مشاهده فیلم آموزشی انواع دیسک کمر

مشــاهده فیــلم آموزشـــی

بر روی لیـــنک زیر کلیــــک کـــنید

انـــواع دیســـک کـــمر

درد پس از جراحی دیسک كمر

 

درد پس از جراحی دیسک کمر علل متعددی دارد از لحاظ زمانی میتوان آنرا بصورت زیر دسته بندی کرد:

۱. اگر بیمار بلافاصله پس از عمل هنوز درد دارد:

۱. اشکالات تشخیصی مربوط به کمر درد پس از جراحی کمر:

بعنوان مثال عصب سیاتیک در تعداد زیادی از افراد از بین عضلهای عبور می کند بنام پیریفورمیس که علائم شبیه به فشار دیسک به عصب را می دهد. عدم توجه به این مطلب باعث جراحی غیر ضروری دیسک و عدم بهبود بیمار می شود.

۲. مشکلات عمل جراحی

۳. آسیب قبلی عصب(بیمار دیر مراجعه نموده و دیسک آسیب زیادی به عصب زده . این مورد با انجام نوار عصب و عضله مشخص میشود.)

۲. درد پس از عمل کم شده و بعد از چند هفته پیدا شود:

عفونت

۳. درد چند ماه بعد پیدا شود:

دیسک جدید

التهاب ریشه های دستکاری شده

سفتی بافتهای نرم

۴. چند سال بعد:

تنگی نخاع

جابجائی مهره ها

ورزشهای بعد از عمل جراحی ستون فقرات بسیار اختصاصی می باشند و فقط با نظر پزشک معالج و متخصص طب فیزیکی انجام شود وگر نه ممکن است باعث آسیب ستون فقرات شوند. عدم انجام ورزش و بی حرکتی طولانی پس از جراحی دیسک کمر نیز باعث ایجاد چسبندگی در ستون فقرات می شود.

 

منبع:دکتر شجاعی

فتق دیسک کمر

فتق دیسک کمر جز شایعترین فتق دیسک بین مهره ای در ستون فقرات  می باشد و می تواند در هر سنی بوجود آید. سن اکثر بیماران با فتق دیسک کمر بالاتر از 30 سال می باشد.

فتق دیسک کمر می تواند عامل درد کمر, درد پا, ودرد کمر و پا شود. در بعضی موارد بیمار احساس می کند پایش بی حس  یا ضعیف شده است و یا اکثرا به خواب می رود.

اگر بیماری از علایم ذکر شده مینالد باید پزشک معالج یک عکس MRI از مهرهای کمر مریض بگیرد. بوسیله این عکس پزشک میتواند فتق دیسک کمر را تشخیص بدهد. در حال حاضر MRIبهترین حربه برای تشخیص دیسک, غده یا خونریزی در ستون فقرات میباشد.

اگر فتق دیسک کمر عامل کمردرد و یا درد کمر وپا باشد پزشک مربوطه در روزهای اول به مریض داروهای تسکین دهنده و برای 2 تا 3 روز استراحت نسبی تجویز می کند. اکثر بیماران، حدود 80%، چند روز یا چند هفته بعد از بوجود آمدن فتق دیسک احساس بهبودی میکنند. البته در این زمان جّراح ستون فقرات می تواند با تزریق دارو در کانال نخاعی ،Epidural injection، و یا در کانال ریشه عصبی ،PRT، زمان بهبودی را تسریع کند.

 

در این میان تزریق استروئید در فضای اپیدورال کمر یکی از درمان‌های متداول بسیاری از گونه‌های کمر درد و پا درد محسوب می‌شود. تزریق اپیدورال کمر یکی از بخش‌های لاینفک مدیریت غیرجراحی درد کمر و سیاتیک به شمار می‌آید.

اگر بیمار بعد از 6 هفته هنوز از درد پا و یا بی حسی پا شکایت می کند و در طول هفته های گذشته بهبودی چندانی را احساس نکرده باید بیمار را نزد جّراحی فرستاد که بتواند این فتق دیسک را جّراحی کند.

در حال حاضر فتق دیسک در اروپا و آمریکا به کمک میکروسکپ یا آندوسکپ جراحی می شود.

جراحی میکروسکپی فتق دیسک بدین صورت میباشد که جراح یک برش 1 تا 2 سانتیمتری در پوست روی دیسک مربوطه میزند و بعدا با کمک ابزارهای مخصوص و میکروسکپ فتق دیسک را خارج و عصب مربوطه را آزاد می کند. این جرّاحی بر حسب محل فتق دیسک و وزن و قامت بیمار 25 تا60 دقیقه طول می کشد. بیمار جرّاحی شده باید حدود 3 تا 4 ساعت استراحت مطلق بکند و در تخت بیمار بماند. بعد از این زمان بیمار میتواند به کمک پرستار برای مدت کوتاهی به دستشویی برود. مریض باید روز بعد از جرّاحی به مدت 15 دقیقه قدم بزند و بعد از این مدت دوباره به مدت 1 ساعت روی تخت استراحت کند. من بیماران جرّاحی شده ام را در آلمان بسته به سن مریض و نوع جرّای بعد از 24 تا 48 ساعت از بیمارستان مرخص می کنم.

بسته به نوع جرّاحی, بیماران می توانند روز بعد از جرّاحی هنگام غذاخوردن بمدت 10-15  دقیقه روی صندلی بنشینند.

بیماران جرّاحی شده می توانند هر روز 5 دقیقه بیشتر از روز قبل قدم بزنند یا بنشینند.معمولا نخ بخیه یک هفته بعد از جراحی کشیده می شود. بیما ران باید بعد از مرخص شدن از بیمارستان  بمدت 4 تا 6 هفته از کارهای بدنی و بلند کردن اشیائ سنگینتر از 5 کیلوگرم اجتناب کنند. افرادی که شغلشان راننده گی میباشد باید بمدت 2.5 تا 3 ماه از شغلشان صرفنظر کنند.

بیماران جرّاحی شده باید سعی کنند وزن اضافه شان را کم کنند و مرتبا نرمشهای مخصوصی  برای قوی کردن عضلات شکم و کمر انجام بدهند.

حدود 75 درصد بیماران جرّاحی شده بوسیله  میکروسکپ دردشان را از دست میدهند و از نتیجه جرّاحی دیسک خیلی راضی هستند. حدود 15 درصداز این  بیماران جرّاحی شده بعضی موارد هنوز از درد کمر و بندرت از درد پا مینالند. 10 درصد باقیمانده از این بیماران جرّاحی شده میگویند درد آنها بعد از عمل دیسک تغییری نکرده و یا حتی بیشتر شده است.

 

  

فتق دیسک کمر روی یک مدل: روی این مدل میشود نشان داد چگونه یک فتق دیسک ریشه عصبی را تحت فشار قرار می دهد.

 

 

 تصاویر زیر چند نمونه فتق دیسک کمر را نشان میدهند

 

فتق دیسک کمر    Herniated lumbar disc L5/S1

 

  

Herniated lumbar disc L4/5

 

 

Extraforminal Sequester	Median and paramedian herniated disc

 

 

 

طریقه خواباندن بیمار روی میز اتاق عمل و نشان کردن محل جرّاحی بوسیله دستگاه سیّارعکسبرداری C-Arm 

 

 

جرّاحی میکروسکپی فتق دیسک کمر Microsurgical discectomy

 

 

 

 

درمان ریشه عصبی تحت فشار به وسیله تزریق دارو با کمک سی تی سکن 

 

 

منبع:دکتر فکوری

 

خداحافظي با جراحي‌هاي دردناك ديسك كمر

نکته مهم:تنها ۱ تا ۳ نفر از ّهر ۱۰۰ مبتلا به فتق دیسک نیاز به جراحی خواهند داشت.

 

 اكنون متخصصان ايراني هم، موفق به اجراي جديد‌ترين روش درمان‌ ضايعات ديسك كمر شده‌اند. اين روش درماني كه به نوعي اولين عمل جراحي ديسك كمر به روش فورامينوسكوپي در كشور محسوب مي‌شود، در بيمارستان امام رضا (ع) دانشگاه علوم پزشكي ارتش توسط دكتر بصام پور، عضو هيات علمي اين دانشگاه انجام شده است.

«فتق ديسك كمري» كه در اصطلاح عامه به عنوان «ديسك كمر» از آن ياد مي‌شود، عارضه‌اي است كه در اثر بيرون زدگي يا فتق ديسك كمر از قسمت خلفي و در نتيجه فشار بر نخاع يا ريشه هاي عصبي نخاع بروز كرده و سبب ايجاد درد در ناحيه كمر با انتشار به پاها مي‌شود.

به گزارش ايسنا، فتق ديسك كمري معمولا در مقابل انجام فعاليت مكرر سنگين و خارج از توان بدن ايجاد مي‌شود اما بد نشستن طولاني، خم و راست شدن مكرر، فعاليت‌ پس از خسته شدن عضلات كمر، فعاليت با برخي از ابزار آلات مانند چكش‌هاي بادي و مشاغلي مانند رانندگي به خصوص رانندگي با خودرو‌هاي سنگين افراد را مستعد ضايعات ديسك كمر مي‌كند.

درمان‌هاي رايج ضايعات ديسك كمر طي سال‌هاي گذشته، شاهد تحولات شگرفي بوده است؛ به طوري كه از شكافتن كمر بيمار در حين جراحي به ايجاد تنها يك سوراخ چند ميلي‌متري براي درمان ديسك كمر رسيده است.

اكنون متخصصان ايراني هم، موفق به اجراي جديد‌ترين روش درمان‌ ضايعات ديسك كمر شده‌اند. اين روش درماني كه به نوعي اولين عمل جراحي ديسك كمر به روش فورامينوسكوپي در كشور محسوب مي‌شود، در بيمارستان امام رضا (ع) دانشگاه علوم پزشكي ارتش توسط دكتر بصام پور، عضو هيات علمي اين دانشگاه انجام شده است.

در اين روش بر خلاف شيوه‌هاي معمول كه با ايجاد يك شكاف از پشت با انجام جراحي نسبت به درمان عارضه اقدام مي‌شود، براي رسيدن به ديسك تنها سه ميلي‌متر برش از ناحيه پهلو ايجاد مي‌شود و محل ورود به فضاي نخاع، همان محل خروج عصب ( فورامن) است. البته در كتاب‌هاي كلاسيك جراحي از اين ناحيه به عنوان منطقه ممنوعه نام مي‌برند؛ چرا كه با ورود به اين ناحيه، خون‌ريزي شديدي آغاز مي‌شود كه به عقيده دكتر بصام‌پور دليل عدم خونريزي در اين نوع از جراحي استفاده از دستگاه اندوسكوپ به جاي روش‌هاي جراحي مرسوم است.

از مزيت‌هاي مهم اين روش اين است كه جراحي فقط با كمك بي حسي موضعي و با ايجاد يك سوراخ سه ميلي‌متري در پهلوي بيمار آغاز مي‌شود؛ بنابراين بيمار يك ساعت پس از عمل مي‌تواند به زندگي روزمره خود بازگردد و ديگر اين كه فرد درگير عوارض بيهوشي نمي‌شود.

دكتر عليرضا بصام‌پور، متخصص ارتوپد و فوق تخصص جراحي ستون فقرات كه مجري اين روش درماني جديد است در گفت‌وگو با خبرنگار علمي ايسنا گفت: هر انسان معمولاً 26 مهره در ستون فقرات دارد. مهره‌ها به وسيله صفحات انعطاف پذيري به نام ديسك بين مهره‌يي از يكديگر جدا مي شوند. در واقع هر فرد در حالت طبيعي داراي پنج ديسك در ناحيه كمر است، بنابراين وجود ديسك كمر بيماري محسوب نمي‌شود. در ديسك كمر جداري به نام «آنالوس» وجود دارد. زماني كه آنالوس ضعيف شده و محتويات داخل ديسك به نام «نوكلئوس» به سمت بيرون بيايد با تحريك شيميايي يا فشار مستقيم ريشه‌هاي عصبي دردناك شده و بيمار در پا و كمر احساس درد مي‌كند؛ بنابراين وقتي جدار ديسك ضعيف شود مردم به اصطلاح مي‌گويند كه اين فرد ديسك دارد اما به طور علمي ديسك اين افراد آسيب ديده و خراب شده است.

عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي ارتش در خصوص روش‌هاي درمان ضايعات ديسك كمر گفت: حدود 100 سال پيش ابتدا پوست بيمار در ناحيه كمر باز مي‌شد؛ سپس استخوان‌ها برداشته‌ مي‌شد تا نخاع ديده شود؛ پس از آن نخاع باز مي‌شد تا ريشه‌هاي عصبي كه به رشته‌هاي ماكاروني شبيه است، مشاهده و در نهايت پس از رسيدن به ديسك، ضايعات تخريب شده تخليه شوند. سپس نخاع ترميم شده و لايه‌هاي بعدي درمان مي‌شدند تا به پوست برسند.

اين متخصص با بيان اينكه در اين جراحي‌ها، بيمار در بيهوشي كامل به سر مي‌برد، اظهار كرد: نبايد از عوارض زياد اين جراحي غافل شد كه يكي از مهمترين اين عوارض فلج شدن بيماران بود. البته ضعف‌هاي عضلاني و دردهاي عصبي تا پايان عمر از ديگر عوارض اين روش محسوب مي شود. ضمن اين كه در اين جراحي بيمار پس از عمل بايد مدت‌ها استراحت مي‌كرد.

رييس بخش جراحي ستون فقرات بيمارستان امام رضا (ع) تصريح كرد: پس از مدتي، متخصصان متوجه شدند كه مي‌توانند با برداشتن استخوان و لايه‌هاي‌ محافظ نخاع بدون اين كه نخاع را بشكافند، آن‌ها را به يك سمت كشيده و به راحتي ضايعات ديسك را تخليه كنند؛ اما مشكل اين روش آن بود كه به دليل جابه‌جا كردن نخاع، چسبندگي شيوع پيدا مي‌كرد. به طوري‌كه بيمار پس از مدتي از انجام عمل، دچار كمردرد مي‌شد؛ به اين علت كه وقتي نخاع كشيده شده، به جاي اصلي خود برمي‌گشت، فاقد محافظ بود و در نهايت به بافت‌هاي عضلاني و فيبروز اطراف خود مي‌چسبيد و بيمار احساس درد مي‌كرد.

وي افزود:‌ در روش‌هاي جديدتر كه از حدود 30 سال پيش رايج شدند به جاي برداشتن كل استخوان و محافظ‌هاي اطراف عارضه، يك سوراخ كوچك باز و ضايعه ترميم مي‌شد؛ اما به دليل اين كه باز مجبور به كشيدن نخاع به يك طرف بوديم، چسبندگي ايجاد مي‌شد و البته اين جراحي‌ها هم، نيازمند بيهوشي و شكاف وسيع و خونريزي در آن شايع بود.

بصام پور افزود: در اين روش هم بيمار در بيهوشي كامل به سر مي‌برد و هيچ گونه عكس‌العملي در حين عمل از خود در برابر مراحل مختلف جراحي نشان نمي‌داد كه نشان دهنده آسيب‌ديدگي باشد؛ بنابراين برخي اوقات، پس از عمل، بيمار دچار قطع نخاع هم مي‌شد.

وي با بيان اين كه در جديدترين روش درمان ضايعات ديسك كمر كه در بيمارستان امام رضا(ع) استفاده مي‌شود، راه ورود به ديسك كمرعوض مي‌شود، خاطرنشان كرد: در اين روش به جاي ورود از پشت فرد و به طور مستقيم، جراحي ‌از پهلو بيمار انجام مي‌شود؛ البته در سالهاي اول، اين روش به دليل خون‌ريزي شديد و بيهوشي كامل بيمار، چندان مورد استقبال جراحان قرار نگرفت؛ اما پس از ورود تجهيزات پزشكي جديد مانند آندوسكوپي و ليزر، جراح مي‌تواند تنها با ايجاد يك سوراخ كوچك در ناحيه پهلو بيمار به جاي اين كه با چشم خود جراحي باز انجام دهد، مي‌تواند با فرستادن اندوسكوپ چند ميليمتري و دوربين به داخل بدن در حقيقت چشم را با درشت نمايي چند صد برابر بداخل بدن بفرستد ومراحل جراحي را در مانيتور مشاهده و پيگيري کند و به جاي اين كه از چاقو استفاده کند؛ از ليزر جهت بريدن و سوزاندن استفاده مي‌كند كه البته استفاده از ليزر سبب مي‌شود كه برش با دقت زياد و بدون خونريزي باشد و به دليل اين كه هيچ استخوان يا عضله يا ليگاماني خارج نشده، بيمار مي‌تواند بلافاصله به شرايط مناسب خود بازگردد.

بصام‌پور در گفت‌و‌گو با ايسنا تصريح كرد: در اين روش كه با ايجاد يك سوراخ كوچك در پهلوي بيمار انجام مي‌شود، ديگر نيازي به بيهوشي كامل بيمار نيست و تنها با يك بي‌حسي موضعي عمل انجام مي‌شود، در نتيجه بيمار مي‌تواند در هر مرحله‌ از جراحي عكس‌العملي نشان دهد تا از عوارض جانبي عمل جلوگيري شود و مضافأ اينكه بيمار در حين جراحي، ميزان درد پا و يا بي حسي اندام خود را اعلام مي‌كند و در حقيقت خود بيمار زمان ختم عمل را با توجه به كاهش درد مشخص مي‌كند.

وي با بيان اين كه تقريبا 30 سال است كه استفاده از اين روش در دنيا آغاز شده است، تصريح كرد: ابتدا جراحي ايراني به نام دكتر پرويز كامبين در آمريكا با آندوسكوپ‌هاي اوليه كه بزرگ هم بودند اين روش را ابداع كرد. سپس اروپايي‌ها و به خصوص آلماني‌ها به خصوص افرادي به نام پروفسور روتهام، پروفسورگور و پروفسوريونگ اين روش را توسعه داده و تجهيزات خاصي را ابداع كردند.

بصام پور تصريح كرد: اين روش به وسيله دستگاه‌ آندوسكوپي و ليزر ستون فقرات كه حدود 100 ميليون تومان قيمت دارد انجام مي شود و جراح علاوه بر اينكه بايد در جراحي باز كمر متبحر باشد، بايد دوره‌هاي خاص را حداقل به مدت شش ماه روي جسد و سپس به عنوان نظاره گر (ابزرور) و در نهايت دستيار زير نظر اساتيد اين رشته در آمريكا، آلمان يا اسپانيا بگذراند تا بتواند خود اقدام به جراحي کند.

وي كه اين جراحي را تا به حال روي دو بيمار در بيمارستان امام رضا (ع) انجام داده خاطرنشان كرد: هر دوي بيماران مرد و حدود 25 سال سن داشته اند. يكي از آنها جودوكار و ديگري از پرسنل كادر ارتش جمهوري اسلامي بود که به صورت سرپايي جراحي و بعد از اتمام جراحي مرخص شده‌اند.

بصام پور تصريح كرد: فرد جودوکار دچار پارگي ديسک بين مهره‌يي 1-2 L حين تمرين با ضعف و عدم توانايي راه رفتن بوده و توسط فدراسيون پزشكي ورزشي ارجاع داده شده بود كه به طور معمول بايد جراحي وسيع با باز كردن شكم و سينه براي وي انجام مي شد. افسر ارتش هم با پارگي ديسک اس 1 5L بود كه به طور معمول بايد تحت جراحي و گذاشتن پيچ و فيكساسيون قرار مي‌گرفت.

وي در پايان با تاكيد بر اين كه استفاده از اين روش براي هر نوع فتق ديسك بين مهره‌يي و تحت هر شرايطي امكان پذير است، تصريح كرد: اين روش به دلايلي براي سه گروه از بيماران به شدت توصيه مي شود؛ يكي بيماراني كه به دليل شرايط كاري شان نمي توانند بعد از جراحي استراحت كنند مثل ورزشكاران حرفه‌يي، مديران و فعالان مشاغل حساس مانند پزشكان، دندانپزشكان، خلبانان و ديگر بيماران با بيماري زمينه‌يي مانند ديابت، ام اس، سرطان‌ها، پرفشاري خون و بيماران قلبي و گروه سوم افراد مسن كه به هر دليلي بيهوشي براي آنها مضر يا خطرناك است.

منبع:تابناک