سیاتیک چیست و چه علائمی دارد؟

سیاتیک به درد در ناحیه کمر اطلاق می‌شود که به دلیل بروز مشکلاتی در ناحیه عصب سیاتیک به وجود می‌آید. عصب سیاتیک از ناحیه تحتانی کمر شروع شده، از پشت ران هر پا به سمت پایین ادامه می‌یابد.

کمر درد غالباً بخش اصلی دوران بارداری است. پزشکان می‌گویند حداقل نیمی از زنان باردار در مرحله‌ای از دوران بارداری خود، کمر درد و یا درد دیسک کمر در بارداری را تجربه خواهند کرد. کمردرد در بارداری اگر چه موجب نارحتی و پریشانی می‌شود، اما معمولاً نشانه‌‌ی هیچ‌‌گونه خطری برای مادر و یا نوزاد نیست. اما موارد مهمی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. در صورتی که حتی بعد از زایمان، کمردرد بارداری شما بهبود پیدا نکرد، حتماً برای چک‌آپ و معاینات بیشتر به متخصص کمر مراجعه کنید. 

هنگامی‌ که چیزی باعث صدمه به عصب سیاتیک پا شود، یا آن را تحت‌فشار قرار دهد، باعث ایجاد درد در ناحیه تحتانی کمر شده و به باسن و پا‌ها گسترش می‌یابد.
شایع‌ترین نشانه ها و علائم سیاتیک درد ناحیه تحتانی کمر است که از باسن و یک پا به سمت پایین ادامه می‌یابد. این درد به طور معمول در یک پا احساس می‌شود و هنگام نشستن، سرفه کردن و عطسه، شدت می‌گیرد. برخی مواقع ممکن است پا دچار بی‌حسی، ضعف و گزگز شود.

درمان

بسیار مهم است که درمان سياتيک از ابتدا توسط یک متخصص طب فیزیکی درمان شود چون طولانی شدن و درمان ناقص آن درد را بسیار شدید . طولانی و برگشت پذیر می کند.

استراحت مطلق 3 روزه , البته دوره استراحت نباید خیلی طولانی شود زیرا استراحت مطلق مانع از ریکاوری و بر گشت سریع بیمار به زندگی روزمره می شود و درد ممکن است روند درمان دیسک کمر و سیاتیک را هم به تاخیر بیاندازد.ولی با این حال افراد مبتلا به سیاتیک باید برای یک دوره طولانی از انجام فعالیت های شدید و سنگین ویا طولانی خودداری کنند و فقط فعالیت های سبک را انجام دهند انجام فعالیت های ملایم روند بهبودی بیماررا کم کرده و التهابات را کم می کند.

علائم درد سیاتیک به طور ناگهانی ظاهرشده و می‌تواند برای چندین روز یا هفته ادامه یابد. بالغ‌ بر ۹۰ درصد افراد مبتلا به درد سیاتیک بدون نیاز به عمل جراحی بهبود می‌یابند و بالغ بر ۸۵ درصد مردم آمریکا در طول زندگی خود نوعی کمردرد را تجربه می‌کنند ولی عصب سیاتیک همیشه مسبب ایجاد این درد نیست.
در بسیاری از موارد، کمردرد به دلیل کشیده شدن یا فشار بیش از اندازه به عضلات ناحیه تحتانی ایجاد می‌شود.
آنچه اغلب اوقات درد سیاتیک را از سایر دردهای ناحیه پشت مشخص می‌کند، چگونگی پخش شدن درد در پشت ران و به سمت پایین تا کف پا است و ممکن است به صورت گرفتگی شدید پا باشد. بیشتر افرادی که دچار این درد می‌شوند بین ۳۰ تا ۵۰ سال سن دارند.
در زنان باردار نیز احتمال ایجاد این مشکل بیشتر است زیرا در این دوره جنین در حال رشد می‌تواند روی عصب سیاتیک فشار وارد کند

علل،علائم و درمان درد سیاتیک

 

سیاتیک عصبی است که از ریشه های ناحیه کمر منشائ گرفته و از ناحیه باسن و پشت ران عبور و در ۱۵ سانتی زانو به دو عصب تیبیال و پرونئال تقسیم می شود شاخه تیبیال از پشت ساق و شاخه پرونئال از جلوی ساق عبور می کند.

علائم سیاتیک

معمول ترین نشانه سیاتیک درد شدید پشت ران و ساق و کمر درد است که شدت دو تای اول از کمر درد بسیار بیشتر است. معمولا بیمار درد متوسط یا شدیدی را تجربه می کند که از باسن شروع می شود و به پا و ساق منتشر می شود. مهم است که بدانید درد سیاتیک سبب ایجاد درد در پشت زانو می شود.

علل درد سیاتیک

بیرون زدن دیسک بین مهره ای و فشار آن بر روی ریشه های عصبی است که به آن فتق دیسک بین مهر ه ای نیز گفته می شود.

تنگی ستون مهره ها در قسمت کمری و نیز بیماری اسپوندیلولیستزی

تومورهای نخاعی که بر روی ریشه های عصبی فشار وارد می کنند

درمان سیاتیک

از روش های مختلفی از جمله فیزیوتراپی و برنامه های ورزشی کششی و تقویتی برای درمان درد رگ سیاتیک می توان استفاده کرد. در زیر مواردی برای درمان درد عصب سیاتیک ذکر شده است.

ـ استفاده از کیسه یخ :مقداری یخ در یک حوله تمیز قرار دهید و آن را به مدت حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بر روی ناحیه دردناک قرار دهید. این عمل را روزی ۴ مرتبه تکرار کنید. کیسه یخ باعث کاهش التهاب در محل می شود.

ـ استفاده ازکیسه آب گرم:پس از ۴۸ ساعت از شروع درد، بهتر است در نواحی آسیب دیده، از گرما استفاده کنید. چنانچه درد شما ادامه داشت، سعی کنید به طور تناوب کیسه های گرم و سرد را بر روی ناحیه مبتلا قرار دهید.

ـ انجام حرکات کششی: ورزش های کششی غیرفعال به درمان سیاتیک شما کمک می کنند تا زودتر خوب شوید . از انجام حرکات پرتابی و یا پیچشی جدا پرهیز کنید.

ـ داروهای ضددرد: استامینوفن و پروفن معمول ترین داروهای ضددردی هستند که مورد استفاده قرار می گیرند.

ـ فیزیوتراپی: اگر دیسک شما از جای خود بیرون زده است، فیزیوتراپی نقشی اساسی در بهبودی شما دارد.

ـ انجام ورزش های معمولی: ورزش موجب آزاد کردن اندورفین ها(مورفین درونی بدن) می شود. اندورفین ها واسطه های شیمیایی هستند که از رسیدن پیام های درد به مغز جلوگیری می کنند. ورزش با تحریک آزاد شدن اندروفین ها در مقابله با ناراحتی های مزمن کمک بسیاری می کند.

منبع:دکتر حسین زاده.تبیان

علائم و پیشگیری از سیاتیک

شايع‌ ترين علت بيماري سياتيك، بيرون زدگي ديسك بين مهره ‌اي و فشار آن روي ريشه‌ هاي عصبي است كه به آن فتق ديسك بين مهره ‌اي نيز گفته مي ‌شود. اغلب سابقه كمردرد در اين نوع بيماران ديده مي ‌شود، اما بيشترين علامت اين بيماري درد در ناحيه اندام‌ ها يعني پاهاست.

معمولا به دنبال برداشتن يك ‌بار سنگين يا حركت ناگهاني، امكان خارج شدن ديسك ‌هاي بين مهره‌ اي به سمت راست و چپ و فشار وارد آوردن به عصب سياتيك (عصب طبيعي داخل بدن) و انتشار درد از ناحيه ديسك به سمت پا وجود دارد. بنابراين اگر ناگهان دچار دردي شديد كه از قسمت باسن يا پشت ران شما شروع ‌شده و تا ساق پا ادامه مي‌ يابد به احتمال زياد دچار اين عارضه شده ‌ايد.

عــلائم ســیاتیــک

درد سیاتیکی ممکن است بصورت احساس گرفتگی عضلات در ساق یا بصورت احساس درد در پشت یا سطح خارجی ساق باشد. درد ممکن است موقع نشستن، سرفه کردن یا عطسه کردن بیشتر شود. ممکن است احساس سوزن سوزن شدن یا گزگز یا خواب رفتگی در ساق داشته باشید. و یا حتی ممکن است احساس سنگینی ساق و احساس ضعف عضلانی در ساق داشته باشد. ممکن است علائم ذکر شده در ساق بدون کمردرد باشد. اگر بیمار مدت زیادی طول بکشد میتواند موجب لاغر شدن بعضی از عضلات اندام تحتانی شود.

 پيشــگـــيري از سيــاتــيك

1ـ اگر اضافه وزن داريد وزن خود را متعادل كنيد.

2ـ‌ با كمك ورزش‌ هاي مناسب مي ‌توانيد عضلات شكم و كمر خود را تقويت كنيد.

3ـ اشياي سنگين را بسرعت و با يك حركت سريع و ناگهاني از روي زمين بلند نكنيد.

4ـ وضعيت بدني مناسبي داشته باشيد. آگاهي از اين‌كه چگونه درست بايستيد و نيز آشنايي با صحيح بلند كردن اجسام سنگين، تاثير زيادي در حفظ و نگهداري كمر شما دارد.

5 ـ كفش مناسب بپوشيد. بهترين كفش براي پيشگيري از كمردرد، كفش‌ هايي با پاشنه 3ـ2 سانتي‌متر است. كفش ‌هاي پاشنه‌ دار يا تخت هر كدام به نحوي موجب كمردرد مي ‌شود.

6 ـ درست بخوابيد. روش صحيح درست خوابيدن مي ‌تواند درد سياتيك و كمر را كاهش دهد.به عنوان مثال اگر به پهلو مي ‌خوابيد پاهاي خود را 10 تا20 درجه خم كنيد و بين دو زانو بالش كوچكي قرار دهيد يا اگر به صورت طاق باز مي‌ خوابيد زير زانوي خود بالشي بگذاريد تا پاهاي شما خم نگه داشته شود.

7- در نهايت بايد توصيه كرد كمردرد را از بروز نخستين علائم جدي بگيريد و آن را پيگيري كنيد حتي اگر سياتيك نباشد.


منبع:ایران ارتوپد.دکتر هاشمی

سیاتیک درد منتشر شده

 

سیاتیک دردی است که از پایین کمر و باسن شروع می شود و تا ساق ها ادامه می یابد. کلمه سیاتیک از عصب سیاتیک گرفته شده است که قبلاً اعتقاد بر این بود که علت درد این عصب است که از پایین کمر شروع شده و از کپل گذشته و به ساق پا ختم می شود. اما در حقیقت علت سیاتیک فشرده شدن دیسک مهره ای از کمر است که ریشه عصب سیاتیک از داخل آن شروع شده است و این فشردگی باعث فشار آمدن به ریشه این عصب می شود.

این نوع کمر درد نسبت به انواع دیگر کمر درد کمتر شایع است. به عنوان مثال فعالیت های ورزشی، حرکت های نمایشی و فعالیت های سنگین سبب کمر درد و پا درد می شوند که معمولا با سیاتیک اشتباه گرفته می شوند. چالشی که برای یک پزشک وجود دارد این است که بتواند میان یک درد با ريشه اعصاب که ناشی از فشرده شدن عصب است و یک درد منتقل شده که ناشی از کشیدگی و سفت شدن عضلات و تحت تاثیر قرار دادن ستون فقرات است درست تشخیص بدهد.

 

علائم

معمول ترین نشانه سیاتیک درد شدید پشت ران و ساق و کمر درد است که شدت دو تای اول از کمر درد بسیار بیشتر است. معمولا بیمار درد متوسط یا شدیدی را تجربه می کند که از باسن شروع می شود و به پا و ساق منتشر می شود. مهم است که بدانید سیاتیک سبب ایجاد درد در پشت زانو می شود. معمولاً بیماران سابقه درد کمر را چند هفته یا چند روز قبل تجربه می کنند و پس از آن درد به پا ها منتشر می شود که شدت آن از کمر درد بسیار بیشتر است و در بعضی موارد کمر درد به کل از بین می رود.

البته در صورتی که بیمار سابقه قبلی طولانی مدت سیاتیک داشته باشد ممکن است به تدریج درد در قسمت های کپل و پشت ران مستقر شود. در چنین وضعیتی فرد احساس درد شدید دارد که محل آن مبهم است و ممکن است در قسمت های پایینی پا و ساق دردی احساس نکند.

معمولا دلیل مشخصی برای بروز سیاتیک نمی توان برشمرد. ایستادن، نشستن، بلند کردن اجسام سنگین، عطسه کردن یا حتی عکس العمل ناشی از پیچ خوردگی روده ممکن است منجر به بدتر شدن درد شود. دراز کشیدن معمولاً راحت ترین وضعیت برای چنین فردی است. مورمور شدن احساس ضعف و مشکلات روده ای یا مثانه ای هم می تواند از عوارض سیاتیک باشند که البته این علانم بسیار نادر هستند.

 

تشخیص و درمان

بررسی کامل سابقه بیماری و معاینه فیریکی در تشخیص سیاتیک بسیار مهم است. هیچگاه نمی توان تست کرد آیا ریشه عصب تحت فشار است یا خیر. بلکه می توان با حرکاتی این شرایط را در فرد ایجاد کرد. این آزمایش باید بوسیله پزشک انجام شود و عبارت است از حرکت دادن پاها  در جهت هايي و به میزانی است که اعصاب سیاتیک را تحت کشش قرار دهد در این هنگام اگر بیمار احساس درد داشت احتمال اینکه علت درد سیاتیک باشد زیاد است.

بعضی از این بیماران بدون درمان خاصی بهبود می یابند. و آنها که احتیاج به درمان نیاز دارند معمولاً با یک سری درمان ها از قبیل مدت کوتاهی استراحت، و انجام ندادن بعضی حرکات و فعالیت ها همراه با دارو های کاهنده درد بهبود می یابند. فیزویوتراپی و برنامه های ورزشی کششی و تقویتی برای برگشت بیمار به فعالیت های روزمره بسیار مفید هستند.

همچنین در مواردی خاص برای بعضی از بیماران که درد شدید سیاتیک دارند و با توسل به مدارک پزشکی عینی مانند MRI که در آن مشخص شده است دیسک تغییر شکل داده است ممکن است به عمل نیاز باشد. بیمارانی که مشکل پیشرفته در عصب دارند یا مشکل عضلانی پیشرفته دارند شانس بهبودی بیشتری پس از عمل دارند تا کسانیکه درد دارند و مشکل ضعف عضلانی ندارند.

 

منبع:یادبگیر

 

درد سیاتیک از لگن تا انتهای پاها

---

سیاتیک، نام یک عصب است. این عصب طولانی‌ترین عصب داخل بدن شماست که از لگن تا انتهای پا ادامه دارد و در طول مسیر خود به شاخه‌های متعددی تقسیم می‌شود.

---

هر گونه فشار بر روی این عصب می‌تواند باعث ایجاد درد در تمام طول عصب شود. این درد به‌طور تدریجی شروع شده و با گذشت زمان افزایش می‌یابد و در هنگام نشستن، برخاستن، عطسه و یا سرفه‌کردن نیز بدتر می‌شود.

 

علائم

درد سیاتیک می تواند از یک درد خفیف گرفته تا ناتوانی و از کارافتادگی کامل متغیر باشد. احساس خارش، سوزش، بی‌حسی و ضعف عضلانی نیز وجود دارد.

 

علل

- فتق دیسک ‌بین‌ مهر‌ه‌ای یا بیرون‌زدگی دیسک بین ‌مهره‌ای : دیسک‌های بین مهره‌ای، صفحاتی از جنس غضروف هستند که مهره‌ها را از هم جدا می‌کنند. دیسک‌های سالم، ستون مهره‌ها را انعطاف‌پذیر نگه‌ داشته و مهره‌ها به‌راحتی بر روی هم می لغزند. با افزایش سن، این دیسک‌ها شروع به تحلیل رفتن می‌کنند و خشک می شوند. این مسئله موجب بیرون رانده‌شدن دیسک از محل خود (فتق) و فشار بر روی ریشه عصبی می‌شود.

- تنگی ستون مهره‌ها در قسمت کمر

- بیماری اسپوندیلولیستزی

- نشانگان پیریفورمیس : اسپاسم عضله ای که در نزدیکی عصب سیاتیک قرار دارد، باعث فشار بر عصب می‌شود.

- تومورهای نخاعی

- تومورهای عصب سیاتیک

- تصادفات رانندگی و یا ضربه دیدن ستون مهره‌ها

استراحت به مدت یک تا چند روز سبب بهبودی نسبی بیماری می‌شود. ولی استراحت به مدت طولانی، علائم را بدتر خواهد کرد

عوامل خطر

- سن : تحلیل دیسک‌‌های ‌بین مهره‌ای کمری از سن 30 سالگی شروع می‌شود. تنگی‌های ستون مهره‌ای، افراد را در سنین بالاتر از 50 سال درگیر می‌کنند.

 

- شغل : افرادی که شغلشان نیاز به چرخش مکرر کمر دارد، آنهایی که بارهای سنگین حمل می‌کنند و کسانی که به‌مدت طولانی رانندگی می‌کنند.

 

- فعالیت‌های بدنی : افرادی که برای مد‌ت طولانی می‌نشینند و کم ‌فعالیت هستند.

 

- عوامل ژنتیکی : دانشمندان دو ژن را شناسایی کرده‌اند که وجود آنها باعث ابتلا به بیماری سیاتیک می شود.

 

- بیماری دیابت : به‌دلیل آسیب و تخریب اعصاب بدن.

 

کی باید به پزشک مراجعه کرد؟

- اگر درد شما بیش از شش هفته طول کشید.

- اگر درد از ابتدا شدید بود و روزبه‌روز بدتر شد.

- اگر درد به ‌دنبال یک آسیب شدید ایجاد شده است و یا اگر علاوه بر درد، دچار مشکلاتی در اجابت مزاج شده‌اید و یا درد با بی‌حسی و ضعف عضلات کمر یا پا همراه است.

 

راه های تشخیص

- پزشک در مورد سابقه بیماری سوال خواهد کرد.

- معاینه بالینی کامل

- بررسی قدرت عضلات و رفلکس‌ها

- تصویربرداری

 

درمان

- استراحت به مدت یک تا چند روز سبب بهبودی نسبی بیماری می‌شود. ولی استراحت به مدت طولانی، علائم را بدتر خواهد کرد.

برای بلند کردن اجسام یا کودک از زمین، هرگز از قسمت کمر خم نشوید، بلکه زانوهای خود را خم کنید و بنشینید و جسم یا کودک را بلند کنید

- کیسه یخ : مقداری یخ در یک حوله تمیز قرار دهید و آن را به مدت حداقل 15 تا 20 دقیقه بر روی ناحیه دردناک قرار دهید. این عمل را روزی 4 مرتبه تکرار کنید. کیسه یخ باعث کاهش التهاب در محل می‌شود.

 

- کیسه‌ ‌آب گرم : پس از 48 ساعت از شروع درد، در نواحی آسیب‌دیده از گرما استفاده کنید. چنانچه درد شما ادامه داشت، به‌طور متناوب کیسه‌های گرم و سرد را بر روی ناحیه مبتلا قرار دهید.

 

- انجام حرکات کششی: ورزش‌های کششی به شما کمک می‌کنند تا زودتر خوب شوید‌.

 

- داروهای ضددرد مثل آسپیرین استامینوفن وپروفن . ولی استفاده زیاد این داروها، بسیار زیان‌آور است. این داروها دارای عوارض جانبی نظیر:تهوع ،خونریزی معده  ویا زخم های دستگاه گوارشهستند. پمادهای پیروکسیکام و دیکلوفناک هم مناسب اند.

- فیزیوتراپی : اگر دیسک‌ از جای خود بیرون زده است، فیزیوتراپی در بهبودی آن موثر است. هدف از فیزیوتراپی، کمک به قرارگیری بدن در وضعیت صحیح، تقویت عضلاتی که از کمر شما حمایت می‌کنند و تقویت انعطاف‌پذیری بدن است.

 

- ورزش‌های معمولی: ورزش موجب آزاد کردن آندورفین‌ها می‌شود. آندورفین‌ها، واسطه‌های شیمیایی هستند که از رسیدن پیام‌های درد به مغز جلوگیری می‌کنند.

 

- اگر درمان‌های بالا در طی چند ماه نتوانند درد را کاهش دهند، انجام درمان‌های دیگر نظیر: تزریق کورتون به پرده نخاعی و یا انجام عمل جراحی ضرورت پیدا می کند.

 

پیشگیری

1- ورزش کردن : باید تمرکز، بیشتر روی عضلات شکم و کمر باشد، زیرا این عضلات جهت قرار گرفتن در وضعیت مناسب بدنی ضروری هستند. ورزش‌هایی نظیر: یوگا، دوچرخه‌های ثابت و تردمیل؛‌‌ به قوی نگاه داشتن این عضلات کمک می‌کنند.

هنگام حمله های حاد سیاتیک عصبی نباید ورزش کرد. در سیاتیک مزمن، ماساژ و تمرین های ورزشی کمک کننده است.

 

2- درست نشستن : یک صندلی خوب باید به‌خوبی از قوس کمری شما حمایت کند. اگر چنین نیست، از یک بالشتک نرم در پشت کمرتان استفاده کنید.

برای مدت طولاتی در یک جا ننشینید و در فواصل بین نشستن‌تان، حتما راه بروید

3- ایستادن ، خوابیدن  و بلند کردن اجسام به طور صحیح : اگر باید برای مدت زمان طولانی بایستید، به‌طور متناوب بر روی یک پایتان تکیه کنید و به پای دیگر استراحت دهید.

روی یک تشک نسبتا سفت بخوابید و از بالش‌ جهت حمایت کمرتان استفاده کنید، ولی از بالش‌هایی که موجب می‌شوند گردن شما بیش از حد بالا برود به هیچ‌وجه استفاده نکنید.

برای بلند کردن اجسام یا کودک از زمین، هرگز از قسمت کمر خم نشوید، بلکه زانوهای خود را خم کنید و بنشینید و جسم یا کودک را بلند کنید. جسم سنگین را نزدیک به بدنتان حمل کنید.

 

10 حرکت ورزشی برای بهبود درد سیاتیک

1- بخوابید و پاها را خم کنید، زانوها را به هم فشار دهید. با دست ها زانوها را از هم جدا کنید، ‌در حالی که عضله های مقابل مقاومت می کنند. 30 ثانیه این کار را ادامه دهید.

 

2- بخوابید و پاها را خم کنید. پاها را یکی یکی راست کنید، اما ران ها را موازی هم نگه دارید. هر پا را 30 ثانیه بالا نگه دارید.

 

3- به پهلو دراز بکشید، باسن کمی خمیده و سمت دردناک رو به بالا باشد. پای دردناک را یک دقیقه عقب و جلو ببرید.

 

4- روی لبه تخت بنشینید، ‌از عقب به دست ها تکیه دهید. هر پا را به نوبت دراز و خم کنید. این حرکت را 8 بار تکرار کنید.

 

5- روی صندلی بنشینید. پاها کمی خمیده است، دست ها را روی پاها بگذارید. از کمر به جلو خم شوید و دست ها تا نوک انگشتان پا برود. این حرکت را 4 بار تکرار کنید.

 

6- روی زمین بنشینید و پاها را دراز کنید. به جلو خم شوید و نوک پاها را لمس کنید. این حرکت را چند بار تکرار کنید.

 

7- بایستید و پای دردناک را آرام به جلو و عقب ببرید. این حرکت را 5 دقیقه انجام دهید.

 

8- دست ها را روی باسن بگذارید و سنگینی خود را به روی پای راست بدهید و آن را خم کنید و پای چپ را به سمت چپ دراز کنید. بایستید و حرکت را با پای دیگر تکرار کنید. این حرکت را از هر طرف 8 بار تکرار کنید.

 

9- بایستید و دست ها را روی باسن بگذارید. از کمر، به جلو و عقب خم شوید. این حرکت را 8 بار تکرار کنید.

 

10- یک میله افقی را بالای سر قرار دهید. به آرامی بالا تنه را به چپ و راست بچرخانید