آناتومی ستون مهره (ستون فقرات) - دیسک بین مهره ای

دیسک بین مهره ای Inter vertebral disc همانطور که از اسمش پیدا است به شکل یک دیسک یا یک استوانه کم ارتفاع است که بین مهره ها قرار میگیرد.

دیسک بین مهره ای مثل لاستیک قابلیت ارتجاعی و تغییر شکل دارد. آنها در واقع ضربه گیر ستون مهره هستند و موقعیکه شما میدوید یا میجهید ضربات و فشارهایی که به ستون مهره وارد میشود در دیسک ها جذب و مستهلک میشود. ارتفاع دیسک های بین مهره های بالایی کم بوده و هر چه به قسمت های پایین تر ستون فقرات میرویم ارتفاع و کلفتی دیسک بیشتر میشود. ارتفاع دیسک بطور متوسطی یک سانتیمتر است.

دیسک از دو قسمت تشکیل شده است. یک قسمت محیطی و یک قسمت مرکزی. قسمت محیطی که به آن آنولوس فیبروزوس Anulus fibrosus میگویند به شکل یک حلقه کلفت و محکم ولی قابل انعطاف مثل لاستیک است. قسمت مرکزی در داخل قسمت محیطی قرار داشته و نرم و ژله ای است. به این قسمت مرکزی نوکلئوس پولپوزوس Nucleus pulposus میگویند و خاصیت اصلی دیسک یعنی خاصیت جذب کننده شوک و ضربه بخاطر همین قسمت است.

گرچه مهره ها و دیسک بین مهره ای محکم به یکدیگر چسبیده اند ولی انعطاف دیسک بین مهره ای موجی میشود تا مهره های بالایی و پایینی آن بتوانند نسبت به هم حرکت کنند. دو مهره میتوانند نسبت به هم به طرف جلو یا عقب و یا به طرفین خم شوند و یا نسبت به هم بچرخند.

در پارگی دیسک بین مهره ای در واقع قسمت قسمتی از حلقه آنولوس فیبروزوس پاره میشود و محتویات داخلی آن یعنی نوکلئوس پولپوزوس به بیرون از آن راه پیدا میکند. به این بیرون زدگی محتویات داخلی دیسک، فتق دیسک میگویند. این بیرون زدگی میتواند به نخاع یا ریشه های عصبی فشار آورده و موجب بروز علائم سیاتیک شود.

از چپ به راست مراحل پاره شدن آنولوس فیبروزوس و بیرون زدگی نوکلئوس پولپوزوس دیده میشود.

منبع:دکتر شجاعی

محافظت از کمر

 محافظت از کمر:

 در استرحت و در خواب - نحوه صحيح خواب

خوابيدن به شکم باعث ايجاد فشار روي مهره ها و ديسک بين مهره اي وتشديد قوسهاي طبيعي کمر مي شود

نحوه صحيح استراحت در بستر به صورت خوابيدن به پشت و با پاهاي کمي خم و بالشتي زير زانوها

 

 

و يا خوابيده به پهلو با پاهاي کمي خم شده از لگن و زانو(با بالشتي بين زانوها) مي باشد.

 

 

در این حالات فشار روي مهره ها و ديسک بين مهره اي به حداقل مي رسد.

 

انواع کمردرد

علل کمر درد :

بطور کلی کمر درد را می توان بر حسب علت به دو دسته عمده تقسيم بندی نمود: علل مکانيکی و علل غيره مکانيکی

کمر درد مکانيکی :

شامل آن دسته از بيماريهايی هستند که در اثر و يا به واسطه يک عامل مکانيکی مانند ضربه، حرکات فيزيکی نامناسب، کم بودن قوام عضلات و يا فشار بيش از حد به ناحيه ستون فقرات کمری و در اثر بد قرار گرفتن وضع بدن در حالت نشسته و ايستاده ايجاد می گردند. اين دسته از بيماريها 90% از علل کمر درد را تشکيل می دهند و نکته جالب اينکه براحتی قابل پيشگيری هستند.

دو سری از عوامل می توانند سبب آسيب پذيری ستون فقرات کمری و وقوع کمر دردهای مکانيکی گردند.

الف ) عوامل پيش زمينه ای يا مستعد کننده شامل :

1. قرار گرفتن در وضعيت های نامناسب

2. کاهش تحرک در نتيجه عدم استفاده و بهبود ناکافی

3. استرس ناشی از کار

4. چاقی

ب ) عوامل آشکارساز شامل :

• استفاده جديد ( New Use )

• استفاده نادرست ( Misuse )

• استفاده بيش از حد ( Over Use )

• ضربه ( Trauma,Abuse )

علل غير مکانيکی :

علل غير مکانيکی شامل آن دسته از علل طبی و يا بيماريهای سيستمی هستند که در سير بيماری به طرق مختلف ممکن است باعث کمردرد شوند و تشخيص و درمان اين بيماريها تماما" به عهده پزشک معالج شما می باشد.

- شايعترين علل طبی عبارتند از : بيماريهای التهابی، بيماريهای عفونی، سرطانها، و بيماريهای متابوليکی و مسموميت با فلزات سنگين راديوم

- و .... که تشخيص و درمان همه آنها همانطور که گفته شد بر عهده پزشک معالج شما می باشد.

عوامل زمينه ساز برای علل طبی کمر درد:

1- سن بالای 45 سال، بخصوص در بيماريهای غير التهابی و بيمارانيکه  سابقه ای از عوامل مکانيکی را ذکر نمی کنند.

2- کمر دردهای شبانه که با استراحت نيز بهبود نمی يابند.

3- وجود علائم و نشانه های همراه کمر درد مانند: تب، تعريق، کاهش وزن، ضعف و خستگی مزمن که با کنترل درد نيز بيمار احساس سلامتی نمی کنند.

در بسياری از موارد به رغم معاينه فيزيکی دقيق و انجام آزمايشات مختلف، علت مشخصی برای کمر درد پيدا نمی شود . بهتر است بدانيد سيگار با کاهش سطح اکسيژن در بافت نخاع موجب تاخير در بهبود اين درد می شود. 

بعضی مشاغل هم می توانند انسان را مستعد ابتلا به کمردرد کنند، مانند شغل هايی که نياز به رانندگی طولانی دارد و راننده را در معرض لرزش وسيله نقليه قرار می دهد؛ 

شغل هايی که نياز به ايستادن و نشستن طولانی دارد؛ کسانی که بايد بارهای سنگين را به دفعات جابه جا کنند . بنابراين اگر شغل شما چنين حرکاتی را ايجاب مي کند بهتر است بيشتر به فکر خود باشيد. کمر درد علاوه بر عوامل غير مکانيکی مانند عفونت و سرطان و..... که خيلی شايع نيستند، علل ديگری هم دارد؛ 

مانند گرفتگی های عضلانی ( اسپاسم ) کشيدگی و آسيب ّ رباط ها،  آرتروز،   فتق ديسک های بين مهره ای,   پوکی استخوان و ... اما فارغ از اسم های متفاوتی که اين بيماری ها دارند مشکل اصلی در اغلب آنها فشار بيش از حدی است که به ستون مهره ها و اجزای دور و بر آن مانند عضلات و  رباط ها وارد می آيد.

عامل اين فشارها زندگی پر از حرکات نامناسب است. منظور دقيقا" همان حرکاتی است که شايسته يک بدن سالم نيستند؛ مانند بد نشستن روی صندلی ، قوز کردن هنگام رانندگی، بد ايستادن و...... استفاده از عضلات کمر در حرکاتی که پيش از اين انجام نمی داده ايد، مانند بلند کردن يک مبل سنگين !

 

بطور کلی علل کمر درد عبارتند از :

• تحت فشار قرار گرفتن ريشه های عصب نخاعی که به اندام تحتانی می روند .

• کمر درد ناشی از کشيدگی ماهيچه ای يا رباط های کمر

• درد ناشی از عفونتهای ستون مهره

• درد ناشی از تومورهای ستون مهره

کمر درد از نظر ماهيت درد

کمر درد از نظر ماهيت درد به سه دسته تقسيم می شود:

1- کمر درد گذرا : دردی ناگهانی و شديد در ناحيه کمر و ناشی از انجام حرکات نامناسب و يا کشيدگی بيش از حد ستون فقرات است. هر چند که اين درد گذرا است اما هيچگاه نبايد کم اهميت شمرده شود، چرا که ميتواند اخطاری برای عود مجدد آن باشد و سريعا" بايد جهت جلوگيری از تکرار آن اقدام شود.

2- کمر درد حاد: يک درد حاد در ناحيه کمر است که در اثر قرار گرفتن در وضعيتهای غلط، خم شدنهای مکرر و به مدت طولانی و يا ضربه به ستون فقرات کمری ايجاد می شود. کمر دردی که کمتر از يکماه از شروع آن     می گذرد را حاد می نامند. نشانه وقوع آسيب بافتی بوده و بدرجات مختلفی در فرد ايجاد ناتوانی می کند.

 هر چند که آسيب کوچک باشد ولی بايد مراقب بود و از تکرار آن جلوگيری کرد. برای اين منظور در وهله اول بايد درمان علامتی جهت کنترل درد انجام شده و سپس در مورد بهبودی کامل اقدام و تمامی فعاليتهای طبيعی ستون فقرات را به شکل اوليه خود بازگرداند. 

البته اولين وقوع حمله حاد کمر درد، نيازی به نگرانی ندارد و ليکن بايد پيامدهای آن را در نظر گرفت و هر چه زودتر برای رفع آن اقدام نمود در غير اينصورت صدمه و جراحت شدت پيدا کرده و دوره ناتوانی ادامه خواهد يافت . به طوريکه طبق آمار، شانس بازتوانی موفق در بيمارانيکه کمر درد آنها بيش از 6 ماه مقاومت می کند کاهش يافته و حتی پس از سه ماه مقاومت درد، وضعيت روحی و روانی بيمار تغيير خواهد کرد. پس به طور جدی با تکرار يک حمله شديد کمر درد مقابله کنيد.

3- کمر درد مزمن: کمر دردی  که بيش از يکماه از بروز آن می گذرد را مزمن می نامند. کمر درد مزمن در واقع در اثر عدم درمان و يا مقاومت به درمان کمر درد حاد ايجاد می گردد. بديهی است که درمان به موقع و مناسب درد حاد، همواره درد مزمن را به حداقل می رساند، درد مزمن کمر بايد به عنوان يک علامت جدی تلقی شده و کليه معاينات بالينی و آزمايشات پاراکلينيکی جهت بيماريهای سيستمتيک انجام گردد.

 به هر صورت درد کمر مستلزم يک بررسی دقيق و درمان مناسب توسط گروهی درمانگر، متشکل از پزشک، متخصص فيزيوتراپی ، متخصص روانپزشکی و.... ميباشد.

انواع درد کمر :

1- درد موضعی : درد موضعی، دردی است که در اثر آسيب وارده به ناحيه کمر ايجاد شده و در همان منطقه احساس می گردد و معمولا" فرد قادر به درک محل دقيق آن است.

2- درد راجعه : عبارتست از دردی که از يک ناحيه به ناحيه ديگر سرايت مي کند. همه کمر دردها لزوما" به دليل ناهنجاری ستون فقرات نيستند، بلکه می توانند بدليل ضايعات احشايی باشند که درد آنها به ناحيه کمر ارجاع می شود. در نتيجه، بررسی و معاينه بالينی دقيق اين مناطق توسط پزشک ضرورت دارد.

3- درد انتشاری : غير از درد انتشاری عصب سياتيک که در بالا توضيح داده شده، ممکن است درد، منشاء عصب سياتيک نداشته باشد و از نقاط ديگر به مسير اين عصب انتشار يابد. مهمترين منشاء دردهای انتشاری عبارتند از : مفاصل بين مهره ای، رباطهای مربوطه، رباطهای خلفی که مهره های کمری را به يکديگر متصل می کنند و بالاخره عضلات اطراف آنها و عضلات ثبات دهنده لگن.

منبع:عصر ایران 

ساختمان ستون فقرات

ستون فقرات، محور اصلی بدن انسان است و به همان اندازه در استحکام و ثبات بدن اهميت دارد که ستون های محکم برای استحکام يک ساختمان و  اعضاء ديگر از جمله سر، دستها، لگن و پاها و .... بر روی اين ستون استوار هستند

 و ستون فقرات با طرز قرار گرفتن خود به صورت قوسهای متعدد با زوايای معين و استحکام آنها توسط ديسکهای بين مهره ای، ليگامانها و عضلات، قدرت تحمل اين بار سنگين را می يابد.

لازم است بدانيد که حتی اگر از نعمت داشتن دو پا نيز محروم باشيد، قادر به زندگی پويا و حتی راه رفتن خواهيد بود، اگر ستون فقرات سالمی داشته باشيد، 

در واقع همه ما روی ستون فقراتمان راه می رويم نه روی پاها، بديهی است هر چه دانش خود را در مورد ستون بدنمان افزايش دهيم، توانايی ما در حفظ سلامت آن بيشتر خواهد بود.

وظايف ستون فقرات عبارتند از :

• انتقال وزن سر، گردن، اندام فوقانی و تنه به لگن

• ايجاد کانالی جهت حفاظت از نخاع يا مغز الحرام

• ايجاد قفسه ای محکم و استخوانی به کمک دنده ها و استخوان جناغ جهت حفاظت از قلب و ريه ها

• تکيه گاهی جهت عضلات تنه و تعدادی از عضلات اندام فوقانی و تحتانی

• ايجاد هماهنگی بين اعضاء و اندام های بدن

هرنی یا فتق دیسک ستون مهره ای سینه ای چیست

افزایش استفاده ازام ار ای  به عنوان یک روش تشخیصی منجر به کشف این واقعیت شد که حدود 15 درصد از مردم دچار هرنی یا فتق دیسک بین مهره ای Disc hernia در ناحیه ستون مهره ای سینه ای هستند. دیدن یک هرنی دیسک بین مهره ای سینه ای معمولا یک یافته اتفاقی است. به این معنی که بیمار به علت دیگری ام آر آی شده و در تصاویر آن هرنی مشاهده شده است.

درصد کمی از بیماران مبتلا به هرنی یا فتق دیسک بین مهره ای سینه ای مشکلی در مورد آن دارند. با این حال در درصدی از افراد، این هرنی میتواند به نخاع فشار آورده و موجب بروز علائمی شود. هرنی دیسک بین مهر ای سینه ای بیشتر در افراد با سن 60-40 سال دیده میشود.

 

آناتومی

ستون فقرات  انسان از روی هم قرار گرفتن حدود 24 مهره (بجز ساکروم و دنبالچه) درست شده است. ستون مهره سینه ای قسمتی از آن است که در پشت قفسه سینه قرار گرفته و شامل 12 مهره است. آنها را به ترتیب از بالا به پایین T1-T12 مینامند. بالای ستون مهره سینه ای ستون گردنی و پایین آن ستون کمری قرار گرفته است.

مهره  هایی که در نیمه بالایی ستون مهره سینه ای قرار دارند کمتر از آنهایی که در نیمه پایینی هستند متحرکند و به همین علت احتمال وقوع هرنی دیسک در نیمه بالایی کمتر است بطوریکه 75 درصد هرنی دیسک ستون مهره سینه ای در مهره های 12-8 سینه ای ایجاد میشود بخصوص در مهره های 11 و 12

 

قسمت اصلی هر مهره جسم مهره است که به شکل یک استوانه کم ارتفاع است. چسبیده به پشت جسم مهره یک حلقه استخوانی قرار دارد. پشت سر هم قرار گرفتن مهره ها موجب میشود تا این حلقه ها بر روی هم ردیف شده و یک تونل یا کانال استخوانی به نام کانال مهره ای را درست کنند. نخاع در درون این کانال قرار داشته و به توسط این حلقه های استخوانی محافظت میشود.

در بین هر دو جسم مهره که بر روی هم قرار گرفته اند یک دیسک بین مهره ای وجود دارد. دیسک بین مهره ای یک قسمت مرکزی به نام هسته با نوکلئوس دارد که مانند ژله است و اطراف آن یک ساختمان حلقوی به نام آنولوس قرار دارد که جنس آن مانند رباط است. وظیفه دیسک بین مهره ای اجازه دادن به مهره ها برای حرکت بر روی هم و همچنین جذب کردن ضربات شدیدی است که به مهره ها وارد میشود. شوک ها و ضربات زیادی در حین حرکانی بمانند پریدن، جهیدن و یا دویدن به ستون مهره وارد میشود که دیسک آنها را مانند یک کمک فنر جذب میکند.

در ستون مهره عروق زیادی خون را به نخاع میرسانند ولی در محدوده T4 -T9 جریان خون نخاع عمدتا از یک رگ به نام شریان قدامی ستون مهره تامین میشود. این شریان میتواند در این محدوده به علت هرنی دیسک تحت فشار قرار گرفته و در نتیجه جریان خون نخاع از بین برود. نتیجه آن مردن سلول های نخاع در این محدوده و در نتیجه فلج در محدوده زیر کمر است.


منبع:ایران ارتوپد

تنگی کانال نخاعی گردن چگونه ایجاد میشود

نخاع ستونی متشکل از رشته ها و سلول های عصبی فراوان است که درون لوله ای استخوانی به نام  ستون فقرات  قرار گرفته است. به هر علتی که این لوله استخوانی تنگ شود میتواند نخاع  را تحت فشار قرار دهد. وقتی این تنگی در ستون مهره گردنی ایجاد شود آن را تنگی کانال نخاعی گردنی Cervical spinal stenosis میگویند.

 

آناتومی

ستون فقرات گردنی از روی هم قرار گرفتن هفت مهره تشکیل شده است. هر مهره از یک جسم مهره تشکیل شده که یک حلقه استخوانی به پشت آن متصل گردیده است (البته آناتومی دو مهره اول گردنی قدری متفاوت است). بین جسم های مهره های بالایی و پایینی دیسک بین مهره ای قرار گرفته است. دیسک بین مهره ای موجب حرکت مهره ها روی هم شده و نقش جذب کننده شوک های وارده به ستون مهره را هم ایفا میکند.

دیسک بین مهره ای از دو قسمت مرکزی و محیطی تشکیل شده است. قسمت مرکزی به نام نوکلئوس بوده و جذب کننده اصلی شوک های وارده به ستون مهره است و دورادور آن قسمت محیطی است که به آن آنولوس میگویند و در واقع نوکلئوس را حمایت میکند. قسمت نوکلئوس ژلاتینی و قسمت آنولوس مانند رباط است.

     کاهش فضای کانال نخاعی موجب فشار به نخاع میشود

 

علت تنگی کانال نخاعی چیست

در حالت معمولی فضایی که در درون ستون مهره به نخاع اختصاص داده شده یعنی کانال نخاعی بیش از اندازه مورد نیاز نخاع است. در ابتدای تنگ شدن این کانال تا وقتی فشاری به نخاع وارد نشده مشکلی برای بیمار ایجاد نمیشود. وقتی شدت تنگی بیشتر شده و از اطراف بر روی نخاع فشار وارد شد علائمی ظاهر میشود. این فشار بر روی نخاع و ایجاد مشکلات در آن را میلوپاتی Myelopathy میگویند.

تنگی کانال نخاعی میتواند به علل متفاوتی ایجاد شود که مهمترین آنها عبارتند از

• تنگی مادرزادی : در ابن بیماران کانال نخاعی از بدو تولد تنگ است با این حال در ابتدا مشکل خاصی ندارند ولی با کوچکترین آسیبی به گردن دچار علائم میشوند. کانال نخاعی این افراد در سنین بالاتر باز هم تنگ تر شده و مشکلات بیشتری را برای آنها ایجاد میکند. با بالا رفتن سن استخوان  هایی از حلقه استخوانی جسم مهره به دورن آن رشد کرده و موجب تنگ تر شدن فضای درونی آن میشوند

• دژنرسانس : دژنرسانس Degeneration به معنای خراب شدن بافت بوده و شایعترین علت تنگی کانال نخاعی است. این وضعیت به علت ضربات مکرر و استرس هایی است که در طول عمر بتدریج به ستون مهره وارد شده و آن را فرسوده و خراب میکند. دیسک بین مهره ای بتدریج آب خود را از دست داده و قدرت ارتجاعی آن کم میشود، کوچک و کم ارتفاع شده و در نتیجه فاصله بین مهره ها کاهش میابد. استخوان های اضافه بتدریج از حلقه استخوانی مهره به درون آن رشد کرده و فضای درونی آن را تنگ میکنند. رباط های اطراف مهره هم بتدریج کلفت تر شده و با برآمده شدن به درون کانال نخاعی فضای آن را تنگ تر میکنند

          فضای کانال نخاعی میتواند به علت فشار بافت های اطراف آن تنگ شود

• ناپایداری ستون مهره : گاهی اوقات به علت ضربات شدید به سرو گردن رباط های اطراف ستون مهره گردنی کشیده شده و یا پاره میشوند. این رباط های آسیب دیده نمیتوانند مهره ها را خوب در کنار هم نگه دارند و در نتیجه مهره ها حرکات اضافی انجام میدهند و به درستی در سر جای خود پایدار نمیمانند. بیماری هایی مانندروماتیسم مفصلی هم میتواند رباط های اطراف ستون مهره گردنی را شل تر کرده و موجب ناپایداری مهره ها شوند. این ناپایداری و بدنبال آن حرکت نامناسب مهره ها میتواند موجب تنگی کانال نخاعی شود

• هرنی دیسک : هرنی یا فتق دیسک بین مهره ای  به علت پاره شدن حلقه اطراف دیسک و بیرون زدن قسمت ژلاتینی درونی آن در قسمت پشت ایجاد میشود. این پارگی میتواند به علت ضربات شدید به سرو گردن بوجود آمده و جابجایی دیسک به درون کانال نخاعی موجب تنگ شدن فضای آن و بروز علائم تنگی کانال میگردد.

منبع:ایران ارتوپد

هرنی یا فتق دیسک بین مهره ای گردن چگونه ایجاد میشود

ستون فقرات از پشت سر هم قرار گرفتن مهره ها تشکیل شده است. هر مهره از یک استوانه کم ارتفاع استخوانی به نام جسم مهره تشکیل شده که در پشت آن حلقه ای استخوانی قرار گرفته است (البته مهره های اول و دوم گردنی فقط یک حلقه هستند). روی هم قرار گرفتن حلقه های استخوانی مهره ها یک لوله عمدتا استخوانی را میسازد که نخاع را درون خود جا داده و از آن محافظت میکند.

از دو طرف نخاع در هر مهره دو ریشه عصبی خارج میشود که از راه یک سوراخ به نام فورامن Foramen از ستون مهره خارج میشود.

 

دیسک بین مهره ای بافتی به شکل استوانه کم ارتفاع است که از جنسی شبیه غضروف ساخته شده است. دیسک در بین مهره ها قرار گرفته، خاصیت ارتجاعی داشته و حرکات آنها را تسهیل و تنظیم میکند.

دیسک از دو قسمت تشکیل شده است. یک قسمت محیطی و یک قسمت مرکزی. قسمت محیطی که به آن آنولوس فیبروزوس Anulus fibrosus میگویند به شکل یک حلقه کلفت و محکم ولی قابل انعطاف مثل لاستیک است. قسمت مرکزی در داخل قسمت محیطی قرار داشته و نرم و ژله ای است. به این قسمت مرکزی نوکلئوس پولپوزوس Nucleus pulposus میگویند و خاصیت اصلی دیسک یعنی خاصیت جذب کننده شوک و ضربه بخاطر همین قسمت است.

بدنبال وارد شدن فشار بیش از حد به ستون مهره، قسمت حلقوی محیطی دیسک ( آنولوس فیبروزوس) پاره شده و قسمت مرکزی ( نوکلئوس پولپوزوس) از بین شکاف پارگی به بیرون راه پیدا میکند. این قسمت بیرون زده را هرنی یا فتق میگویند. مهمترین مشکلی که در فتق دیسک بوجود میاید اینست که قسمت بیرون زده به ریشه های عصبی که در حال بیرون آمدن از نخاع و مهره هستند فشار وارد میکند. همچنین تماس مواد شیمیایی تشکیل دهنده قسمت ژلاتینی دیسک با ریشه های عصبی موجب تحریک و التهاب آنها میشود. این فشار و التهاب عصب موجب بروز علائم بالینی در بیمار میشود.


شیوع فتق یا هرنی دیسک ها در گردن کمتر از کمر است. علت آن ساختمان خاص مهره های گردنی و قدرت بالای رباطی است که در پشت، مهره ها و دیسک ها قرار گرفته و از آنها محافظت میکند.

هرنی یا فتق دیسک گردنی بیشتر در سنین جوانی دیده میشود. شیوع آن در مردان و بخصوص سیگاری ها فراوان تر است و بیشتر در دیسک بین مهره های 5 و 6 گردنی و در دیسک بین مهره های 6 و 7 گردنی دیده میشود.

منبع : ایرن ارتوپد

علل بروز بیماریهای دیسک کمر و سیاتیک

دردهای ناحیۀ کمر و پاها ، یکی از مشکلات عمدۀ افراد به ویژه در سنین بالاتر از 40 سالگی است و در بیشتر موارد سبب ناتوانی شغلی و ناراحتی روحی و جسمی می شود.

دردهای ناحیۀ کمر و پاها ، یکی از مشکلات عمدۀ افراد به ویژه در سنین بالاتر از 40 سالگی است و در بیشتر موارد سبب ناتوانی شغلی و ناراحتی  روحی و جسمی می شود.

دیسک عبارت است از بالشتکهایی غضروفی که پر از مایع بوده و دارای خاصیت ضربه گیری و ممانعت از کشش زیاد روی مهره ها است و در بین استخوانهای ستون مهره ای قرار داشته و همچنین دارای حالت انعطاف پذیری هستند.

هر دیسک دارای هسته ای مایع و ژله ای است که پوشش حلقه ای و تعدادی رشته ، آن را محاصره کرده است و این حلقه در ناحیۀ پشت و اطراف دیسک ضعیف تر است و در اثر ضربه و فشار زیاد دچار بروز فتق دیسک و برآمدگی و فشار بر روی اعصاب ستون مهره ها می شود.

دیسک حالت کمک فنر را در اتومبیل دارد و سبب می شود تا مهره ها با هم اصطکاک پیدا نکنند و ساییده نشوند.

سیاتیک عبارت است از : به هم پیوستن تعدادی از رشته های عصبی که طرفین مهره های پشت و کمر و لگن به هم می پیوندند و از ناحیۀ پشت ران به طرف ساق پا آمده و به دو شاخه تبدیل می شود و به طرف کف پا می آید. پس در حقیقت تمام افراد دارای سیاتیک و دیسک هستند.

علل بروز بیماریهای دیسک کمر و سیاتیک
چاقی ، برداشتن اشیاء سنگین از زمین ، نشستن نامناسب روی زمین و صندلی ، نامناسب نشستن روی صندلی اتومبیل هنگام رانندگی ، ایستادن در حالت نامناسب، جای خواب نامناسب، ورزش نکردن و ضعف ستون اسکلتی ، خم شدن و کش آمدن ناصحیح ، تصادفات و سقوط ، فعالیت جسمانی زیاد وناجور، بروز پارگی و رگ به رگ شدن و یا دررفتگی و برمدگی دیسک بین مهره ها و یا رباط و اعصاب و عضلات ، ناهنجاریهای مادرزادی ، حاملگی ، عفونتها ، سرطانها ، فشارهای روحی و عصبی، اختلالات مغزی و طناب نخاعی .

از آن جا که دیسکهای بین مهره ها (7 مهرۀ گردن، 12 مهرۀ پشت ، 5 مهرۀ کمر و استخوان خارجی و دنبالچه ) به میزان 25 درصد از ستون فقرات را تشکیل می دهند و تنها در صورتی حرکات ما بین مهره ها امکان پذیر است که دیسک ها سالم و قوی باشند، در نتیجه باید کاری کرد که در طول زندگی به مرور زمان دیسکها در معرض تخریب و برآمدگی قرار نگیرند، و اگر دیسک آزرده تحت درمان قرار نگیرد حادثه ساز باشد.

زیرا ریشه های عصبی در طرفین مهره ها و کانال نخاعی در وسط ستون مهره ها ( از مغز تا دومین مهرۀ کمر ) ادامه داشته و پیامهای درد را از کمر به ستون مهره ای و پاها منتقل می کند.

پیشگیری و درمان
برای پیشگیری از بروز اختلالات استخوانی و دیسک مهره ها ،ضروری است که از انجام کارهای شدید جسمانی و بلند کردن اشیاء سنگین پرهیز شود و برای جابه جا کردن و یا برداشتن لوازم از سطح زمین بهتر است زانوها را نیز خم کرد و از حالت نشسته اشیاء را برداشت.

 ورزشهای مداوم و منظم از قبیل پیاده روی ، نرمش ، دویدن ، کوهنوردی ، و شنا در دوران جوانی سبب تقویت عضلات و استخوانها و اعصاب و دیسک کمر می شوند.سیگار نکشیدن نیز یکی از عوامل بسیاری از بیماریها ، و به ویژه بیماری دیسک کمر و سیاتیک است ، زیرا سیگار کشیدن شریانها را تنگ می کند و این باعث می شود میزان اکسیژنی که باید به  پاها و سایر نواحی بدن می رسد، کمتر شود.

افرادی که شغل پشت میز نشینی دارند و یا کدبانوهای خانه دار حتی با بلند کردن یک عدد کپسول گاز پر و یا جعبۀ نوشابه و دیگر اشیاء ممکن است فشار ناگهانی از طریق ستون فقرات به مهره های کمر و دیسک بین مهره ها وارد شود و سبب ایجاد نوعی فتق در دیسک بین مهره ها ( به ویژه مهره ها L5  وL4) شود ودر نتیجه درد شدید ناحیۀ کمر و پشت ران و طرفین ساق پا به وجود آید که همانا فشار بر عصب سیاتیک است ، و از آن جا که عصب سیاتیک از اعصاب مجاور مهره های کمر شروع می شود و از پشت ران به طرف ساق پا و کف پا حرکت می کند و از قطر آن کاسته می شود، از همین مسیر است که دردهای سیاتیکی می توانند منشأ فشار مهره ها و دیسک و اعصاب کمری داشته باشند.

 در افراد چاق، شیوع و شدت دردهای کمری بیشتر است زیرا بزرگی شکم و تجمع چربی در اطراف و سطح مهره ها و عضلات سبب فشار روی اعصاب و دیسک مهره ای می شود و فاصلۀ مهره ها را کوتاه تر می کند. افزون بر این آرتروز کمر و زانوها و شانه ها در افراد چاق به دلیل عدم تحمل اعضای اسکلتی بدن ، به ویژه رباطها، از فشار و سنگینی وزن در افراد چاق و کسانی که روشن نشستن بر روی صندلی و خم شدن و دراز کشیدن را به خوبی انجام نمی دهند بیشتر است.

نشستن روی صندلی باید به گونه ای عمود باشد که زاویه ای در ناحیۀ کمر تا شانه نسبت به بدن و صندلی ایجاد نشود و به حالت شل و خمیده روی صندلی ننشینید.

در صورتی که بادکردگی و فتق دیسک در ناحیۀ جلو یا عقب مهره ها و نخاع شوکی در حد خفیف باشد می توان با استراحت مطلق و سپس نسبی و عدم انجام کارهای سنگین و استفاده از داروهای مسکن و ضد التهاب و فیزیوتراپی و کشش و کمربند بیماری را بهبود بخشید و یا درمان کرد اما در صورت شدید بودن نیاز به جراحی یا بیهوشی برای برداشتن و یا ترمیم دیسک آسیب دیده است.

منبع:سه نسل

آرتروز ستون فقرات (گردن)

ستون فقرات هم مثل هر ساختمان دیگر بطور طبیعی در معرض تغییرات ناشی از افزایش سن است اما برخی مسائل مثل حرکات بیش از حد یا ناصحیح ، انجام ورزشهای سنگین و غیر اصولی ، خم نگاه داشتن سر و گردن به مدت طولانی به جلو (کار کردن زیاد با کامپیوتر به صورت غیر اصولی ، نوشتن طولانی در شرایط نامساعد ، خانه داری) صدمات ناشی از کشیدگی گردن ، سوانح رانندگی که باعث خمیدگی ناگهانی سر به جلو و سپس عقب می شوند ( Wiplash ) ، کارهای سنگین ، حمل وسایل و اشیاء روی سر ، اختلالات مادرزادی و … سرعت و شدت پیدایش این تغییرات را بیشتر می کنند.

از جمله این تغییرات می توان به تغییر ساختمان دیسک بین مهره ای ، برجسته شدن آن به داخل کانال نخاعی یا سوراخ های بین مهره ای ، پیدایش خارهای استخوانی در لبه مهره ها ( اوستئوفیت ) و حتی تغییر شکل و بهم خوردن انحنای طبیعی آنها اشاره کرد .هر کدام از این تغییرات ، بسته به محل ، زمان و شدت می توانند باعث فشار بر ریشه های عصبی یا حتی نخاعی شوند و بیمار را دچار درد و ناراحتی کنند.

بسیاری از بیماران مبتلا به دیسک و آرتروز گردن با دردهائی در دست یا شانه مواجه می شوند که علت آن را معمولا در مهره های گردنی می توان جستجو کرد که اکثرا با انجام تمرینات ورزشی ، ماساژ و کشش در مراحل حاد بهبود نسبی و در مراحل ابتدائی بهبود کلی پیدا خواهند کرد.

در قسمتهای بعدی چند تمرین ساده ولی موثر را برای شما بیماران عزیز خواهم گذاشت که امیدوارم مورد استفاده قرار گیرد.

منبع:فیزیوتراپی

آرتروز گردن‌

آرتروز گردن‌ عبارت‌ است‌ از تغییرات‌ تخریبی‌ استخوان‌های‌ گردن‌ که‌ موجب‌ وارد آمدن‌ فشار به‌ اعصابی‌ می‌شود که‌ به‌ دست‌ها، پاها، و مثانه‌ می‌روند. این‌ مشکل‌ در مردان‌ ۴۰ سال‌ به‌ بالا شایع‌تر است‌ و شیوع‌ آن‌ پس‌ از ۶۰ سالگی‌ افزایش‌ می‌یابد.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ،  در این‌ بیماری‌، ۷ مهره‌ موجود در گردن‌، دیسک‌های‌ بین‌ آنها و عروق‌ خونی‌ که‌ به‌ مغز می‌روند تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند.

ستون فقرات هم مثل هر ساختمان دیگر بطور طبیعی در معرض تغییرات ناشی از افزایش سن است اما برخی مسائل مثل حرکات بیش از حد یا ناصحیح ، استفاده نادرست ، سوانح رانندگی که باعث خمیدگی ناگهانی سر به جلو و سپس عقب می شوند ( Wiplash ) ، کارهای سنگین ، حمل وسایل و اشیاء روی سر ، اختلالات مادرزادی و … سرعت و شدت پیدایش این تغییرات را بیشتر می کنند.

از جمله این تغییرات می توان به تغییر ساختمان دیسک بین مهره ای ، برجسته شدن آن به داخل کانال نخاعی یا سوراخ های بین مهره ای ، پیدایش خارهای استخوانی در لبه مهره ها ( اوستئوفیت ) و حتی تغییر شکل و بهم خوردن انحنای طبیعی آنها اشاره کرد .

هر کدام از این تغییرات ، بسته به محل ، می توانند باعث فشار بر ریشه های عصبی یا حتی نخاع شوکی شوند و بیمار را علامتدار کنند .

بسیاری از بیماران مبتلا به دیسک و آرتروز گردن با دردهائی در دست یا شانه مراجعه می کنند و در بسیاری از موارد مدتها با تشخیص های دیگر تحت درمانهای مختلفی قرار گرفته اند

معمولا زمان بروز آرتروز گردن پس از ۴۰ سالگی است و این در حالی است که در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی در فعالیت ‌های روزانه، سن ابتلا به آرتروز کاهش می ‌یابد.

خم نگه ‌داشتن سر به طرف پایین در طول روز به‌ مدت طولانی موجب ایجاد فشار به مهره‌ های گردن و دیسک بین مهره‌ ها شده و آرتروز گردن را به‌ دنبال خواهد داشت. زنان خانه ‌دار جهت پیشگیری از ابتلا به این عارضه هر یک ربع ساعت باید یک ‌بار به گردن استراحت داده و سر را به سمت عقب برگردانند، همچنین باید سطح کار خود را بالا آورده تا مجبور به خم کردن سر و گردن نباشند.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز  ،  گردن، گذرگاه عصب ‌های حسی بسیار مهم است که به سر و صورت ختم می ‌شوند. ستون فقرات در گردن شامل ۷ مهره است که قابل حرکت هستند و این امکان را به ما می‌ دهند که گردن خود را به اطراف بگردانیم.

گردن به ‌دلیل نرمی و قابلیت انحنا به آسانی می‌ تواند در مواقع زمین خوردگی یا تصادف صدمه ببیند و چون گردن ایستگاهی برای گذشتن رگ‌ های مهم و حساس به سر و مغز است،  لذا آسیب گردن سبب قطع جریان خون و مشکلات حسی می ‌شود.
● علایم‌ شایع‌

در آرتروز گردن، انتشار درد تا قسمت ‌های بالای شانه، وسط پشت بدن، کمر، بالای کمر و قسمت پس‌ سری کشیده می ‌شود ولی اگر آرتروز باعث فشار روی ریشه‌ های عصبی شود، می ‌تواند دردهای انتشاری در مسیر عصب حتی تا نوک انگشتان را ایجاد کند و در صورت فشار به نخاع می‌ تواند علائم دیگری همچون ضعف عضلات و عدم‌ توانایی در حرکت ظریف انگشتان را به وجود آورد.
ممکن است هر کدام‌ از موارد زیر وجود داشته باشد :
▪ درد در گردن‌، که‌ به‌ کتف‌ها، بالای‌ شانه‌ها، قسمت‌ فوقانی‌ بازوها، دست‌ها، یا پشت‌ سر تیر می‌کشند.
▪ صدای‌ سایش‌ به‌ هنگام‌ حرکات‌ گردن‌ یا عضلات‌ شانه‌
▪ بی‌حسی‌ یا گزگز در بازوها، دست‌ها، و انگشتان‌؛ مقداری‌ از دست‌ رفتن‌ حس‌های‌ مختلف‌ در دست‌ها؛ و اختلال‌ در بازتاب‌ها (رفلکس‌ها).
▪ ضعف‌ عضلانی‌ و تحلیل‌ رفتن‌ عضلات‌؛ کاهش‌ بازتاب‌ها
▪ گیجی‌؛ راه‌ رفتن‌ نامتعادل‌
▪ با پیشرفت‌ بیماری‌، بی‌اختیاری‌ ادرار و عدم‌ کنترل‌ مثانه‌، و نیز ضعف‌ در پاها به‌ وجود می‌آید.
▪ خشکی‌ گردن
▪ سردرد

البته اغلب بیماران با درد و محدودیت حرکتی ناحیه گردن مراجعه می کنند .بسته به محل فشار ، ممکنست علائم محدود به اندام فوقانی باشند ( بی حسی ، دردتیر کشنده به شانه یا دست و خصوصا پشت سر و کاهش قدرت عضلانی ) ، یا اندام تحتانی را درگیر کنند ( سفتی و اختلال در قدرت عضلانی پاها ، اختلالات حسی ، بی اختیاری یا احتباس ادرار و مدفوع و بعضا علائم در هر چهار اندام مشاهده می شوند .

برخی از سر دردها خصوصا سردردهای نیز کشنده از پشت سر که با حرکات یا برخی وضعیت های خاص پدید می ایند ،

درد بین دو کتف و درد شانه ها نیز از جمله علائمی هستند که میتوانند در اثر اسپوندیلوز مشاهده شوند و متأسفانه پاسخ کمتری به درمان می دهند .

برای بررسی و تأیید تشخیص اسپوندیلوز گردن می توان از عکس رادیوگرافی ساده در چهار جهت ، سی تی اسکن و MRI استفاده کرد که هر یک ارزش خاص خود را دارند .
● علل‌
▪ آرتریت‌ (التهاب‌ مفصل‌)
▪ صدماتی‌ مثل‌ تصادفات‌ اتومبیل‌ که‌ باعث‌ به‌ جلو پرتاب‌ شدن‌ و سپس‌ به‌ عقب‌ برگشتن‌ ناگهانی‌ گردن‌ و ایجاد آسیب‌ می‌شوند، صدمات‌ ورزشی‌، کشیدن‌ شدن‌ ناگهانی‌ بازوها، زمین‌ خوردن‌ و سقوط‌
▪ آرتروز (ناشی‌ از آسیب‌ فرسایشی‌ مفاصل‌ در اثر پیری‌)
▪ رشد غیرطبیعی‌ استخوان‌ که‌ گاهی‌ در سنین‌ پیری‌ رخ‌ می‌دهد.
● عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر
▪ سن‌ بالای‌ ۶۰ سال‌
▪ صدمه‌ به‌ گردن‌
● پیشگیری‌
▪ از نشستن‌ به‌ حالت‌ خمیده‌ خودداری‌ کنید.
▪ بدون‌ گذاشتن‌ بالش‌ بخوابید. از یک‌ محافظ‌ گردن‌ نرم‌ یا حوله‌ برای‌ حمایت‌ از گردن‌ استفاده‌ کنید.
▪ از وارد آمدن‌ آسیب‌ به‌ گردن‌ اجتناب‌ کنید. به‌ هنگام‌ انجام‌ ورزش‌های‌ دارای‌ برخورد فیزیکی‌، از کلاه‌ حفاظتی‌ مخصوص‌ استفاده‌ کنید.
▪ در اتومبیل‌ از کمربند ایمنی‌ استفاده‌ کنید و ارتفاع‌ پشتی‌ سر را به‌ طور مناسب‌ تنظیم‌ کنید.
● عواقب‌ مورد انتظار
علایم‌ خفیف‌ معمولاً خوب‌ به‌ درمان‌ پاسخ‌ می‌دهد و به‌ آهستگی‌ برطرف‌ می‌شوند. اما علایم‌ شدید ممکن‌ است‌ هیچ‌گاه‌ کاملاً خوب‌ نشوند.
● عوارض‌ احتمالی‌
▪ کاهش‌ انعطاف‌پذیری‌ گردن‌ پس‌ از جراحی‌ یا درمان‌
▪ اگر اسپوندیلوز گردن‌ درمان‌ نشود، با پیشرفت‌ بیماری‌ امکان‌ دارد راه‌ رفتن‌ به‌ صورت‌ اسپاتیک‌ و غیرطبیعی‌ در آید.
● درمان‌

اصول درمانی :

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز  ، بستن یقه های طبی مخصوص و محدود ساختن حرکات گردن برای مدت کوتاه می تواند از شدت درد بکاهد ، حرکات درمانی با احتیاط و فیزیوتراپی نیز در بسیاری از موارد مشکلات بیمار را کاهش می دهند

اما در برخی موارد خصوصا در صورت وجود علائم عصبی یا شواهدی به نفع فشار بر نخاع ، انجام عمل جراحی کمک زیادی به بیمار خواهد کرد و علاوه بر کاهش درد از پیدایش علائم عصبی شدیدتر جلوگیری خواهد کرد .

انجام یک سری حرکات کششی و تقویتی می تواند از پیدایش درد های گردن و شانه جلوگیری کرده و درصد زیادی از موارد را بهبود بخشد .

▪ برای‌ تأیید تشخیص‌ امکان‌ دارد عکس‌برداری‌ با اشعه‌ ایکس‌ یا ام‌.آر.آی‌ یا سایر آزمون‌های‌ تشخیصی‌ انجام‌ شوند.
▪ از یک‌ محافظ‌ گردن‌ نرم‌ (محافظ‌ گرد توماس‌) استفاده‌ کنید تا از کشیدگی‌ نامنتظره‌ عضلات‌ پیشگیری‌ شود.
▪ روی‌ گردن‌ از گرما و رطوبت‌ استفاده‌ کنید. دوش‌ آب‌ گرم‌ بگیرید و اجازه‌ دهید آب‌ گرم‌ ۲۰-۱۰ دقیقه‌ روی‌ گردن‌ و شانه‌ جاری‌ باشد. این‌ کار را دوبار در روز تکرار کنید. در بین‌ دوش‌ها، حوله‌ مرطوب‌ و داغ‌ روی‌ گردن‌ بگذارید. برای‌ این‌ کار، حوله‌ یا پارچه‌ را در آب‌ داغ‌ قرار دهید، سپس‌ آن‌ را بچلانید و روی‌ گردن‌ بگذارید.
▪ گردن‌ را به‌ نرمی‌ ماساژ دهید.
▪ طرز نشستن‌ و ایستادن‌ خود را تصحیح‌ کنید. به‌ این‌ ترتیب‌ که‌ هنگام‌ نشستن‌ یا ایستادن‌ چانه‌ و شکم‌ خود را به‌ داخل‌ بکشید. از یک‌ صندلی‌ محکم‌ استفاده‌ کنید و طوری‌ بنشینید که‌ باسن‌ با پشتی‌ صندلی‌ تماس‌ داشته‌ باشد.
▪ بدون‌ استفاده‌ از بالش‌ بخوابید. در عوض‌، می‌توانید از یک‌ بالش‌ مخصوص‌ یا محافظ‌ گردن‌ نرم‌ استفاده‌ کنید، یا یک‌ حوله‌ کوچک‌ تا شده‌ زیر گردن‌ خود قرار دهید.
▪ اگر دست‌ها یا بازوها دچار درد یا بی‌حسی‌ شده‌اند، یک‌ وسیله‌ مخصوص‌ برای‌ کشیدن‌ گردن‌ بخرید یا اجاره‌ کنید. برای‌ راه‌اندازی‌ آن‌ طبق‌ دستورات‌ مربوطه‌ عمل‌ کنید.
▪ امکان‌ دارد درمان‌ با امواج‌ فرا صوت‌ نیز توصیه‌ شود.
▪ گاهی‌ جراحی‌ برای‌ به‌ هم‌ چسباندن‌ استخوان‌های‌ گردن‌، برداشتن‌ یک‌ دیسک‌ گردنی‌ آسیب‌ دیده‌، یا بزرگ‌ کردن‌ فضای‌ اطراف‌ نخاع‌ انجام‌ می‌گیرد.
● داروها
▪ برای‌ ناراحتی‌ یا ناتوانی‌ خفیف‌ می‌توان‌ از آسپیرین‌ یا استامینوفن‌ استفاده‌ کرد.
▪ برای‌ ناراحتی‌ شدید و جدی‌، امکان‌ دارد داروهای‌ قوی‌تر ضد درد، شل‌کننده‌های‌ عضلانی‌ یا آرام‌بخش‌ تجویز شوند.
● فعالیت‌
هرگونه‌ فعالیت‌ که‌ به‌ بروز علامت‌ نیانجامد توصیه‌ می‌شود.
● رژیم‌ غذایی‌
رژیم‌ خاصی‌ توصیه‌ نمی‌شود.
● در این‌ شرایط‌ به‌ پزشک‌ خود مراجعه‌ نمایید:
▪ اگر شما یا یکی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان علایم‌ اسپوندیلوز گردنی‌ دارید.
▪ اگر علایم‌، علی‌رغم‌ درمان‌، باقی‌ بمانند یا بدتر شوند

منبع:پزشکان بدون مرز

علت درد گردن چيست؟

گردن انسان شامل 7 مهره است که بعد از کمر، شایع ترین مفاصل مستعد آرتروز، ساییدگی و کاهش فاصله و فتق دیسک است. البته مهره های گردنی از آنجایی که نخاع و ریشه های عصبی بسیار مهمی را در برگرفته بسیار حساس تر از مهره های کمری هستند و آسیب های جدی این ناحیه می تواند باعث فلج کامل دست ها و پاها گردد.

عوامل متعددی باعث ایجاد درد در گردن و متعاقب آن دردهای تیر کِشنده و جان فرسایی در دست ها می شود از جمله این عوامل: التهاب بافت های نرم اطراف مفصل های مهره ای خشکی مفاصل، وضعیت نامناسب سر و شانه ها، تغییر شکل مهره ها به طور اولیه یا ثانویه ، آرتروز، دیسک و بیماری های ناشی از گرفتگی های عضلانی، و کشیدگی های لیگامانی است.

همیشه گردن خود را چه در حالت ایستاده، نشسته، یا راه رفتن، صاف و عمود بر بدن نگهدارید به طوری که هیچ زاویه ای با بدن نسازد .

چه کنیم و چگونه عمل کنیم که از مهره های گردنمان به خوبی محافظت کنیم تا دچار هیچ یک از بیماری های فوق نشویم و برای همیشه از دردهای جسمی و روانی و اقتصادی بیماری های گردن دور بمانیم؟

به این منظور، توجه و رعایت نکات یاد شده ذیل را به همگان توصیه می کنیم چه در محیط های کارگری ، چه در محیط های کارمندی یا حتی در خانه؛ و این نکته را یادآور می شویم که صِرف مطالعه کافی نیست بلکه عمل به تک تک موارد یاد شده الزامی است تا دچار درد گردن و عوارض ناشی از آن نشویم .

بیشترین علل وجود دردهای مختلف در ناحیه گردن ناشی از سه بیماری شایع آرتروز، فتق دیسک و سندرم های عضلانی است که در صورت وجود درد در ناحیه گردن و انتشار آن به دست ها حتی در مراحل اولیه آن بایستی به پزشک مراجعه کرد تا تشخیص قطعی در مراحل اولیه صورت گیرد چرا که درمان در این مراحل بسیار مفیدتر و مؤثرتر واقع می گردد.


نکات بسیار ساده اما بسیار مهم :

1.همیشه گردن خود را چه در حالت ایستاده، نشسته، یا راه رفتن، صاف و عمود بر بدن نگهدارید به طوری که هیچ زاویه ای با بدن نسازد .

2.هرگز گردن خود را خم نکنید بلکه اگر لازم است صندلی خود را کوتاه تر کنید یا ارتفاع میز خود را بالاتر ببرید تا مجبور به خم کردن گردن خود نباشید. چرا که بسیاری از بیماری های گردنی ناشی از خم بودن گردن به مدت طولانی است. بنابراین حتی الامکان گردن خود را خم نکنید و اگر مجبور به این کارهستید، هر از چند گاهی گردن خود را صاف کنید.

3.از نرمش ها و حرکاتی که در آنها مجبور به خم کردن گردن هستید دوری کنید.

4.اگر کارتان نشسته است و مجبور به خم کردن گردن خود هستید حتماً با یکی از دستانتان از وزن سرتان و فشار آن بر روی مهره های گردنی بکاهید تا کمتر دچار صدمات گردنی شوید.

5.بهتر است از میزهایی استفاده کنید که شبیه میز تحریر مدارس است و پایه های جلویی آن، کمی بلندتر از پایه های عقبی است به این ترتیب کمتر ناچارمی شوید گردنتان را خم کنید.

6.موقع مطالعه سعی کنید کتاب یا روزنامه را بالا نگهدارید نه این که گردنتان را خم کنید. مدت های مدیدی اینگونه مطالعه کردن ممکن است به گردن شما آسیب بزند.

7.حتی الامکان هنگام خوابیدن از بالش کوتاه استفاده کنید. به طوری که سرتان در امتداد بدن قرار گیرد نه این که خم شود.

8.در موقع رانندگی تا آنجا که می توانید به فرمان نزدیکتر بنشینید تا مجبور نباشید دستهایتان را دراز کنید و به فرمان برسانید چرا که به طور مستقیم و غیر مستقیم ایجاد گردن درد می کند.

9. صندلی که روی آن می نشینید و رانندگی می کنید حتماً بایستی دارای تکیه گاهی جهت گردن باشد. چرا که در بسیاری از حوادث رانندگی از قبیل ترمزهای شدید ( که باعث حرکت شدید رو به جلوی گردن می شود) و برخورد شدید اتومبیل دیگری از پشت ( که باعث حرکت شدید رو به عقب گردن می شود ) سبب آسیب نخاع در اثر شکستن و جابجایی مهره ها می گردد.


تمرینات و حرکات مفید

1. گردن را ضمن سفت کردن عضلات آن به سمت عقب، چپ و راست حرکت دهید.

2. از حرکات چرخشی گردن و سر خودداری کنید.

3. شانه ها و عضلات اطراف را تقویت نمایید، چرا که با افزایش قدرت و تحمل این عضلات، فشار کمتری روی مهره و دیسک های بین مهره ای وارد می شود.

الف) شانه هایتان را بالا ببرید و به گوشهایتان نزدیک کنید. 5 ثانیه نگه دارید، سپس آزاد نمایید. این حرکت را روزی سه مرتبه هر مرتبه 30 بار تکرار نمایید.

ب) شانه هایتان را به سمت عقب حرکت دهید به طوری که کتف هایتان از پشت به یکدیگر نزدیک شوند این حرکت را روزی سه مرتبه هر مرتبه 30 بار تکرار نمایید .

4. روی یک تخت دراز بکشید و گردن تان را از پایین به بالا حرکت دهید. این حرکت را روزی یک بار و هر بار 40 مرتبه انجام دهید.

5. همیشه حالتی نظامی وار داشته باشید سر صاف و مستقیم ، نگاه به جلو، شانه ها عقب و بالا، و سینه بیرون، شکم داخل، چه در حالت ایستاده و یا راه رفتن یا نشستن .

منبع:پارسی طب

علت سیاتیک چیست

سیاتیک بیشتر در سنین 50-30 سالگی بوجود میاید و علت عمده آن پاره شدن دیسک بین مهره ای است. بدنبال وارد شدن فشار بیش از حد به ستون مهره، قسمت حلقوی محیطی دیسک ( آنولوس فیبروزوس) پاره شده و قسمت مرکزی ( نوکلئوس پولپوزوس) از بین شکاف پارگی به بیرون راه پیدا میکند. این قسمت بیرون زده را هرنی یا فتق میگویند.

 

مهمترین مشکلی که در فتق دیسک بوجود میاید اینست که قسمت بیرون زده به  ریشه های عصبی که در حال بیرون آمدن از نخاع و مهره هستند فشار وارد میکند. همچنین تماس مواد شیمیایی تشکیل دهنده قسمت ژلاتینی دیسک با ریشه های عصبی موجب تحریک و التهاب آنها میشود. این فشار و التهاب عصب موجب بروز علائم سیاتیک میگردد. در ستون مهره کمری این تغییرات بیشتر در دیسک بین مهره های 3 و 4 و دیسک بین مهره های 4 و 5 ایجاد میشود.


هرنی یا فتق دیسک معمولاً بعد از فعالیت هایی مانند بلند کردن یا هل دادن جسم سنگین یا خم شدن یا چرخیدن ناگهانی بوجود میاید. بطور متوسط از هر 50 نفر یک نفر در طول عمرش دچار هرنی دیسک میشود و از این تعداد در 25-10 درصد آنها علائم بیماری ممکن است بیش از شش ماه ادامه یابد.

منبع:ایران ارتوپد

نکته بهداشتی روز: پارگی دیسک بین مهره‌ای

 نکته بهداشتی روز: پارگی دیسک بین مهره‌ای

سلامت > خانواده- همشهری آنلاین:

فتق یا پارگی دیسک بین مهره‌های پشت یا گردن می‌تواند باعث درد و بیحسی شدید شود. 

دیسک‌ها بالشتک‌های نرم و لاستیکی هستند میان مهره‌های ستون فقرات قرار دارند. هنگامی که این دیسک‌ها بیش از حد تحت فشار یا استرس قرار بگیرند، بخش مرکزی دیسک از لبه بیرونی آن بیرون می‌‌زند و بر روی اعصاب حساس مجاور فشار می‌‌‌‌‌‌آورد.عوامل خطرساز رایج برای فتق دیسک اینها هستند: بلند کردن اشیا به طریقه غلط. سیگار کشیدن. اضافه وزن داشتن، که باعث ایجاد فشار بر روی ستون فقرات می‌شود. نجام دادن مکرر فعالیت‌هایی که بر روی مهره‌ها فشار می‌‌‌‌آورند.

منبع : همشهری