلو، دردهای مفصلی متعدد، سردرد، خواب‌آلودگی بعد از فعالیت، درد عضلات و اختلال تمرکز همراه می باشد.
برای درمان بیماری، برنامه‌های ورزشی، رژیم‌های کم چربی، درمان با آنتی اکسیدان، دوزهای بالای ویتامین‌ها، استفاده از سولفات منیزیوم و درمان با ایمونوگلوبین وریدی توصیه شده، اما کارآیی آنها تاکنون توسط مطالعات تایید نشده است.
برای مواقع کم فشاری خون، افزایش دریافت سدیم و مایعات پیشنهاد شده است.
فیبرومیالوژی :
در فیبرومیالوژی، دردهای غیرمفصلی و خستگی باعث ایجاد علائم ناتوان کننده می شود که شبیه علائم آرتریت روماتوئید می باشد. حساسیت عضلانی، اختلالات خواب، خستگی، سفتی عضلات صبحگاهی، گزگز، سردردهای مزمن، روده تحریک پذیر و مثانه تحریک پذیر نیز همراه با فیبرومیالژی دیده شده‌اند.
چندین فرضیه به عنوان علل ایجاد بیماری پیشنهاد شده که شامل اختلال سیستم کنترل درد، اختلال سیستم عصبی مرکزی، کمبودمنیزیم ، اسید مالیک، منگنز یا تیامین و دیگر اختلالات سیسمتیک هستند.
رژیم درمانی
نشان داه شده است که رژیم گیاهخواری اثرات سودمندی در بیماران فیبرومیالوژی، دست کم برای مدت کوتاهی داشته و BMI، کلسترول و سدیم ادراری را کاهش داده است. گیاهخواری، بهبودی قابل توجهی را در درد، سفتی مفاصل و کیفیت خواب نیز نشان داده است.
منبع:کاردرمانی
دكتر بيژن فروغ استاد دانشگاه ،رئیس بخش بیمارستان فیروزگر و مدیر گروه طب فیزیکی و توانبخشی دانشگاه،موسس مرکز تحقیقات دانشگاه، عضو انجمن بین المللی درد، عضو انجمن جهانی طب فیزیکی ،عضو انجمن جهانی توانبخشی مغز و اعصاب WFNR،عضو مرکز تحقیقات ضایعات نخاعی ،عضو مرکز تحقیقات دیابت