سكته‌ مغزي‌

 شرح بيماري

 علايم‌ شايع‌

 علل‌

  عوامل تشديد كننده بيماري

  پيشگيري‌

 عواقب‌ مورد انتظار

  عوارض‌ احتمالي‌

  درمان‌

 اصول‌ كلي‌

  داروها

 فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري

 رژيم‌ غذايي‌

  درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟

   شرح بيماري

سكته‌ مغزي‌ عبارت‌ است‌ از كاهش‌ ناگهاني‌ خونرساني‌ به‌ بخشي‌ از مغز كه‌ طوري‌ به‌ آن‌ ناحيه‌ آسيب‌ مي‌زند كه‌ نمي‌تواند به‌ طور طبيعي‌ داراي‌ كاركرد باشد. غالباً بزرگسالان‌ بالاي‌ 60 سال‌ مبتلا مي‌شوند.

   علايم‌ شايع‌

بسته‌ به‌ محل‌ آسيب‌ مغزي‌ علايم‌ زير ممكن‌ است‌ وجود داشته‌ باشند:
سنگيني‌ ناگهاني‌ در اندام‌ يا كرختي‌ و ناتواني‌ در كنترل‌ عضلات‌
عدم‌ توانايي‌ حركت‌ دادن‌ بخشي‌ از بدن‌
كاهش‌ هوشياري‌ / منگي‌
عدم‌ توانايي‌ تكلم‌
سردرد
اختلالات‌ بينايي‌
گيجي‌
بي‌اختياري‌ مدفوع‌ يا ادرار

   علل‌

معمولاً تصلب‌ شرايين‌ (آترواسكلروز) يا فشار خون‌ بالا. اين‌ موارد ممكن‌ است‌ منجر به‌ موارد زير گردد:
ترومبوز كه‌ در آن‌ جريان‌ خون‌ در اثر تنگي‌ يا بسته‌ شدن‌ يك‌ شريان‌ مسدود مي‌گردد.
آمبولي‌ كه‌ در آن‌ بخش‌ كوچكي‌ از رسوب‌ چربي‌ يا يك‌ لخته‌ خوني‌ كوچك‌ از يك‌ رگ‌ مبتلا يا قلب‌ به‌ مغز مي‌رود.
خونريزي‌ مغزي‌ كه‌ در آن‌ يك‌ رگ‌ خوني‌ مغز پاره‌ شده‌، به‌ بافت‌ مغزي‌ اطراف‌ خود خونريزي‌ مي‌كند.
پارگي‌ آنوريسم‌ يك‌ شريان‌ كوچك‌ مغز

    عوامل تشديد كننده بيماري

سيگار كشيدن‌
چاقي‌
رژيم‌ غذايي‌ پرچربي‌ يا پر نمك‌
سن‌ بيش‌ از 60 سال‌
فشار خون‌ بالا
ديابت‌ شيرين‌
بيماري‌ شريان‌ كرونر
سابقه‌ حملات‌ گذراي‌ ايسكميك‌
سابقه‌ خانوادگي‌ سكته‌ مغزي‌
سوء مصرف‌ الكل‌
فيبريلاسيون‌ دهليزي‌ (نوعي‌ ضربان‌ قلب‌ نامنظم‌)

    پيشگيري‌

به‌ طور منظم‌ ورزش‌ كنيد.
از رژيم‌ غذايي‌ كم‌چربي‌ استفاده‌ كنيد.
سيگار نكشيد.
كنترل‌ طبي‌ هرگونه‌ اختلال‌ مزمن‌ (مثل‌ ديابت‌ شيرين‌)
فشار خون‌ خود را مرتب‌ كنترل‌ كنيد. اگر بالا باشد، به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ كنيد.
در مورد مصرف‌ روزانه‌ آسپيرين‌، از توصيه‌هاي‌ پزشكي‌ بهره‌مند شويد. مطالعات‌ حاكي‌ از آن‌ هستند كه‌ اين‌ امر ممكن‌ است‌ چنان‌ بر لخته‌ شدن‌ تأثير كند كه‌ احتمال‌ ترومبوز يا آمبولي‌ مغزي‌ را كاهش‌ دهد (در سكته‌ خونريزي‌ دهنده‌ مؤثر نيست‌ و ممكن‌ است‌ خطرناك‌ باشد).
اگر دچار انسداد شريان‌ كاروتيد باشيد، جراحي‌ مي‌تواند احتمال‌ سكته‌ مغزي‌ در آينده‌ را كاهش‌ دهد.

   عواقب‌ مورد انتظار

سكته‌ مغزي‌ در 23 موارد باعث‌ مرگ‌، آسيب‌ پايدار يا ناتواني‌ مي‌شود. در بقيه‌ موارد، امكان‌ بهبود كامل‌ بدون‌ ناتواني‌ درازمدت‌ وجود دارد.
يك‌ سكته‌ مغزي‌ خفيف‌ ممكن‌ است‌ نشانه‌اي‌ زودهنگام‌ از حملات‌ شديدتر باشد. ناتواني‌ نسبي‌ در افرادي‌ كه‌ از سكته‌ مغزي‌ نجات‌ مي‌يابند، ممكن‌ است‌ ماه‌ها طول‌ بكشد.

    عوارض‌ احتمالي‌

پنوموني‌ (ذات‌الريه‌)
افسردگي‌
زخم‌ فشاري‌ حاصل‌ از استراحت‌ طولاني‌ در بستر
فلج‌ يا ناتواني‌ پايدار

    درمان‌

   اصول‌ كلي‌

بيمارستان‌ها برنامه‌هاي‌ مداخله‌اي‌ زودهنگام‌ دارند. اگر دچار علايم‌ سكته‌ مغزي‌ شويد، فوراً به‌ نزديك‌ترين‌ بيمارستان‌ محل‌ زندگي‌ خود برويد.
آزمون‌هاي‌ تشخيصي‌ مي‌توانند شامل‌ بررسي‌هاي‌ آزمايشگاهي‌ مايع‌ نخاع‌ و خون‌، نوار قلب‌، اكوكارديوگرافي‌، سونوگرافي‌، آنژيوگرافي‌، سي‌تي‌اسكن‌ و راديوگرافي‌ سر باشند.
ممكن‌ است‌ بستري‌ شدن‌ در بيمارستان‌ براي‌ مراقبت‌ حاد (با پايش‌ دقيق‌ كاركرد قلب‌ و ريه‌، غلظت‌ الكتروليت‌ها و مايعات‌) لازم‌ باشد.
جراحي‌ (گاهي‌ اوقات‌) براي‌ برداشتن‌ لخته‌ يك‌ شريان‌ مغز ممكن‌ است‌ لازم‌ باشد.
در بعضي‌ انواع‌ سكته‌ مغزي‌ از داروهاي‌ حل‌كننده‌ لخته‌ خون‌ استفاده‌ مي‌شود.
ممكن‌ است‌ (گاهي‌) مراقبت‌ پرستاري‌ در خانه‌ لازم‌ باشد.
ممكن‌ است‌ فيزيوتراپي‌، كاردرماني‌ و گفتاردرماني‌ لازم‌ باشد.

    داروها

داروهاي‌ ضد انعقادي‌ براي‌ كاهش‌ احتمال‌ تشكيل‌ لخته‌
داروهاي‌ ضد پرفشاري‌ خون‌ در صورت‌ ابتلا به‌ فشار خون‌ بالا

   فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري

اگر كنترل‌ عضلاني‌ شما از دست‌ رفته‌ باشد، درمان‌ به‌ شما كمك‌ خواهد كرد تا ياد بگيريد براي‌ به‌ دست‌ آوردن‌ مجدد مهارت‌هاي‌ پايه‌ مثل‌ خوردن‌، لباس‌ پوشيدن‌ و توالت‌ رفتن‌ از اندام‌هاي‌ آسيب‌ ديده‌ خود استفاده‌ كنيد.
پس‌ از يك‌ سكته‌ مغزي‌، تعبيه‌ سطوح‌ شيب‌دار به‌ جاي‌ پله‌ در ورودي‌هاي‌ منزل‌ و نيز دستگيره‌ در كنار وان‌ حمام‌ و دستشويي‌ها را مدنظر قرار دهيد.

   رژيم‌ غذايي‌

در ابتدا ممكن‌ است‌ تغذيه‌ با استفاده‌ از لوله‌ معده‌ ضرورت‌ يابد و سپس‌ بتوانيد از غذاهاي‌ صاف‌ شده‌، و يا معمولي‌ استفاده‌ كنيد. غذايي‌ را بخوريد كه‌ كم‌ نمك‌ و كم‌چربي‌ باشد.

    درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟

اگر شما يا يكي‌ از اعضاي‌ خانواده‌تان‌ علايم‌ سكته‌ مغزي‌ را داشته‌ باشيد يا آنها را در فردي‌ ديگر مشاهده‌ كنيد. اين‌، يك‌ اورژانس‌ است‌!
اگر در طول‌ درمان‌ موارد زير رخ‌ مي‌دهند: ـ تب‌ ـ زخم‌هاي‌ فشاري‌ ـ بدتر شدن‌ علايم‌

منبع:پزشکان ایران

پنج نشانه سكته مغزي

سكته در واقع نوعي حمله مغزي است كه سلول‌هاي مغزي را نابود مي‌كند. هرچند علائم اصلي سكته در زنان و مردان يكسان است اما در زنان علائم منحصر به فردي بروز مي‌كند كه مختص جنسيت آنها است.

آگاهي از  پنج نشانه هشداردهنده سكته مغزي براي تمام افراد ضروري و بسيار حائز اهميت است چون وقتي علائم اين عارضه آغاز شوند به سرعت پيشروي و زمان را براي امدادرساني به موقع به بيمار محدود مي‌كنند.

به گزارش ايسنا، سكته مغزي اغلب كشنده است و بنابراين آگاهي از علائم آن مي‌تواند جان بيمار را به موقع نجات دهد.

آمارها نشان مي‌دهد كه در آمريكا سكته مغزي از عوامل اصلي مرگ و مير است و در كنار آن بيماري‌هاي قلبي و سرطان قرار مي‌گيرند. اما نكته مهم‌تر و حتي منفي‌تر در مورد سكته مغزي اين است كه اين عارضه عامل اصلي ناتواني‌هاي جسمي و ذهني و از كارافتادگي است كه موجب بروز مشكلات جدي در تكلم، حافظه و تحرك مي‌شود.

به گزارش سايت اينترنتي كامن سنس، آنچه بيشتر متخصصان و مسوولان را بويژه در سال‌هاي اخير نگران كرده، سرعت افزايش نرخ ابتلا به سكته مغزي در جوانان و حتي كودكان است.

سكته در واقع نوعي حمله مغزي است كه سلول‌هاي مغزي را نابود مي‌كند. هرچند علائم اصلي سكته در زنان و مردان يكسان است اما در زنان علائم منحصر به فردي بروز مي‌كند كه مختص جنسيت آنها است.

سكته خفيف و شديد هر دو علائم مشابهي دارند. حدود 90 درصد از كل موارد سكته مغزي از نوع سكته ايسكميك هستند. اين نوع سكته حاصل بسته شدن عروق سرخرگي است كه در آن لخته‌هاي خوني مانع از رسيدن جريان خون به مغز مي‌شوند. در اين وضعيت مغز با كمبود اكسيژن و مواد غذايي مواجه شده و در نتيجه سلول‌هاي مغزي تلف مي‌شوند.

تنها 10 درصد از موارد سكته مغزي از نوع سكته‌هاي ناشي از خونريزي‌ هستند. اين نوع سكته زماني رخ مي‌دهد كه يك رگ خوني ظريف در مغز سوراخ شده و يا واقعا پاره مي‌شود. تاثير مخرب سكته روي بافت مغز مي‌تواند به همان اندازه آسيب ناشي از حمله قلبي روي بافت قلب باشد.

پنج نشانه هشدار دهنده سكته مغزي

علائم سكته مغزي به طور ناگهاني آغاز مي‌شوند به همين خاطر توجه به زمان شروع هر يك از اين  پنج علائم در زنان و مردان حائز اهميت است.

اين علائم عبارتند از:

1-‌ احساس كرختي يا ضعف كه معمولا فقط در يك طرف صورت يا بدن، در يك دست يا پا و بسيار ناگهاني بروز مي‌كند.

2- گيجي كه موجب نامفهوم شدن ناگهاني گفتار و دشواري در پيدا كردن واژه‌هاي مناسب و يا حتي ناتواني در درك گفته‌هاي ديگران مي‌شود.

3- مشكل در راه رفتن كه ناشي از سرگيجه ناگهاني، از دست دادن تعادل و از دست دادن هماهنگي است.

4- تاري ناگهاني ديد كه موجب مشكل در بينايي در يك يا هر دو چشم مي‌شود. گاهي نيز فرد دچار دوبيني يا تيره‌شدن كلي ديد مي‌شود.

5- سردرد غيرعادي و فوق‌العاده شديد كه شبيه به يك ضربه ناگهاني است و گاهي با سرگيجه و حالت تهوع همراه است.

هر چند موارد فوق شايعترين علائم مشترك هشداردهنده سكته در زنان و مردان هستند اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد در زنان پنج نشانه بيشتر نيز مشاهده مي‌شود كه اين علائم مخصوص جنسيت آنهاست و در مردان اغلب ديده نمي‌شوند.

اين علائم عبارتند از:

-احساس خستگي ناگهاني

-افتادن يا تشنج ناگهاني

- تشديد ناگهاني ضربان قلب

- بروز درد ناگهاني در قفسه سينه، دست، پا و صورت

- تنگي نفس به طور ناگهاني و يا سكسكه

سكته يك حالت جدي اورژانسي است و براي متوقف كردن آسيب‌هاي احتمالي به مغز بيمار فقط سه ساعت فرصت وجود دارد. بنابراين هر نوع نشانه و علامتي صرف نظر از كوچك بودن آن بايد فورا مورد توجه قرار بگيرد.


منبع:عصر ایران

نشانه‌های سكته مغزی

سكته مغزی از جمله بیماری‌هایی است كه هیچ وقت از باورهای غلط مصون نمانده است

بسیاری تصور می‌كنند این بیماری فقط سراغ افراد سالخورده می‌رود، اما بهتر است بدانیم كه امروزه قریب به 15 درصد مبتلایان به سكته مغزی، كمتر از 50 سال دارند.

با این حال، ظاهرا بررسی اولیه سكته مغزی در تهران انجام نشده، ولی بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد كه بروز این بیماری در تهران باید در روز بین 150 تا 200 مورد باشد كه متاسفانه براساس آمارهای مراكز درمانی كمتر از 15 تا 20 درصد بیماران به مراكز درمانی مراجعه می‌كنند و حجم عظیمی از آنان به هیچ مركزی مراجعه نمی‌كنند، ولی چرا اكثر افراد مبتلا به سكته مغزی به مراكز درمانی مراجعه نمی‌كنند؟

دكتر فرامرز امیری، جراح و متخصص مغز و اعصاب در پاسخ به این سوال به جام‌جم می‌گوید: «این اتفاق به ناآگاهی مردم از سكته مغزی برمی‌گردد. یكی این‌كه علائم این بیماری گذراست، یعنی فرد دچار ضعف گذرای دست، افت بینایی چشم و خواب‌رفتگی در نیمه بدن می‌شود یا كلامش را موقتا از دست می‌دهد.»

به گفته دكتر امیری، این گذرا بودن علائم یا خوش‌خیم تصور می‌شود یا به بیماری‌هایی غیر از سكته مغزی انتساب داده می‌شود، مثل استرس عصبی یا بالا رفتن و پایین آمدن فشار خون. در صورتی كه اینها می‌تواند علائم یك سكته مرگبار باشد.

به گفته دكتر امیری، نكته دیگر این است كه در گذشته با بیمار مبتلا به سكته مغزی با بی‌اعتنایی برخورد می‌كردند.

مثلا همه می‌دانند كه بیمار قلبی باید بستری شود و در غیر این صورت بیمار از پزشك حتی شكایت می‌كند، در حالی كه در سكته مغزی بیمار تقاضایی از پزشك ندارد و فكر می‌كند مغز دچار آسیب جدی غیرقابل برگشت شده، در صورتی كه با رسیدگی بموقع درصد قابل توجهی از این علائم را می‌توان بهبود بخشید.

سكته مغزی، سكته قلبی نیست!

اما به گفته این متخصص مغز و اعصاب، این نكته بسیار مهم است كه خیلی از مواقع به‌علت ترس مردم از سكته قلبی و نا‌آگاهی از سكته مغزی، علائم ناگهانی این بیماری را به سكته قلبی ربط می‌دهند.

وی ادامه می‌دهد: باید نشانه‌های این دو بیماری را شناخت؛ شایع‌ترین علامت سكته قلبی درد قفسه سینه است همراه با درد در دست چپ و گردن و حالت استفراغ، ولی در سكته مغزی اختلال در كاركرد و تعادل به‌وجود می‌آید.

اما ظاهرا علاوه بر این‌ها درمان‌های این دو بیماری هم كاملا متفاوت است. به طوری كه به گفته دكتر امیری، در رسیدگی به بیماران سكته مغزی گاه كارهایی انجام می‌شود كه بیمار را دچار مشكلات زیادی می‌كند، مثل گذاشتن قرص زیرزبانی كه افت فشار خون را به همراه دارد. این كار شدت اختلال را افزایش می‌دهد، چون مغز این بیمار نیاز به خون‌رسانی دارد و این عمل خون‌رسانی را كاملا مختل می‌كند.

نشانه‌ها را بهتر بشناسیم

با این حال آزمایشی آسان برای تشخیص سكته مغزی موجود است كه در همه دنیا با دقت 95 درصد كاربرد دارد. این آزمایش شامل سه مرحله است: نخستین مرحله توجه به نیمه راست و چپ صورت است كه قرینه است یا نه؟ دومین مرحله آزمایش تكلم است؛ همه ما با یك نوع صدای مشخص صحبت می‌كنیم كه تغییر در آن می‌تواند علامت سكته مغزی باشد. سومین آزمایش دست است كه فرد باید دست خود را به حالت دعا كردن بالا ببرد كه اگر بعد از 30 ثانیه ضعفی در نیمه اندام وجود داشته باشد، نشانه سكته مغزی است.

دكتر امیری در پاسخ به این پرسش كه در صورت مثبت بودن این آزمایش وظیفه اطرافیان چیست، خاطرنشان می‌كند: گام اول در این مرحله حفظ آرامش است و خلوت كردن اطراف بیمار. در صورت هشیار بودن، در بهترین وضعی كه فرد راحت است، باید بنشیند. ولی اگر هشیار نیست، باید به پهلو خوابانده شود. فشار بیمار و نبضش هم باید گرفته شود. اگر فرد داروی خاصی مصرف می‌كرده تا زمان رسیدن اورژانس دارویش را قطع نكنیم. بعد از این‌كه فرد تعادلش را به دست آورد، به نخستین مركز درمانی در 48 ساعت اول مراجعه كند. چون بیمار باید طی این ساعات برای گرفتن عكس از مغز و گرفتن آزمایش خون حتما بستری شود.

فشار خون در مبتلایان به سكته مغزی

به گفته دكتر زمانی، نكته مهم دیگری كه در بیماران سكته مغزی هم از طرف مردم و هم از طرف اورژانس مورد غفلت واقع شده، این است كه كسی كه خونریزی مغزی كرده خون‌رسانی مغزش دچار مشكل شده است و بدن به طور جبرانی فشار خون را بالا می‌برد تا خون كافی به مغز برسد.

پس در جریان سكته مغزی حاد مگر در شرایط استثنایی نباید فشار خون بیمار را پایین آورد. در نتیجه اگر اطرافیان دیدند كه فردی نیمه بدنش فلج شده و فشار خونش بالا رفته، ریختن قطرات دارو از كپسول آدالات به زیر زبانش صحیح نیست و باید خیلی زود به مراكز درمانی مراجعه كرد.

آدالات دارویی است كه در دسترس بیشتر مردم قرار دارد و در بعضی مواقع اورژانس و بسیاری از درمانگاه‌ها هم از این دارو استفاده می‌كنند. در حالی كه به گفته دكتر زمانی، استفاده از این دارو در درمان سكته مغزی ممنوع است. افزون بر استفاده از این دارو یكی از راه‌های درمانی غلط كه باز هم شاهد استفاده از آن در درمانگاه‌ها هستیم، تزریق كورتون و آمپول دگزامتازون به این بیماران است كه بسیار مضر و خطرناك است.

بسیاری تصور می‌كنند سرگیجه از علائم شروع سكته است. اما آیا اصلا سرگیجه ارتباطی با سكته مغزی دارد؟

دكتر زمانی در این‌باره می‌گوید: «در مورد علائم سكته مغزی دو نكته قابل طرح است: اول این‌كه معمولاً سكته مغزی باعث كاهش سطح هشیاری و فرورفتن بیمار در كما نمی‌شود و كسانی كه سكته می‌كنند مجموعه‌ای از علائم موضعی و عصبی پیدا می‌كنند. این علائم یا باقی می‌ماند یا از بین می‌رود. دوم این‌كه كسانی كه دچار سرگیجه می‌شوند، بدانند كه این علامت پیش‌آگهی سكته مغزی نیست.

سرگیجه اگر با علامت دیگری همراه نباشد، بندرت ممكن است كه علت سكته مغزی باشد. در ضمن اگر این علائم باقی بماند، سكته مغزی اتفاق افتاده، ولی در اكثر موارد به شكل گذراست. برای همین است كه ما می‌گوییم سكته مغزی بیماری نجیبی است، یعنی اول همیشه در می‌زند و بعد وارد می‌شود، پس به او اجازه ورود ندهید.»

پیاده‌روی، راه پیشگیری از سكته مغزی

«با توجه به علل این بیماری بهترین راه برای جلوگیری از آن انجام فعالیت روزانه 30 تا 45 دقیقه است.» دكتر زمانی با اشاره به این جمله اضافه می‌كند: حداقل پنج روز در هفته پیاده‌روی سریع برای نیم ساعت باید انجام شود. همچنین رعایت رژیم سالم با پرهیز از نمك، چربی و قند فراوان و تكیه بر فرآورده‌های لبنی و فرآورده‌های گوشتی سفید. عدم‌ مصرف سیگار و الكل هم در جلوگیری از این بیماری بسیار موثر است.

منبع:سیمرغ