پوکی استخوان، عوارض و تشخیص

پوکی استخوان یا استئوپروز از دیرباز وجود داشته ولی زیاد مورد توجه قرار نمی‌گرفت به دلیل این‌که علائم خاصی به غیر از شکستگی استخوان در موارد پیشرفته از خود نشان نمی‌دهد.

پوکی استخوان شایع‌ترین بیماری متابولیک استخوان است که امروزه به عنوان یک معضل بهداشت عمومی شناخته می‌شود که با بالارفتن سن متوسط جامعه اهمیت آن روز به روز بیشتر می‌شود. به‌طوری که سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۱ پوکی استخوان را همراه با سرطان، سکته قلبی و سکته مغزی ۴ دشمن اصلی بشر اعلام کرد.

عوارض و تشخیص پوکی استخوان

برای آن‌که بدانید از پوکی استخوان رنج می‌برید یا نه، باید به پزشک مراجعه کنید و احتمالا اسکن استخوان بدهید، با‌توجه به این که ایران جامعه جوانی دارد، احتمال شیوع این بیماری در چند سال آینده زیاد است.

این بیماری بزرگ‌ترین دغدغه خانم‌ها برای روزهای میانسالی است. مشکلی که دیر یا زود سراغ همه ما را خواهد گرفت. بنابراین خود را آماده مقابله کنید.

پوکی استخوان «بیماری خاموش» نامیده می‌شود زیرا علائم بالینی نداشته و در صورت پیشگیری و درمان نکردن پیشرفت می‌کند و اولین بار خود را با عوارض جانبی که همان شکستگی استخوان و حتی گاهی مرگ است نشان می‌دهد، در حالی که این بیماری ناتوان‌کننده، در مراحل اولیه قابل تشخیص، پیشگیری و درمان است.

پوکی استخوان بیماری‌ای است که با کاهش توده استخوانی و تغییر ساختمان میکروسکوپی استخوان، منجر به افزایش شکستگی استخوان و افزایش ریسک شکستگی (نه لزوما بروز شکستگی) می‌شود.

منبع:متخصص جراحی دیسک کمر و کمردرد

عوارض و تشخیص پوکی استخوان

پوکی استخوان یا استئوپروز از دیرباز وجود داشته ولی زیاد مورد توجه قرار نمی‌گرفت به دلیل این‌که علائم خاصی به غیر از شکستگی استخوان در موارد پیشرفته از خود نشان نمی‌دهد.

پوکی استخوان شایع‌ترین بیماری متابولیک استخوان است که امروزه به عنوان یک معضل بهداشت عمومی شناخته می‌شود که با بالارفتن سن متوسط جامعه اهمیت آن روز به روز بیشتر می‌شود. به‌طوری که سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۱ پوکی استخوان را همراه با سرطان، سکته قلبی و سکته مغزی ۴ دشمن اصلی بشر اعلام کرد.

تراکم استخوان در نقطه مقابل پوکی استخوان قرار دارد. کسانی که درگیر بیماری پوکی استخوان نیستند، از موهبتی به نام تراکم استخوان استفاده می‌کنند، چیزی که امیدواریم برای همه شما پیش بیاید و وجود داشته باشد و پزشکان برای تشخیص پوکی استخوان از شاخص تراکم استخوان استفاده می کنند.

عوارض و تشخیص پوکی استخوان

برای آن‌که بدانید از پوکی استخوان رنج می‌برید یا نه، باید به پزشک مراجعه کنید و احتمالا اسکن استخوان بدهید، با‌توجه به این که ایران جامعه جوانی دارد، احتمال شیوع این بیماری در چند سال آینده زیاد است.

این بیماری بزرگ‌ترین دغدغه خانم‌ها برای روزهای میانسالی است. مشکلی که دیر یا زود سراغ همه ما را خواهد گرفت. بنابراین خود را آماده مقابله کنید.

پوکی استخوان «بیماری خاموش» نامیده می‌شود زیرا علائم بالینی نداشته و در صورت پیشگیری و درمان نکردن پیشرفت می‌کند و اولین بار خود را با عوارض جانبی که همان شکستگی استخوان و حتی گاهی مرگ است نشان می‌دهد، در حالی که این بیماری ناتوان‌کننده، در مراحل اولیه قابل تشخیص، پیشگیری و درمان است.

پوکی استخوان بیماری‌ای است که با کاهش توده استخوانی و تغییر ساختمان میکروسکوپی استخوان، منجر به افزایش شکستگی استخوان و افزایش ریسک شکستگی (نه لزوما بروز شکستگی) می‌شود.

منبع:متخصص جراحی و اتوپدی تهران

عوامل،تشخیص و جلوگیری از پوکی استخوان

پوکی استخوان یا استئوپروز،عبارت از حالتیست که در اثر تخریب بافت استخوانی، توده‏ای استخوان کاهش یافته سرانجام به شکستگی استخوان منجر می‏شود (تعداد و اندازه‏ ی تیغه‏ های استخوانی بافت استخوانی کاهش می‏یابد). توده‏ ی استخوانی هر فرد معمولاً در ٣٠ تا ٣۵ سالگی به بیشترین حد خود می‏رسد. پس از این سن، کم شدن توده استخوان به صورت یک روند طبیعی آغاز می‏شود.

عوامل پوکی استخوان

- جنسیت: زنان بسیار بیشتر از مردان به پوکی استخوان و شکستگی ناشی از آن دچار می‏شوند.( در واقع ۴ برابر آقایان). زیرا زنان از ابتدا تراکم استخوان کمتری دارند و بیشتر هم عمر می‏کنند.

- سن: با افزایش سن احتمال بروز پوکی استخوان بیشتر می‏شود.

- شروع یائسگی: استروژن هورمون زنانه ‏ای است که از کاهش توده‏ ی استخوان جلوگیری می‏کند. تولید استروژن در تخمدانها بعد از یائسگی متوقف می‏شود، در نتیجه، از دست رفتن توده‏ ی استخوان تسریع می‏شود. زنانی که یائسگی زود رس دارند (قبل از ۴۵ سالگی)، مانند بانوانی که تخمدانهای آنها را با جراحی برداشته ‏اند بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان‏ اند.

تشخیص پوکی استخوان

معاینه جسمانی:  معاینه وسابقه‏ ی پزشکی کمک می‏کند تا مشخص شود آیا در معرض پوکی استخوان هستید یا نه؟ پزشکتان می‏تواند به شما کمک کند تا برنامه‏ ی پیشگیری برای خود تعیین کنید.

پرتوهای X و عکسهای رادیولوژی: معمولاً برای تشخیص پوکی استخوان از رادیولوژی استفاده نمی‏شود، ولی گاهی اوقات، وقتی به دلایل دیگری عکس رادیولوژی گرفته می‏شود، پوکی استخوان را که نسبتاً زیاد باشد هم در فرد مشخص می‏کنند.

جلوگیری از پوکی استخوان

- دریافت کلسیم و ویتامین دی کافی

- ترک سیگار

- داشتن فعالیت فیزیکی مداوم و متعادل (مثلاً حداقل ٣٠ دقیقه پیاده‏ روی روزانه)

- خانمهای یائسه‏ ای که دارای عوامل مستعد کننده‏ ی پوکی استخوان هستند و افراد مبتلا به بیماریهای تیروئید باید با پزشک خود در این باره مشورت کنند.

منبع:متخصص جراحی و ارتوپدی تهران

علل،تشخیص و پیشگیری از پوکی استخوان

تشخیص پوکی استخوان

 قطعی‏ترین روش ” اندازه‏گیری تراکم استخوان“ می‏باشد که بدون درد است و با استفاده از دستگاه مخصوص میزان تراکم در استخوان ران و ستون مهره‏ها اندازه‏گیری می‏شود.

علل پوکی استخوان

این بیماری در دوران یائسگی زنان بسیار شایع است زیرا در این دوران استروژن بسیار در بدن زنان کم می‌شود. همچنین کمبود مواد معدنی مانند کلسیم، پروتئین و ویتامین دی و استعمال دخانیات مانند سیگار باعث پوکی استخوان می‌شود.

در شرایط کمبود مواد معدنی در رژیم غذایی، بدن این کمبود را از بافت‌های استخوانی می‌گیرد و این کار در طول زمان باعث فقر استخوان‌ها از لحاظ مواد معدنی و در نتیجه پوکی استخوان می‌گردد. همچنین با بالا رفتن سن تخریب بافت استخوانی بیش از ساخت آن می‌شود و با گذشت زمان و در دوران کهنسالی این عارضه بروز می‌کند.

برخی از بیماری‌ها مثل پرکاری تیروئید، کم کاری غدد جنسی، آرتریت روماتوئید، بیماری کوشینگ و دیابت و مصرف برخی داروها مثل کورتن و لووتیروکسین ٬فورزماید، هپارین ٬فنیتوئین نیز در طول زمان باعث پوکی استخوان می‌گردند. عوامل دیگری نیز مثل کم تحرکی یا کمبود وزن بیش از ۱۰٪ نسبت به وزن دوران جوانی یا بی‌ام‌آی کمتر از ۱۹ ٬عوامل وراثتی و اعتیاد به الکل باعث پوکی استخوان هستند.

پیشگیری از بروز پوکی استخوان

• ورزش
• دریافت کافی کلسیم، ویتامین D و مواد مغذی دیگر
• مواجهه کافی با آفتاب
• عدم مصرف زیاد کافئین، الکل و عدم استعمال دخانیات

 منبع:دکتر ریحانی متخصص جراحی و ارتوپدی تهران

علل،تشخیص و پیشگیری از پوکی استخوان

تشخیص پوکی استخوان

 قطعی‏ترین روش ” اندازه‏گیری تراکم استخوان“ می‏باشد که بدون درد است و با استفاده از دستگاه مخصوص میزان تراکم در استخوان ران و ستون مهره‏ها اندازه‏گیری می‏شود.

اهمیت تشخیص زودرس

 با تشخیص اولیه پوکی استخوان می‏توان آن را متوقف یا از پیشرفت آن جلوگیری کرد.

علل پوکی استخوان

این بیماری در دوران یائسگی زنان بسیار شایع است زیرا در این دوران استروژن بسیار در بدن زنان کم می‌شود. همچنین کمبود مواد معدنی مانند کلسیم، پروتئین و ویتامین دی و استعمال دخانیات مانند سیگار باعث پوکی استخوان می‌شود.

در شرایط کمبود مواد معدنی در رژیم غذایی، بدن این کمبود را از بافت‌های استخوانی می‌گیرد و این کار در طول زمان باعث فقر استخوان‌ها از لحاظ مواد معدنی و در نتیجه پوکی استخوان می‌گردد. همچنین با بالا رفتن سن تخریب بافت استخوانی بیش از ساخت آن می‌شود و با گذشت زمان و در دوران کهنسالی این عارضه بروز می‌کند.

برخی از بیماری‌ها مثل پرکاری تیروئید، کم کاری غدد جنسی، آرتریت روماتوئید، بیماری کوشینگ و دیابت و مصرف برخی داروها مثل کورتن و لووتیروکسین ٬فورزماید، هپارین ٬فنیتوئین نیز در طول زمان باعث پوکی استخوان می‌گردند. عوامل دیگری نیز مثل کم تحرکی یا کمبود وزن بیش از ۱۰٪ نسبت به وزن دوران جوانی یا بی‌ام‌آی کمتر از ۱۹ ٬عوامل وراثتی و اعتیاد به الکل باعث پوکی استخوان هستند.

پیشگیری از بروز پوکی استخوان

• ورزش
• دریافت کافی کلسیم، ویتامین D و مواد مغذی دیگر
• مواجهه کافی با آفتاب
• عدم مصرف زیاد کافئین، الکل و عدم استعمال دخانیات

منبع:متخصص جراحی و ارتوپدی تهران

پیشگیری از پوکی استخوان و تشخیص آن

پیشگیری از شکستگی ناشی از پوکی استخوان         

رعایت نکات ذیل برای حذف عواملی که منجر به سقوط و در نتیجه شکستگی ناشی از پوکی استخوان می شوند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هرچند ممکن است این موارد بیش از حد ساده به نظر برسد یا اینکه رعایت آنها ، فرد را ترسو یا ساده لوح جلوه دهد ولی باید در نظر گرفت که عدم رعایت هرکدام از آنها می تواند سبب سقوط و شکستگی در بیمار مبتلا به پوکی استخوان شود که عواقب جدی و وخیمی را در پی خواهد داشت.

مواردی که پیشنهاد می شود در خارج از خانه رعایت شود: 

·         سعی کنید که همیشه از عصا یا واکر استفاده نکنید تا پایداری و تعادل بدن افزایش یابد.

·         از کفش یا زیره لاستیکی استفاده شود تا احتمال لیز خوردن کم شود.

·         وقتی پیاده رو لغزنده است از حاشیه پیاده رو یا از چمن عبور کنید و یا مسیر دیگری را انتخاب کنید.

·         در زمستان یک کیسه کوچک نمک و شن به همراه داشته باشید تا روی محل یخ زده و لغزنده بپاشید و بعد از کمی تأمل ، از آن قسمت عبور کنید. در موقع یخبندان ، حتی المقدور از منزل خارج نشوید.

·         وقتی که روی کف پوش صاف و صیقلی راه می روید، به خصوص وقتی که خیس باشد، بسیار احتیاط کنید و قدم های کوتاه بردارید.

·         در مکان های شلوغ مانند فروشگاهها مراقب خود باشید. در شلوغی خطر شکستگی به وسیله تنه خوردن یا هل داده شدن وجود دارد.

·         اگر در فروشگاه مجبور به استفاده از پله برقی هستید، خیلی مراقب باشید. به خصوص در زمان پیاده شدن؛ زیرا در معرض خطر زیادی از نظر شکستگی ران قرار دارید. بهتر است به جای آن از آسانسور یا پلکان استفاده کنید. مواظب ضربۀ درهای آسانسور، درهای فروشگاهها و مانند اینها باشید.

تشخیص پوکی استخوان

بعد از توجه کردن به فاکتورهای خطرزا برای پوکی استخوان از خود سؤالهای زیر را بپرسید:

1-     آیا به تازگی قد من کوتاه شده است. از دست دادن 1cm یا بیشتر از قد ممکن است نشان دهندۀ از دست دادن تودۀ استخوانی باشد.

2-     آیا من حداقل 3 ساعت در روز سرِ پا هستم و بر روی پاهایم وزن اندازی می کنم؟ صرف زمانی کمتر از این مقدار نمی تواند حداقل تحریکی را که استخوانها نیاز دارند ایجاد کند. استراحتهای طولانی مدت در رختخواب در نتیجۀ بیماری با جراحت می تواند منجر به پوکی استخوان شود.

3-     اگر شما خانمی هستید که یائسه نشده اید: آیا من دوره های آمنوره ( قطع قاعدگی) را به مدت 6 ماه یا بیشتر داشته ام؟ فقدان استروژن مهمترین علت پوکی استخوان در زنان است.

4-     اگر شما مسن هستید و لاغر اندام هستید: آیا شکم من به سمت بیرون برجسته شده است ؟ این مسئله می تواند نشانگر وجود چندین شکستگی فشاری در ستون مهره ای شما در گذشته باشد.

5-     آیا من در قسمت تحتانی ستون فقرات سینه ای یا کمری در سمت راست یا چپ درد دارم؟ این نشانه ممکن است تنها یکی از علائم خطر باشد که باید پیگیری دقیق شود چون درد پشت، نشانۀ خیلی بیماریهای دیگر نیز می تواند باشد.

6-     آیا من شکستگی داشته ام؟ شکستگی های مچ دست اغلب اولین علامت پوکی استخوان است.

7-     آیا به تازگی دندان من افتاده است ؟ دندان جزء استخوان های بدن محسوب می شود و از دست دادن آنها ممکن است علامت کاهش شدید تودۀ استخوانی باشد.

اگر جوابهای شما به سؤالات بالا مثبت باشد نشانگر این مسئله است ممکن است پوکی استخوان داشته باشید از پزشک خود بخواهید تست سنجش تراکم استخوان را برای شما تجویز کند.

منبع:برگرفته از کتاب پوکی استخوان

روش های دارویی درمان پوکی استخوان

براي درمان پوكي استخوان قدم اول مصرف كلسيم و ويتامين D به ميزان كافي است. مصرف شير و لبنيات و غذاهايي مثل تخم‌مرغ و گوشت و حضور در آفتاب در سنين جواني تا ميانسالي مي‌تواند نيازهاي روزانه به اين دو ماده مغذي را كفاف دهد، ولي در سنين بالاتر به استفاده روزافزون از مكمل‌هاي ويتامين و كلسيم نياز خواهد بود.

در كنار تامين نيازهاي تغذيه‌اي كه اصل اول و اجباري براي پيشگيري و درمان پوكي استخوان است، چند دسته دارو براي اين منظور وجود دارد كه به آنها اشاره مي‌شود.

۱- داروي آلندرونات: این دارو سردسته داروهايي است كه در استخوان رسوب مي‌كند و مانع مي‌شود سلول‌هاي خورنده استخوان بتواند استخوان را بخورد. اين دارو به شكل قرص و در سه دوز ۱۰، ۳۵ و ۷۰ ميليگرمي وجود دارد. مي‌توان از قرص ۱۰ هر روز استفاده كرد يا از دو نوع قرص ديگر هفتگي استفاده كرد.

چند نكته در مورد اين دارو مهم است:

ـ اول اين‌كه حتما قبل از شروع اين دارو بايد تشخيص بيماري با آزمايش تراكم استخوان مسجل‌شده باشد.

ـ دوم اين‌كه اين دارو را حتما بايد با آب فراوان خورد و حدود يك‌ساعت بعد، غذا يا دارويي خورده نشود.

ـ بعد از خوردن اين دارو تا يكساعت نبايد دراز كشيد.

ـ بعد از شش ماه تا يك‌سال از مصرف دارو بايد دوباره تراكم استخوان را اندازه گرفت و اثربخشي دارو را سنجيد.

انواع تزريقي از هم خانواده‌هاي اين دارو نيز وجود دارد كه مي‌توان آنها را سالانه تزريق كرد. اگرچه تاثير آنها به اندازه آلندرونات ثابت نشده است.

 

۲- رالوكسي فن: اين دارو كه به صورت قرص در بازار وجود دارد به نسبت داروي قبلي كم‌اثرتر است، ولي از آنجا كه خواص ضدسرطان است  مي‌تواند در گروهي از بيماران كه همزمان هم مبتلا به پوكي استخوان و هم در معرض خطر سرطان  هستند، به كار رود.

 

۳- آمپول های تری پاراتاید: دسته سوم داروهاي درمان پوكي استخوان آمپول‌هاي تري پاراتايد است. تري پاراتايد كه با نام تجاري فرتئو موجود است در واقع همان هورمون اصلي پاراتورمون است كه در حالت عادي باعث بازجذب استخوان و ضعيف‌شدن آن مي‌شود. جالب اين است كه وقتي اين دارو را روزانه تزريق مي‌كنيم، چون تاثيرش فقط چند ساعت است باعث تقويت استخوان مي‌شود.‌