تاثیر و خواص روغن زیتون
روغن
زیتون و سرطان:
سرطان یکی از علل عمده مرگ و میر در کشورهای توسعه یافته
است. انواع سرطان رابطه نزدیکی با رژیم غذایی دارد. در سرطان-های روده- بزرگ و
راست روده و پستان کاملاً مشخص شده که نوع چربی مصرف شده، یکی از عوامل مهم در
ایجاد این سرطان-هاست و مقدار چربی تأثیر چندانی در بروز آنها ندارد.
مطالعات نشان داده که روغن -زیتون میزان آسیب-های سرطانی
را کاهش داده و تعداد تومورهای توسعه یافته را به شکل آشکاری -کاهش می دهد و این
تومورها تهاجم کمتر و درمان پذیری بیشتری دارند. این اثر مربوط به وجود اسید لینولئیک
است که یک اسید چرب امگا 6 می- باشد. این اسید چرب در تولید پروستاگلاندین-هایی
موثر است که از ایجاد و توسعه تومورها جلوگیری می کنند.
اکسیداسیون درون سلولی، عامل مهمی در ایجاد سرطان است و
مواد آنتی اکسیدان موجود در روغن زیتون، مقاومت سلول-ها را در برابر اکسیداسیون و
سرطان افزایش می- دهد.
روغن زیتون و فشار خون:
فشارخون بالا زمانی تعریف می -شود که میزان فشار خون به
طور دائم بالاتر از 90/140 میلی -متر جیوه باشد. مصرف روغن زیتون به صورت منظم، هر دو
فشار خون سیستولی و دیاستولی را کاهش می- دهد و مقدار دوز داروهای لازم برای کاهش
فشارخون را در بیماران کم می- کند.
روغن زیتون و بیماری-های قلبی:
سخت شدگی دیواره- رگ-های خونی در اثر تجمع کلسترول، با
شیوه زندگی ارتباط مستقیم دارد. شیوه زندگی مجموعه-ای از عادات فردی و میزان
فعالیت بدنی و نوع رژیم غذایی است. پایین-ترین میزان مرگ و میر از بیماری-های قلبی
و عروقی در کشورهایی وجود دارد که از روغن زیتون به عنوان تنها منبع چربی در رژیم
غذایی خود استفاده می- کنند. روغن زیتون به علت داشتن اسیدهای چرب غیراشباع می
-تواند میزان کلسترول خوب (hdl)
را افزایش و کلسترول بد (ldl) را کاهش دهد و به این ترتیب از
رسوب کلسترول در رگ-ها و سخت شدگی عروق جلوگیری می -کند.
روغن زیتون و التهاب روماتیسمی:
التهاب روماتیسمی از بیماری-های عفونی مزمن است که در
مفاصل ایجاد می- شود. عوامل عفونی، ژن-ها، هورمون-ها و رژیم غذایی در بروز آن نقش
دارند. مصرف منظم روغن زیتون باعث تسکین علائم این بیماری می -شود. افرادی که
میزان کمی روغن زیتون مصرف می -کنند، 5/2 برابر افرادی که رژیم غذایی سرشار از این
روغن را دارند به التهابات روماتیسمی مبتلا می -شوند. مکانیسم این عمل هنوز مشخص
نشده است، ولی این اثر احتمالاً به آنتی اکسیدان-های موجود در روغن زیتون مربوط می
-شود.
روغن زیتون و دستگاه گوارش:
روغن زیتون، صفرا بر است و باعث تخلیه کیسه صفرا می-
شود، به این ترتیب که انقباض کیسه صفرا و تولید نمک-های صفراوی را در کبد تحریک
کرده و در نتیجه دفع کلسترول را از طریق صفرا افزایش می- دهد و از ایجاد سنگ-های
صفراوی جلوگیری می -کند.
روغن زیتون به علت داشتن سیتواسترول-ها مانع جذب کلسترول
در روده کوچک می- شود و جذب عناصر معدنی مثل کلسیم، منیزیم و آهن را افزایش می--
دهد.
روغن زیتون ملین است و از یبوست جلوگیری می- کند همچنین
این روغن، انگل-ها و کرم-های روده را از بین می -برد.
روغن زیتون و احساس درد:
ماده-ای به نام اوله آکانتال در روغن زیتون وجود دارد که
اثری مشابه قرص-های مسکن مانند ایبوپروفن در کاهش درد دارد.
آنزیم- مخصوصی در بدن وجود دارد که سبب آغاز درد می -شود
و ماده اوله آکانتال جلوی فعالیت این آنزیم را می -گیرد، در نتیجه فرآیند احساس
درد متوقف می- شود. با مصرف روزانه 50 گرم روغن زیتون، حدود 9 میلی -گرم اوله آکانتال
به بدن می -رسد، این مقدار یک دهم میزان داروی ایبوپروفنی است که برای کاهش درد یک
فرد بزرگسال تجویز می- شود.
روغن زیتون و چاقی:
در کشورهای غربی، چاقی مشکل بزرگ سلامت مردم است، زیرا
میزان کالری دریافتی از طریق غذاهای مختلف افزایش یافته، ولی میزان فعالیت روز به
روز کاهش می -یابد، در نتیجه چاقی اتفاق می -افتد.
روغن زیتون مانند سایر چربی-ها، 9 کیلو کالری انرژی دارد
و به نظر می- رسد که مصرف آن باعث چاقی می -شود. ولی ثابت شده رژیم غذایی غنی از
روغن زیتون بیشتر از غذاهای کم چرب به کاهش وزن کمک می- کند. در واقع آنچه در بروز
چاقی مؤثر است، نوع چربی مصرف شده است، نه مقدار چربی موجود در غذا.
از طرفی روغن زیتون کشش ماهیچه-های حلقوی را در پایین
معده کاهش می- دهد و در حرکت توده غذا به سمت روده تأخیر ایجاد می- کند، در نتیجه
محتویات معده به آهستگی و به تدریج وارد دوازده می -شود و احساس سیری مدت بیشتری
طول می -کشد و با کاهش اشتها فرد می- تواند غذای کمتری مصرف کند.
روغن زیتون و پیری:
بسیاری از بیماری-های دورام پیری مثل پوکی استخوان و
آلزایمر تحت تأثیر رژیم غذایی قرار دارند.
روغن زیتون با کمک به جذب کلسیم، باعث رسوب آن در
استخوان-ها شده و از پوکی استخوان جلوگیری می- کند.
روغن زیتون از بروز فراموشی و آلزایمر در افراد مسن
جلوگیری می- کند، ولی مکانیسم عمل آن ناشناخته است. به نظر می -رسد اسیدهای چرب
غیراشباع موجود در روغن زیتون می- تواند باعث حفظ ساختار غشای سلول-های مغزی شوند.
فرآیند پیر شدن در انسان با آسیب- تدریجی و تغییر
ساختمان پوست همراه است. تغییرات پوست مثل ضخیم شدن و از دست دادن قابلیت ارتجاعی
لایه-های پوست، به علت تجمع کلاژن باعث می- شود که پوست در برابر عوامل خارجی مثل
تشعشات خورشیدی که رادیکال-های آزاد را ایجاد می- کنند حساس شده و روند پیری تسریع
شود. مواد آنتی اکسیدان خصوصاً ویتامین
e موجود در روغن زیتون از ایجاد رادیکال-های آزاد و
فرآیند اکسیداسیون در سلول-های پوستی و ایجاد سرطان-های پوست جلوگیری می- کند و
کمک می -کند تا سلول-های پوست انعطاف- پذیری خود را حفظ کرده و عوارض پیری دیرتر
ظاهر شود.
روغن زیتون و پوست:
ویتامین
e موجود در روغن زیتون برای حفظ سلامت و زیبایی پوست و
مو ضروری است. مصرف مداوم آن، پوست را شاداب نگه می -دارد. ماساژ پوست با روغن زیتون،
تعریق را کاهش داده و مژه و ابرو را تقویت می -کند. کمپرس پوست با روغن زیتون در
موارد آفتاب- زدگی و سرمازدگی ، گزش مار و عقرب و نیش حشرات باعث التیام آن می-
شود. همچنین سوزش و درد ناشی از سوختگی را تسکین داده و از بروز تاول جلوگیری می
-کند.
برای برطرف کردن خشکی و ترک پوست می -توان از مخلوط روغن
زیتون با گلیسیرین به نسبت مساوی استفاده کرد
منبع:انحمن گفتگو
دكتر بيژن فروغ استاد دانشگاه ،رئیس بخش بیمارستان فیروزگر و مدیر گروه طب فیزیکی و توانبخشی دانشگاه،موسس مرکز تحقیقات دانشگاه، عضو انجمن بین المللی درد، عضو انجمن جهانی طب فیزیکی ،عضو انجمن جهانی توانبخشی مغز و اعصاب WFNR،عضو مرکز تحقیقات ضایعات نخاعی ،عضو مرکز تحقیقات دیابت